Sporcuların Ergojenik Yardımcılar Hakkında Bilgi ve Faydalanma Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 155 - 163, 30.04.2024

Berzan Şimşek Alpaslan Kartal

Öz

Bu çalışma da sporcuların ergojenik yardımcılar hakkında bilgi ve faydalanma düzeylerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma grubunu 2023 yılında Yozgat ilinde spor yapan 315 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerini elde etmek için araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Sporcuların ergojenik yardımcılar hakkında bilgi ve faydalanma düzeylerini belirlemeye yönelik bilgiler için „‟Ergojenik Yardımcılar Hakkında Bilgi ve Faydalanma Ölçeği‟‟ kullanılmıştır. Elde edilen veriler IBM SPSS Statistic 22.0 programına aktarılmıştır. Yapılan analizler sonucunda verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Ergojenik yardımcılar hakkında bilgi ve faydalanma düzeylerine bakıldığında cinsiyet, yaş, hangi spor branşı ile ilgileniyorsunuz ve sporcu yılı değişkenlerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir (p<0.05). Eğitim durumu değişkeninde ise herhangi bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç olarak yapılan çalışmada sporcuların ergojenik yardımcılar hakkında bilgi ve faydalanma düzeylerinin orta seviyede olduğu sonucuna varılmıştır. Sporcular tarafından ergojenik yardımcıların bilgilendirilmesi ve kullanımı konusunda daha kapsamlı araştırmalar yapılarak sağlık sorunlarına yol açabilecek durumlardan kaçınılmalıdır. Ergojenik yardımcıların kullanımında sporculara verebileceği zararlara dikkat edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sporcu, Bilgi, Ergojenik Yardımcılar

Kaynakça

• Ayça, B. İ. ve İkizler, C. H. (1997). Doping maddeleri ve spor. Marmara Üniversitesi Eczacılık Dergisi, 85-91.
• Bozkurt, U. (2022). Düzenli Olarak Fitness Yapan Bireylerin Beslenme Bilgi Düzeyi, Ergojenik Desteğe Yönelik Tutumlari ve İlişkili Faktörler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Aydin Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlik Bilimleri Enstitüsü. Aydın.
• Çağlayan, D. ve Koz, M. (2020). Vücut geliştirme sporu ile ilgilenen kişilerde kas yoksunluğu belirtilerinin incelenmesi: Samsun ili örneği. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(4), 180-192. https://doi.org/10.33689/spormetre.734424
• Çınar, V., Yazıcı, G., Şebin, K. ve Öztürk, M. E. (2005). Doping ve sporcularda kullanımı. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(4), 0-0.
• Çolak, H., Eyipınar, C. D., Atay, S., Karaman, E. ve Atlı, E. (2020). Amatör ve elit düzey futbolcuların ergojenik yardım kullanımı hakkındaki bilgi düzeylerinin ölçülmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi.
• Dinçer, N. (2010). Elit Sporcularin Doping Hakkindaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sağlik Bilimleri Enstitüsü.
• Dündar, U. (2012). Antrenman teorisi. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Dziedzic, C. E., ve Higham, D. G. (2014). Performance nutrition guidelines for international rugby sevens tournaments. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 24(3), 305-314.
• Ercen, Ş. (2016). KKTC’deki fitnes ve vücut geliştirme sporu ile ilgilenen 18-40 yaş grubu sağlıklı erkek sporcuların beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi, besinsel ergojenik destek ürünleri hakkındaki tutumlarının ve kullanım oranlarının saptanması (Master's thesis, Eastern Mediterranean University (EMU)-Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ).
• Genç, B. ve Aksoy, C. (2024). “Yüzücülerin Ergojenik Madde Kullanım Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi”, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 10(1):55-73.
• Gençoğlu, C., Demir S.N., Demircan F. (2021). Sporda beslenme ve ergojenik destek ürünleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4).
• Guerra, D. (2019) Influencia De La Ingesta Energética Y Uso De Suplementos Nutricionales En El Estado Nutricional De Los Integrantes Del Club Deportivo De Fútbol De La Unıversidad Técnica Del Norte De La Ciudad De Ibarra, Carrera De Nutrición Y Salud Comunıtaria .p,1-88
• Gündoğdu, C., Çelebi, E. ve Beyazçiçek, Ö. (2017). Triatlon atletlerinin doping ve antidoping konusundaki görüşlerinin belirlenmesi. Konuralp Tıp Dergisi, 9,63–9. DOI: 10.18521/ktd.280117.
• Ioc Medical Commission (1998). Doping Control, Sport Medicine Manual, International Olympic Committee Ioc Medical Commission, Hurford Enterprises, Canada,
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kerksick, C. M., Wilborn, C. D., Roberts, M. D., Smith-Ryan, A., Kleiner, S. M., Jäger, R., Collins, R., Cooke, M., Davis, J. N, Galvan, E., Greenwood, M., Lowery, L. M., Wildman, R., Antonio, J., ve Kreider, R. B. (2018). ISSN exercise & sports nutrition review update: Research & recommendations. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 15(38), 1-57.
• Kurdak, S. S. (1997). Sporda doping ve ilaç kullanımı. Ankara: GATA Basımevi. Onen, M. E. (2012). Sporda doping. İstanbul: Bedray Yayınları.
• Sekulic, L., Tahiraj, E. ve Maric, D. (2019). What drives athletes toward dietary supplement use: objective knowledge or self-perceived competence? Cross-sectional analysis of professional team-sport players from southeastern europe during the competitive season, Journal of the International Society of Sports Nutrition, 16:25 p.1-9
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Thein, A. Thein, M. ve Landry, L. (1995). “Ergogenic Aids” Physical Therapy, 75(5), 426- 439.
• Vardar, E., Kurt, C., Vardar, A. (2004). Sporcular Arasında Anabolik Androjenik Steroid ve Efedrin Kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 5: 1, İstanbul.