Üniversitede Yer Alan Öğrencilerin VKI, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 113 - 125, 30.08.2024

Ercan Bahadır Ali Özkan

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin VKI, fiziksel aktivite düzeyleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi ve ilişkilendirilmesidir. Çalışmaya Yozgat Bozok Üniversite'sinde eğitim gören toplam 457 kadın (%55) ve 373 (%45) erkek olmak üzere toplam 830 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeylerini belirlemede “Uluslararası Fiziksel Aktivite Değerlendirme Anketi (inaktif, minimum aktif ve HEPA aktif grupları olarak MET yöntemiyle belirlenmiştir) kısa formu kullanılırken, sağlıklı yaşam davranışlarının belirlenmesinde “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları (SYBD) Ölçeği” (kendini gerçekleştirme (KG), sağlık sorumluluğu (SS), egzersiz (E), beslenme (B), kişilerarası destek (KD) ve stres yönetimim (SY)kullanılarak belirlenmiştir. Yapılan Pearson Çarpımlar Moment Korelasyon analizi sonucunda araştırmaya katılan öğrencilerinin Yozgat Bozok Üniversite'sinde yer alan öğrencilerin VKI ile AFA arasında, OFA, AFA ve toplam fiziksel aktivite düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışların kendini gerçekleştirme, egzersiz, beslenme alt boyutları ve sağlıklı yaşam biçimi toplam puan arasında istatistiksel açıdan anlamlı pozitif bir ilişki bulunmuştur. Kadın öğrencilerin sağlık sorumluluğu alt boyutu ile OFA, egzersiz alt boyutu ile yürüyüş, AFA, OFA, toplam fiziksel aktivite düzeyi ile, sağlık yaşam biçimi davranışı ile OFA arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Egzersiz, beslenme, kişiler arası destek, stres yönetimi, sağlıklı yaşam biçimi davranışı alt boyutları ile AFA arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yapılan Bağımsız Örneklerde TTest sonuçları kadın ve erkek öğrencilerinin arasında VKI (t=7.524; p<.05), egzersiz (t=3.626; p<.05) ve AFA (t=-5.650; p<.05) değişkenlerinde istatistiksel yönden anlamlı bir fark olduğunu bulunmuştur. Sonuç olarak, çalışmadaki bulgular öğrencilerin sağlıklı yaşam davranışının fiziksel aktivite düzeyini belirlemede etkin olduğu
söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel Aktivite, Sağlıklı Yaşam Davranışı, Üniversite Öğrencisi

Kaynakça

• American College Of Sports Medicine (ACSM). (2011). The recommended quantity and quality of exercise for developing and maintaining cardiorespiratory, musculoskeletal and neurmotor fitness in apparently healthy adults: guidance for prescribing exercise. Medicine and Science in Sports and Exercise, 1334-1359.
• Atenz, A. A. (2001). A review of empirically based physical activity program for middleaged to older adults. Journal of Aging and Physical Activity. 9(1), 38-55.
• Bozkuş, T., Türkmen, T., Kul, M., Özkan, A., Öz, Ü., Cengiz, C. (2013). Determine and relationship of physical activity level and healthy lifestyle behaviors in physical education students. International Journal of Science, Culture, and Sport, (3), 42-56.
• Çimen, S. (2003). 15-18 Yaş Grubu Gençlerde Riskli Sağlık Davranışları Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Esin, M. N. Ö. (1997). Endistüriyel alanda çalışan işçilerin sağlık davranışlarının saptanması ve geliştirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi), İstanbul Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güldür, B.B.,Miyaç Göktepe, M., Özkan, A. (2020). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi International Journal of Contemporary Educational Studies. 6(1):112- 126.
• Özkan, A., Bozkuş, T., Kul, M., Türkmen, M., Öz, Ü. ve Cengiz, C. (2013). Halk oyuncularinin fiziksel aktivite düzeyleri ile sağlikli yaşam biçimi davranişlarinin belirlenmesi ve ilişkilendirilmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 1(3), 24-38.
• Özkan, A. (2015). The relationship between physical activity level and healthy life-style behaviors of distance education students. Educational Research and Reviews, 10(4), 416-422.
• Özkan, A. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ve adaylarının enerji ve besin öğesi alımları (beslenme alışkanlıkları) ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi ve ilişkilendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bartın.
• Öztürk, M. (2005). Üniversite de eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Speck, B.J. (2002).From exercise to physical activity.Holistictic Nursing Practice, 16 (5), 24- 31.
• Turkmen, M., Ozkan, A., Kul, M., Bozkus, T. (2015). Investigation of the relationship between physical activity level and healthy life-style behaviors of academic staff. Educational Research and Reviews, 10(5), 577-581.
• Turkmen, M., Kul, M., Öcalan, M., Özkan, A., Bozkuş, T. (2013). Determination of the relationship between physical activity levels and healthy lifestyle behaviors of university students. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 8(10), 507- 512.
• Walker, S.N., Sechrist, K.R., Pender, N.J. (1987). The health promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nursing Research,36(2), 76-81.
• Yalçınkaya, M., Özer F.G., Kahramanoğlu A.Y. (2007). Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bilgisi, 6(6), 409- 420.
• Buluter, Ö. F., Özkan, A. (2023). Yozgat Bozok Üniversitesi‟nde yer alan akademik ve idari personelin vki, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 4(2),101-115.