Tuz Gölü Havzası’nın Kuraklık Analizi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 44 - 56, 02.01.2019

Burcu Akın

Öz

Çalışma alanı olarak belirlenen Tuz Gölü Havzası, İç Anadolu
Bölgesi’nde yer almaktadır. Tuz Gölü Havzası’nda yapılan literatür çalışmaları
sonucunda "kuraklık" olduğu gözlemlenmiştir. Tuz Gölü Havzası’nın
Köppen İklim Sınıflandırmasına göre iklim tipi; Kulu’da kışı ılık, yazı çok
sıcak ve kurak iklim (Akdeniz İklimi), Aksaray, Karapınar ve Çumra ise yarı
kurak step iklim tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki iklim
değişikliği sürecinde, Tuz Gölü Havzası’nda gözlemlenen kuraklığın, zamansal ve
alansal karakteristiklerini ve şiddetini, De Martonne Kuraklık İndisi, Erinç
Yağış Etkinliği İndisi, Thornthwaite İklim Sınıflandırması metotlarını kullanarak
ortaya koymaktır. Çalışmada kullanılan indisler ile meteorolojik kuraklığa ait
sonuçlar elde edilmiştir. Bu amaçla havzada homojen dağılım gösteren, uzun
dönem ve kesintisiz verilere sahip olan Kulu, Aksaray, Karapınar ve Çumra
meteoroloji istasyonlarının 1975-2016 yılları arasındaki ölçümleri ile; uzun
yıllar yıllık ortalama sıcaklık, yıllık en düşük minimum sıcaklık, yıllık en
yüksek maksimum sıcaklık ve yıllık ortalama toplam yağış verilerinin eğilimleri
doğrusal trend yöntemi ile hesaplanmıştır ve kuraklık indisleri formülleri
uygulanmıştır. Meteorolojik verilerden elde edilen bulgular ile Tuz Gölü
Havzası’nda kuraklık analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tuz Gölü, havza, kuraklık, kuraklık analizi, İç Anadolu

Drought Analysıs In Tuz Lake Basin

Öz

The Salt Lake Basin,
designated as the study area, is located in Central Anatolia Region. Drought has been observed as a result of the literature studies in
Tuz Lake Basin. Type of climate according to Köppen Climate Classification of
Tuz Lake Basin; in Kulu the climate in winter is warm, summer is very hot and
arid (Mediterranean climate), in Aksaray, Karapınar and Cumra semi-arid steppe
climate has been identified. The aim of the climate change process in Turkey this
study, Tuz Lake's drought observed in the Basin, spatial and temporal
characteristics and severity, De Martonne Drought Index, Erinç Precipitation
Activity Index, Thornthwaite is to demonstrate using climate classification
methods. The results of the meteorological drought were obtained with the
indices used in the study. For this purpose, the measurements of Kulu, Aksaray,
Karapınar and Çumra meteorology stations with homogeneous distribution in the
basin and having long-term and uninterrupted data; long-term average annual
temperature, annual minimum temperature, annual 
maximum temperature and annual average total precipitation data were
calculated by linear trend method and the drought indices formulas were applied.
The drought in the Tuz Lake Basin were analyzed with the results obtained from
meteorological data.

Anahtar Kelimeler

Tuz Lake, basin, drought, drought analysis, Central Anatolia, Turkey

Kaynakça

• [1] Türkeş, M., 2010, Klimatoloji ve Meteoroloji, Kriter Yayınları, İstanbul.
• [2] Erol, O., 1999, Genel Klimatoloji, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• [3] Türkeş, M., 2012, Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen Kuraklık ve Çölleşme, Uluslararası ‘Meteoroloji, Toz Taşınımı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele’ Çalıştayı, Ankara.
• [4] Ustaoğlu, B., 2018, “Sakarya’nın İklim Özellikleri”. Sakarya’nın Fiziki, Beşeri ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Editör: İkiel, C., Sakarya Üniversitesi Yayınları. No:190, Sakarya.
• [5] Kapluhan. E., 2013, Türkiye’de Kuraklık ve Kuraklığın Tarıma Etkisi, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:27, S. 487-510, İstanbul.
• [6] Erol, O., 1963, İç Anadolu Haymana Tuz Gölü Çevrelerinin İklimi Hakkında, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt XXI – Sayı: 3-4, Ankara.
• [7] Ekercin, S., 2007, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Entegrasyonu ile Tuz Gölü ve Yakın Çevresinin Zamana Bağlı Değişim Analizi, Doktora Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• [8] Türkeş, M., Akgündüz, A.S., Demirörs, Z., 2009, Palmer Kuraklık İndisi’ne Göre İç Anadolu Bölgesi’nin Konya Bölümü’ndeki Kurak Dönemler ve Kuraklık Şiddeti, Coğrafi Bilimler Dergisi, CBD 7 (2), 129-144.
• [9] TVKGM, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, 2014-2018, Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Yönetim Planı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• [10] Erinç, S., 1996, Klimatoloji ve Metotları, Alfa Yayınları, İstanbul.
• [11] Atalay, İ., 2013, Uygulamalı Klimatoloji, Meta Yayınları, İzmir.
• [12] Erlat, E., 2014, Dünya İklimleri, Ege Üniversitesi Yayınları, Yayın No:186, İzmir.
• [13] Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2016a, De Martonne Kuraklık İndeksine Göre Türkiye İklimi, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Araştırma Dairesi Başkanlığı Klimatoloji Şube Müdürlüğü.
• [14] Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2016b, Erinç İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye İklimi, Araştırma Dairesi Başkanlığı Klimatoloji Şube Müdürlüğü, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
• [15] Yılmaz, E., Çiçek, İ., 2016, Türkiye Thornthwaite İklim Sınıflandırması. Journal of Human Sciences, 13-3.
• [16] Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2016c, Köppen İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye İklimi, Araştırma Dairesi Başkanlığı Klimatoloji Şube Müdürlüğü, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
• [17] Öztürk, M.Z., Çetinkaya, G., Aydın, S., 2017, Köppen-Geiger İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye’nin İklim Tipleri, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, 35 / 17-27.