ANALYSIS OF MORAL DISCOURSE IN NAMIK KEMAL’S NOVEL İNTİBAH

Yıl 2019, , 41 - 53, 30.06.2019

Fatma Bilge Şimşek

https://doi.org/10.37999/udekad.558850

Öz

The main aim of this article is to analyze of moral discourse in Namık Kemal’s novel İntibah via John B. Thompson’s modes of operation of ideology. Thompson proposes to analyze ideology over concrete data in his work Ideology And Modern Culture. When we think about Turkish Literature, novels written in the Tanzimat period seem practicable to make use Thompson’s modes of operation of ideology, because the writers of the Tanzimat period undertook the mission to educate the society. The particular reason for choosing this novel is, observation of embodiment of moral discourse by the “good” and the “bad” characters. The “good” and the “bad” have served to moral discourse with Thompson’s legitimation, dissimulation, reification and fragmentation methods. As a conclusion, it has become possible to analyze of moral discourse in Namık Kemal’s novel İntibah via Thompson’s modes of operation of ideology.

Anahtar Kelimeler

İntibah, John B. Thompson, Namık Kemal, discourse analysis, moral

NAMIK KEMAL’İN İNTİBAH ROMANINDA AHLÂKİ SÖYLEMİN ÇÖZÜMLENMESİ

Öz

Bu makalenin temel amacı, John B. Thompson’ın ideoloji analiz yönteminden hareketle, Namık Kemal’in İntibah romanındaki ahlâki söylemi çözümlemektir. Thompson, İdeoloji Ve Modern Kültür isimli çalışmasında ideolojinin somut veriler üzerinden analiz edilmesini teklif eder. Türk Edebiyatı’nda, Tanzimat Dönemi yazarları kendilerine toplumu eğitme misyonu yükledikleri için, Tanzimat Dönemi romanları Thompson’ın ideoloji analiz yöntemini kullanmak için elverişli görünmektedir. Özellikle bu romanın seçilmesinin nedeni, İntibah’ta ahlâki söylemin “iyi” ve “kötü” kahramanlar vasıtasıyla somutlaştırıldığının görülmesidir. “İyi” ve “kötü”, ahlâki söyleme, Thompson’ın bahsettiği meşrulaştırma, taslama, parçalama ve şeyleştirme kavramlarıyla hizmet eder hâle getirilmiştir. Sonuç olarak Thompson’ın ideoloji analiz yöntemi ile Nâmık Kemal’in İntibah romanındaki ahlâki söylemin çözümlenmesi mümkün olmuştur.

Anahtar Kelimeler

İntibah, John B. Thompson, Namık Kemal, söylem çözümlemesi, ahlâk

Kaynakça

• BAHTİN, Mihail M. (2004). Dostoyevski Poetikasının Sorunları, İstanbul: Metis Yayınları.
• ÇİTÇİ, Sinan (2006). “İntibâh Romanında Ele Alınan İki Kadın Tipi”, Turkish Studies Türkoloji Dergisi 1/1: 65-82.
• KEMAL, Namık (2012). İntibah. Ankara: Akçağ Yayınları.
• KEMAL, Namık (2011). “İntibah Mukaddimesi”, Yeni Türk Edebiyatı Metinleri 4 – Eser Tanıtma Ve Önsözler (Haz. İnci Enginün ve Zeynep Kerman), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• MORAN, Berna (2011). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
• OKAY, Orhan (2011). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• PARLA, Jale (2011). Babalar ve Oğullar – Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• TANPINAR, Ahmet H. (2012). On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• THOMPSON, John B. (2013). İdeoloji ve Modern Kültür. Çev: İdil Çetin. Ankara: Dipnot Yayınları.