SİYASİ SÖYLEMDEKİ DEYİMLERİN ÇEVİRİSİ: EDİMBİLİM AÇISINDAN DEĞERLENDİRME (V. V. PUTİN’İN KONUŞMALARI VE ÇİNCEYE ÇEVİRİLERİ ÖRNEĞİNDE)

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 13, 30.06.2021

Juı-cheng Chang

https://doi.org/10.37999/udekad.831998

Öz

Vladimir Putin, önde gelen siyasi konuşmacılardan birisi olarak konuşmalarında dinleyiciyi bir şekilde etkilemek için sıklıkla biri deyim olmak üzere çeşitli dil araçlarını kullanmaktadır. Makale, Vladimir Putin’in 2020’nin ana olayları (25 Haziran - 1 Temmuz 2020 tarihleri arasında yapılan Rusya Anayasa Referandumu ve COVID-19 salgını) ile bağlantılı olarak ulusa seslenişinde kullanılan deyimleri edimbilim açısından ve çeviri yönleriyle ele almaktadır. Bu konu üzerine bir araştırmanın henüz yapılmamış olması ve Rus siyasi kişiliklerinin konuşmalarında kullanılan deyimlerin Çinceye çevrilmesi sorununun yeterince çalışılmamış olması makaleyi güncel ve özgün kılmaktadır. Vladimir Putin'in ulusa seslenişlerinin Çin medyasına aktarımı çalışmanın araştırma materyalini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, Vladimir Putin'in konuşmasında deyimleri kullanmadaki edimsel amacının ve bunların Çinceye çevrilmesinin nasıl eşit iletişim etkisi sağlayabileceğini belirlemektir. Rusya Devlet Başkanı’nın konuşmasında deyim kullanmanın özellikleri analiz edilmekte, çevirmenin kültürlerarası iletişimde “ikincil” muhatap olarak rolü tartışılmakta ve çeviri sürecinde “dil dışı faktörlerin” rolü incelenmektedir. Deyimleri çevirme yöntemleri ve bunların edimbilim açısından anlamlarının Çin diline aktarılması ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

deyimler, siyasi söylem, konuşma etkisi, arka plan bilgisi, çeviri

PRAGMATIC ASPECTS OF TRANSLATING IDIOMS IN POLITICAL DISCOURSE (BASED ON VLADIMIR PUTIN’S SPEECHES AND THEIR TRANSLATION INTO CHINESE LANGUAGE)

Öz

Vladimir Putin often uses various language means in his speech, one of which are idioms, in order to have a certain impact on the audience. The article deals with the idioms, which were used in Vladimir Putin's addresses to the Russians in connection with the main events of 2020 (the COVID-19 pandemic and Russian constitutional referendum, which was held from June 25th to July 1st, 2020), in pragmatic and translation aspects. The relevance of this article is due to the fact that, firstly, no such research has been conducted yet; secondly, the problem of translating idioms that are used in the speech of Russian political figures into Chinese has not been sufficiently studied. Research materials were based on Vladimir Putin's addresses to Russians and translation of the politician's addresses in the Chinese media. The purpose of the study is to identify the pragmatic purpose of Vladimir Putin in using idioms in his speech, as well as how their translation into Chinese can ensure equal communication effect. The features of using idioms in the speech by the Russian president are analyzed. The role of "background knowledge" in the translation process is studied. Methods of translating idioms and the transfer of their pragmatic meanings into the Chinese language are considered.

Anahtar Kelimeler

Idioms, political discourse, speech influence, translation, background knowledge

ПРАГМАТИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ПЕРЕВОДА ИДИОМ В ПОЛИТИЧЕСКОМ ДИСКУРСЕ (НА МАТЕРИАЛЕ ВЫСТУПЛЕНИЙ В. В. ПУТИНА И ИХ ПЕРЕВОДА НА КИТАЙСКИЙ ЯЗЫК)

Öz

В. В. Путин часто в своей речи прибегает к тем или иным языковым средствам, одними из которых являются идиомы, с целью оказать определенное воздействие на слушателей. В статье главное внимание уделяется изучению фразеологизмов-идиом, использованных в обращениях В. В. Путина к россиянам в связи с главными событиями 2020 года (с пандемией коронавирусной инфекции COVID-19 и Всероссийским голосованием по поправкам в Конституцию РФ, прошедшим с 25 июня по 1 июля 2020 года), в прагматическом и переводоведческом аспектах. Актуальность работы обусловлена тем, что, во-первых, ни одного такого исследования пока не проведено; во-вторых, проблема перевода фразеологизмов-идиом, которые используются в речи российских политических деятелей, на китайский язык недостаточно изучена. Материалом для анализа послужили обращения В. В. Путина к россиянам и реально выполненные переводы обращений политика в китайских СМИ. Цель исследования состоит в выявлении того, с какой прагматической целью использовал В. В. Путин в своей речи фразеологизмы-идиомы, а также насколько их перевод на китайский язык может обеспечить равенство коммуникативного эффекта. В статье анализируются особенности использования фразеологизмов-идиом в речи российского президента, изучается роль «фоновых знаний» в процессе перевода, а также рассматриваются способы перевода фразеологизмов-идиом и проблема передачи их прагматических значений в переводе на китайский язык.

Anahtar Kelimeler

идиомы, политический дискурс, речевое воздействие, фоновые знания, перевод

Kaynakça

• Baranov A. N., Kazakevich E. G. (1991). Parlamentskie debaty: tradicii i novacii. M.: Znanie.
• Bulygina T. V., Shmelev A. D. (1997). YAzykovaya konceptualizaciya mira (na materiale russkoj grammatiki). M.: SHkola «YAzyki russkoj kul'tury».
• Birih A. K., Mokienko V. M. i dr. (1998). Slovar' russkoj frazeologii. Istoriko-etimologicheskij spravochnik. SPb: Folio-Press.
• Vezhbickaya A. (1996). YAzyk. Kul'tura. Poznanie: Per. s angl. Otv. red. M. A. Krongauz, vstup. st. E. V. Paduchevoj. M.: Russkie slovari.
• Velikoredchanina L. A., Smyslov S. L. (2018). Osobennosti peredachi yazykovyh sredstv sovremennogo politicheskogo diskursa s russkogo yazyka na anglijskij // Vestnik MGOU. Seriya: Lingvistika, 3: 175-182.
• Gavrilova M. V. (2004). Kognitivnye i ritoricheskie osnovy prezidentskoj rechi (na materiale vystuplenij V. V. Putina i B. N. El'cina). SPb.: Filologicheskij fakul'tet SPbGU.
• E Syanlin'. (2007). Russkaya mental'nost' skvoz' prizmu klyuchevogo slova «avos'», Voprosy izucheniya russkogo yazyka, istorii i kul'tury Rossii, 11: 25-47.
• Zaliznyak Anna A. (2012). Schast'e i naslazhdenie v russkoj yazykovoj kartine mira // Konstanty i peremennye russkoj yazykovoj kartiny mira. M.: YAzyki slavyanskih kul'tur. 99-116.
• Zasedanie Rossijskogo organizacionnogo komiteta «Pobeda» (02 iyulya 2020 goda) (elektronnyj resurs): (sajt Prezidenta Rossii). http://kremlin.ru/events/president/news/63591 (data obrashcheniya: 01.08.2020).
• Il'in A. L., Kadackij V.F. i dr. (1999). Otzvuk slova. Iz opyta raboty spichrajterov pervogo prezidenta Rossii. M.: «Nikkolo M», Izdatel'stvo IMA-press.
• Kabakova S. V. (2010). Na avos', Bol'shoj frazeologicheskij slovar' russkogo yazyka. 4-e izd. M.: AST-PRESS KNIGA. 392-393.
• Kovshova M. L. (2016). Lingvokul'turologicheskij metod vo frazeologii: Kody kul'tury. 3-e izd. M.: LENAND.
• Komissarov V. N. (2011). Sovremennoe perevodovedenie. 2-e izd., ispr. M.: R.Valent.
• Kunin A. V. (1964). O perevode anglijskih frazeologizmov v anglo-russkom frazeologicheskom slovare. Tetradi perevodchika, 2: 3-20.
• Maslova V. A. (2008). Politicheskij diskurs: yazykovye igry ili igry v slova. Politicheskaya lingvistika, 1 (24): 43-48.
• Matveeva G. G., Lenec A.V. i dr. (2014). Osnovy pragmalingvistiki: monografiya. 2-e izd., ster. M.: Flinta: Nauka.
• Obrashchenie k grazhdanam Rossii (25 marta 2020 goda) (elektronnyj resurs): (sajt Prezidenta Rossii). http://kremlin.ru/events/president/news/ 63061 (data obrashcheniya: 25.07.2020). Plenarnoe zasedanie Gosudarstvennoj Dumy po voprosam vneseniya popravok v Konstituciyu Rossijskoj Federacii (10 marta 2020 goda) (elektronnyj resurs): (sajt Prezidenta Rossii). http://kremlin.ru/events/president/news/copy/62964 (data obrashcheniya: 01.08.2020).
• Sedyh A. P. (2012). Ideologicheskie elementy frazeologii politicheskogo rukovoditelya (na materiale diskursa V. V. Putina i A. Merkel'). Politicheskaya lingvistika, 1 (39): 57-67.
• Sopova I. V. (2011). Frazeologiya i institucional'nyj diskurs v lingvopersonologicheskom aspekte (na materiale rechevyh manifestacij V. V. Putina i A. Merkel'): dis. ... kand. filol. nauk. Belgorod.
• Teliya V. N. (1990). Frazeologizm. Lingvisticheskij enciklopedicheskij slovar'. M.: Sovetskaya enciklopediya. 559-560.
• Teliya V. N. (1996). Russkaya frazeologiya. Semanticheskij, pragmaticheskij i lingvokul'turologicheskij aspekty. M.: SHkola «YAzyki russkoj kul'tury».
• Fedulenkova T. N. (2000). Anglijskaya frazeologiya. Arhangel'sk: Pomor. gos. un-t.
• Fyodorov A. I. (2008). Frazeologicheskij slovar' russkogo literaturnogo yazyka: okolo 13000 frazeologicheskih edinic. 3-e izd., ispr. M.: Astrel': AST.
• Chudinov A. P. (2001). Rossiya v metaforicheskom zerkale: Kognitivnoe issledovanie politicheskoj metafory (1991-2000). Ekaterinburg: Ural. gos. ped. un-t.
• Chudinov A. P. (2009). Sovremennaya politicheskaya kommunikaciya: ucheb. posobie. Ekaterinburg: Ural. gos. ped. un-t.
• Shejgal E. I. (2000). Semiotika politicheskogo diskursa: dis. ... d-ra filol. nauk. Volgograd.
• Dijk T. A. van. (1998). What is Political Discourse Analysis? Political Linguistics. Amsterdam: John Benjamins. 11-52.
• é xiàn fǎ xiū zhèng àn huò yā dǎo xìng zhī chí pǔ jīng gǎn xiè guó mín xìn rèn (bukv. Podavlyayushchee bol'shinstvo rossiyan podderzhali vnesenie izmenenij v Konstituciyu. Putin poblagodaril rossiyan za doverie) (03 iyulya 2020 g.) (elektronnyj resurs): (Can'kao syaosi). https://is.gd/UEL603 (data obrashcheniya: 01.08.2020).
• pǔ jīng xuān bù yīn yì qíng é luó sī quán guó fàng jiǎ yī zhōu, dàn yuán gōng gōng zī zhào fā (bukv. Putin ob"yavil sleduyushchuyu nedelyu nerabochej s sohraneniem zarabotnoj platy v svyazi s situaciej s koronavirusom) (26 marta 2020 g.) (elektronnyj resurs): (Huan'cyu shibao). https://kknews.cc/zh-tw/world/254zgqe.html (data obrashcheniya: 25.07.2020).