Tarama Sözlüğünde Bazı Yiyecek ve İçecek Adları Üzerine Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 14 - 30, 30.06.2021

Serpil Soydan

https://doi.org/10.37999/udekad.856231

Cited By: 1

Öz

Bir toplumun söz varlığı içerisinde yer alan yiyecek adlarına bakıldığında, o toplumun inanışları, gelenek ve görenekleri, alışkanlıkları, coğrafî konumu, kültür düzeyi, yetiştirdiği ürünler hakkında pek çok bilgiye ulaşılabilmektedir. Söz varlığı içerisinde yer alan bu yiyecek adlarının bölgelere, ülkelere, şehirlere, köylere göre farklı söyleyişleri ve anlamları oluşmaktadır. Bu çalışmada kaynak olarak, XIII. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar Türkiye Türkçesiyle yazılmış iki yüz yirmi yedi eserin taranmasıyla ortaya çıkan, bugün kullanılmayan ya da anlamı, şekli değişik olarak kullanılan, Türkçe kelimelerin sözlüğü olan Tanıklarıyla Tarama Sözlüğü taranmıştır. Tespit edilen bazı yiyecek adları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Derleme Sözlüğünde yer alıp almadığı ve yer aldıysa hangi farklı anlamlarda kullanıldığı tespit edilmeye, sayısal verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan bu çalışmada Tarama Sözlüğünde 68 tane yiyecek adı tespit edilmiştir. Tarama Sözlüğünde yiyecek adları olarak sırasıyla unlu gıdalar ve yiyecek adlarının (14), hububat ve baklagiller türü yiyeceklerin (10), süt ve süt ürünleri ile yaş meyvelerin (8) yer aldığı görülmektedir. Daha sonra, şekerleme ve tatlı türü yiyeceklerin (7), sakatat ve hayvansal gıdalar (6), kuru meyvelerin (5) bulunduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarama Sözlüğü,, , hububat, , süt,, şekerleme,, kuru meyve

EVALUATION ON SOME FOOD AND BEVERAGE NAMES IN THE SCANNING DICTIONARY

Öz

When we look at the names of food in a society's vocabulary, it is possible to reach a lot of information about the beliefs, customs and traditions of the society, habits, geographical position, culture level and the products that it grows. There are different meanings and meanings of these food names according to regions, countries, cities and villages. As a resource in this work, written in Turkish Turkey, until the 20th century from the 13th century, the two sides emerged by scanning the two hundred and twenty-seven works today, unused or meaning, the shape is Scan Glossary with witness the dictionaries of different used Turkish words. Some of identified the food names were evaluated. If it is included in the Collation Glossary, it is tried to be determined which different meanings it is used to be determined with numerical data. In this study, sixty-eight food names were determined in the Scan Glossary. In the Search Glossary, respectively, foods and food names (fourteen), cereals and leguminous foods (ten), milk and milk products and age fruits (eight) appear as food names. Then, ıt is seen that confectionery and sweet-type foods (seven), offal and animal foods (six) and dried fruits (five) are present

Anahtar Kelimeler

Collation Glossary,, grain,, milk,, sweets,, dried fruit.

Kaynakça

• Dinçer, Aslıhan (2009). Divânü Lûgati’t- Türk’teki yemek adları üzerine, 2.Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Bilgi Şöleni Bildirileri- Kaşgarlı Mahmud ve Dönemi. 28-30 Mayıs 2008. Ankara: TDK yay. 141-152.
• Güler, Sibel (2010). “Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 26: 24-30. Gökalp, Ziya (1976). Türk Medeniyeti Tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Kafesoğlu, İbrahim (1987).Türk Bozkır Kültürü. Ankara.
• Kafesoğlu, İbrahim (1991). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Kılıç, Sami ve Ali Albayrak (2012). “İslamiyetten Önce Türklerde Yiyecek ve İçecekler” Turkısh Studies- İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 7/2. Spring.707-716. Ankara-Turkey.