Sivil İtaatsizlik ve Pasif Direniş Bağlamında Tolstoy ve Gandhi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 31 - 52, 30.06.2023

Çağlar Danacı

https://doi.org/10.37999/udekad.1242478

Öz

Bu çalışmada; Tolstoy ve Gandhi arasındaki etkileşimin arka planda kalmış detaylarının ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, ilk olarak Thoreau, Gandhi ve Tolstoy’un sivil itaatsizlik hakkındaki görüşlerinden vicdan olgusu çerçevesinde bahsedilmiştir. Ardından literatürde işaret edilen Gandhi’nin etkilendiği Tolstoy eserlerinin haricindeki etkileşimlerinin ortaya koyması hedeflenmiştir. Bu nedenle, Tolstoyculuk, Satyagraha ve Tolstoy Çiftliği gibi iki ismin etkileşim içerisinde olabileceği düşünülen alanlar mektuplaşmaları, Indian Opinion ve Young India gazetelerindeki yazılar ve Gandhi’nin yaptığı Tolstoy’un doğumunun yüzüncü yıl konuşması temel alınarak incelenmiştir. Yapılan bu incelemeler sonucunda ise; her iki ismin ortak noktalarının en başta şiddetsizlik olmak üzere mülkiyet anlayışları ve kişilerarası sevgi ve yardımlaşma bağlamındaki görüşleri olabileceği ancak yönetim anlayışı konusundaki görüşlerinin farklılaşabileceği düşünülmüştür. Böylece Tolstoy ve Gandhi etkileşiminin literatürde bahsedildiği kadar kısıtlı olmayabileceği, pek çok alanda etkileşim içerisinde olabilecekleri sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tolstoy, Gandhi, Sivil İtaatsizlik, Pasif Direniş, Şiddetsizlik

Tolstoy and Gandhi on Civil Disobedience and Passive Resistance

Öz

This study aims to reveal the details of the interaction between Tolstoy and Gandhi that have remained in the background. For this purpose, firstly, Thoreau, Gandhi and Tolstoy's views on civil disobedience are mentioned within the framework of the phenomenon of conscience. Then, apart from the information pointed out in the literature, it is aimed to reveal the interactions of Tolstoy's works that Gandhi was influenced by. For this reason, concepts such as Tolstoyism, Satyagraha and Tolstoy Farm, which are thought to be in interaction between the two names, were analyzed on the basis of their correspondence, articles in Indian Opinion and Young India newspapers, and Gandhi's speech on the centenary of Tolstoy's birth. As a result of these examinations, it was thought that the common points of both names could be their views on property, especially nonviolence, and their views on interpersonal love and cooperation, but their views on the understanding of governance could differ. Thus, it was concluded that the interaction between Tolstoy and Gandhi may not be as limited as mentioned in the literature, and that they may interact in many other areas.

Anahtar Kelimeler

Tolstoy, Gandhi, Civil Disobedience, Passive Resistance, Nonviolence

Kaynakça

• Akademik (2023, Nisan 15). Tolstovstvo. Bolşaya sovetskaya entsiklopediya. https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/140208/Толстовство
• Allen, D. (2020). Mahatma Gandhi (Çev. N. Duru). Runik Kitap.
• Anıl, Y. Ş. (2013). Mahatma Gandhi. Kastaş Yayınevi.
• Basinski, P. (2017). Begstvo iz raya. İzdatelstvo AST.
• Bhana, S. (1975). The Tolstoy Farm: Gandhi's experiment in “co-operative commonwealth”. South African Historical Journal 7(1), 88-100.
• Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2023b, Nisan 15). Civil disobedience. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/civil-disobedience
• Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2023a, Nisan 10). Vaishnavism. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/Vaishnavism
• Budak, S. (2017). Psikoloji sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Cevizci, A. (2020a). Say büyük felsefe sözlüğü (I. Cilt A-J). Say Yayınları.
• Cevizci, A. (2020b). Say büyük felsefe sözlüğü (II. Cilt K-Z). Say Yayınları.
• Gandhi Heritage Portal. (2022, Aralık 10). Journal Detail. https://www.gandhiheritageportal.org/journals-by-gandhiji/indian-opinion
• Gandhi, M. K. (1970). The collected works of Mahatma Gandhi: XXXVII (July ‒ October 1928). The Publications Division.
• Gandhi, M. K. (2009). Hind swaraj. İçinde A.J. Parel (Ed.), Hind Swaraj and other writings (ss. 1-127). Cambridge University Press.
• Gandhi, M. K. (2016). Bir özyaşam hakikatin peşinde başımdan geçenler (2. b.). (Çev.V. Günyol). ALFA Basım Yayım Dağıtım.
• Hunt, J. (2019). Tolstoy & Gandhi mektuplaşmaları (Çev. M. F. Biçici). Vakıfbank Kültür Yayınları.
• Kaufman, A. D. (2011). Understanding Tolstoy. The Ohio State University Press.
• Kayalı, Y. (2018). Hint kurtuluş mücadelesinin lideri Mohandas Karamçad Gandhi: Bhagavadgita ve ahimsa. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 40-49.
• Leeming, D. (2018). Asya mitolojisi sözlüğü (Çev. Y. Kayalı). Kabalcı Yayınları.
• Luxemburg, R. (2003). Tolstoy’un yolu (Çev. Z. Hasançebi). YGS Yayınları.
• Meleşko, Ye. D., & Kaşirin, A. Yu. (2011). Tolstovskoye dvijeniye: Opıt neprotivleniya i tolerantnosti. NOMETHETIKA: Filosofiya. Sotsiologiya. Pravo, 16 (8 (103)), 310-316.
• Merton, T. (2003). Gandhi ve şiddet dışı direniş (Çev.S. Çiftçi). Kaknüs Yayınları.
• Metcalf, B. D. & Metcalf, T. R. (2018). Modern Hindistan’ın kısa tarihi (Çev. Z. H. Akman). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Monier-Williams, M. (1986). A Sanskrit-English dictionary. The Clarendon Press.
• Naletov, V. E. (2020). Teoriya i praktika tolstovskih kommun. Skif. Voprosı studençeskoy nauki, 5-1 (45), 308-312. Ökçesiz, H. (2011). Sivil itaatsizlik. Legal Kitapevi.
• Polosina, A.N. (2022, Aralık 25). Bolşaya rossiyskaya entsiklopediya. Personalii. https://bigenc.ru/domestic_history/text/4683928
• Rolland, R. (2022). Mahatma Gandhi. (Çev. M. Yazgan). Hece Yayınları.
• SAADA. (2023, Ocak 3). South Asian American Digital Archive. https://www.saada.org/item/20110901-312
• Simmons, J. (2003). Civil disobedience and the duty to obey the law. İçinde R. G. Frey, & C. H. Wellman, (Ed), A companion to applied ethics (ss. 50-61). Blackwell Publishing.
• Şener, S. (2009). Sosyoloji:Sosyal bilimlere alternatif yaklaşım (4. b.). İnkılab Basım Yayım.
• Terziyeva, M. T. (2015). Filosofskiye idei Lva Tolstogo i ih otrajeniye v tvorçestve i obşçestvennoy praktike bolgarskih tolstovtsev. Perspektivı nauki i obrazovaniya, 2 (14), 136-138.
• Thoreau, H. D. (2015). Doğal yaşam ve başkaldırı (5 b.) (Çev. S. Çiftçi). İstanbul: Kaknüs Yayınları. Tolstoy, L. (1937). Polnoye cobraniye soçineniy. Tom 47. Dnevniki i zapisnıye knijki 1854-1857. Gosudarstvennoye izdatelstvo «Hudojestvennaya literatura».
• Tolstoy, L. (1953). Polnoye cobraniye soçineniy. Tom 53. Dnevniki i zapisnıye knijki 1895-1899. Gosudarstvennoye izdatelstvo «Hudojestvennaya literatura».
• Tolstoy, L. (1955). Polnoye cobraniye soçineniy. Tom 80. Pisma 1909 – (iyul-dekabr). Gosudarstvennoye izdatelstvo «Hudojestvennaya literatura».
• Tolstoy, L. (1956a). Polnoye cobraniye soçineniy. Tom 81. Pisma 1910 – (yanvar-aprel). Gosudarstvennoye izdatelstvo «Hudojestvennaya literatura».
• Tolstoy, L. (1956b). Polnoye cobraniye soçineniy. Tom 82. Pisma 1910 – (may-noyabr). Gosudarstvennoye izdatelstvo «Hudojestvennaya literatura».
• Troyat, H. (2010). Lev Tolstoy. (Çev. Z. C. Özatalay & I. Ergüden). İletişim Yayınları.
• Ves Tolstoy v odin klik. (2022, Aralık 23). Tvorçestvo. https://tolstoy.ru/creativity/
• Ves Tolstoy v odin klik. (2023, Ocak 3). «Pismo İndusu». https://tolstoy.ru/creativity/journalismguide/323.php
• Volkov, S. (2018). 20. yüzyıl Rus kültür tarihi: Tolstoy'dan Soljenitsin'a büyülü koro (Çev. S. Gürses). ALFA Basım Yayım Dağıtım.
• Walicki, A. (2013). Rus düşünce tarihi: Aydınlanma’dan marksizme (A. Şenel, Çev.). İletişim Yayınları.
• Wilson, A. N. (2019). Tolstoy (Çev. N. Elhüseyni). Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.