VEDİK KÜLTÜRDE KADINLARIN KİMLİK İNŞASININ TANRIÇALARIN NİTELİKLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 171 - 187, 31.03.2024

Canan Yoğurt

https://doi.org/10.37999/udekad.1436723

Öz

Hint edebiyatında Vedik dönem oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bu dönemde Āriler’den miras kalan Vedalar adıyla bilinen çok zengin bir külliyattan bahsetmek gerekir. Bu külliyat Hintlilerin ilk dinsel ve felsefi düşünce biçimlerinin izlerini taşıması ve kendinden sonraki dönemlere de ışık tutması bakımdan oldukça değerlidir. Bu döneme ait eserler vasıtasıyla Hindistan’da dinsel hayattan, evliliğe, Hint kültürüne ait gelenek, görenek, örf ve adetlerden çeşitli günlük rutinlere kadar birçok uygulama ile Hint kültürünün detaylı bir incelemesi yapılabilmektedir. Bu çalışmada Vedik metinler üzerinden kadının aile içi ve toplumdaki yeri incelenmektedir. Çalışmamız giriş bölümü dahil üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde genel olarak neden Vedik dönem seçildiği ve çalışmanın özgün değeri tartışılmakta, ikinci bölümde Vedik metinlerde kadınlar üzerine yapılan incelemeler ve kadın simgesi üzerinde durulmakta üçüncü bölümde ise Hint inanç sisteminde önemli bir yeri olan Vedik dönem eserlerinde geçen tanrıçalar ve nitelikleri üzerinde durulmaktadır. Sonuç olarak, Vedik dönemde kadının rol model olarak tanrıçalar ile eşleştirildiği ve onlar gibi olması gerektiği hususunda yönlendirmeler yapıldığı, ideal Hint kadını ile tanrıçalar arasında benzerlik vurgusu yapılarak tanrıçaların niteliklerinin Hintli kadınlara atfedilişi vurgulanmaktadır. Bu çalışmada Kaya’nın Rigveda ve Upanishad çevirileri ile Griffith’in Yacurveda, Samaveda ve Atharvaveda çevirileri kaynak metinlerimizi oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vedalar, Vedik kültür, Vedik tanrıçalar, Hindistan, Kadın

A STUDY OF THE IDENTITY CONSTRUCTION OF WOMEN IN VEDIC CULTURE IN THE CONTEXT OF THE ATTRIBUTES OF GODDESSES

Öz

The Vedic period has a very important place in Indian literature. It is necessary to mention a very rich corpus known as the Vedas inherited from the Aryans during this period. This corpus is so precious that it bears the traces of the first religious and philosophical thought forms of the Indians and sheds light on the subsequent periods. Through the works of this period, a detailed research of Indian culture can be available, with many practices ranging from religious life in India to marriage, traditions, and customs of Indian culture, and various daily routines. In this study, the place of women in the family and society is examined through Vedic texts. Our study consists of three parts, including the introduction part. In the introduction, why the Vedic period has been chosen and the original value of the study are discussed, in the second part, the studies on women in Vedic texts and the female symbol are emphasized, and in the third part, the goddesses and their qualities mentioned in the Vedic period works, which have an important place in the Indian belief system are emphasized. As a result, it is underlined that in the Vedic period, women were paired with goddesses as role models and that they should be like them, and the similarity between the ideal Indian woman and the goddesses is emphasized, and the qualities of the goddesses are attributed to Indian women. In this study, Kaya's translations of Rigveda and Upanishad and Griffith's translations of Yacurveda, Samaveda and Atharvaveda are the source texts we used.

Anahtar Kelimeler

Vedas, Vedic culture, Vedic goddesses, India, Woman

Kaynakça

• Agrawala, P. K. (1984). Goddesses in Ancient India. Abhinav Publications.
• Altekar, A. S. (2014). The Position of Women in Hindu Civilization. Motilal Banarsidass Publishers.
• Chaitanya, K. (1977). A New History of Sanskrit Literature. Manohar.
• Chakravarti, U. (1993). Conceptualising Brahmanical Patriarchy in Early India: Gender, Caste, Class and State. Economic and Political Weekly, 28 (14), 579-585.
• Chatterji, S. K. (Ed.). (1993). The Cultural Heritage of India. The Ramakrishna Mission Institute of Culture.
• Çağdaş, K. (1974). Hint Eski Çağ Kültür Tarihine Giriş. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Çandra, S. V. (2009). Bhārtīy Sanskṛti Meṃ Striyoṃ Kī Sthiti. D. K. Printworld Private Limited.
• Dallapiccola, A. L. (2013). Hint Mitleri. Çev. Bilgesu Savcı. Phoenix Yayınevi.
• Das, A. C. (1925). Rgvedic Culture. U. N. Dhur & Co.
• Dasgupta, S. (1975). A History of Indian Philosophy (I-V). Motilal Banarsidass.
• Dwivedi, M., Malik, S. (2022). Status of Women in Vedic Period. Journal of Positive School Psychology. Vol. 6, No. 3, 5693-5702.
• Griffith, R. T. H. (1895). Hymns of The Atharva-Veda Vol. I. E. J. Lazarus & Co.
• Griffith, R. T. H. (1896). Hymns of The Atharva-Veda, Vol. II. E. J. Lazarus & Co.
• Griffith, R. T. H. (1926). The Hymns of the Samaveda. E. J. Lazarus & Co.
• Griffith, R. T. H. (1927). The Hymns of The White Yacurveda. Freeman & Co. Ltd.
• Kaushik, V. ve Sharma, B. R. (1998). Indian Woman Throug Ages. Sarup & Sons.
• Kaya, K. (2003). Hint Mitolojisi Sözlüğü. İmge Kitabevi.
• Kayalı, Y. (2013). Eski Bir Hint Geleneği: Satī, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 53 (1), 365-374.
• Lokeswarananda, S. (1993). The Cultural Heritage of India Vol. I. Ramakrishna Mission Institute of Culture.
• Lubin, T. (2020). Retrofitting a Vedic Origin for a Classical Hindu Goddess. Journal of the American Oriental Society. 140 (1), 37-46.
• Macdonell, A. A. (1900). A History of Sanskrit Literature. William Heinemann.
• Macdonell, A. A. (2024). A Practical Sanskrit Dictionary. Digital Dictionaries of South Asia. dsal.uchicago.edu/cgi-bin/app/macdonell_query.py?qs=traivarnika&matchtype=default; E.T. 13.02.2024.
• Mani, V. (1996). Puranic Encyclopaedia. Motilal Banarsidass Publishers.
• Mishra, S. (2014). Women in Social Life: An Exploration Through Vedic Culture. SSRN: https://ssrn.com/abstract=2541168
• Omvedt, G. (2000). Towards a Theory of ‘Brahmanic Patriarchy’. Economic and Political Weekly, 35 (4), 187-190.
• Orr, C. I. (1977). Premchand’s Use of Folklore in His Short Stories. Nanzan University Asian Folklore Studies, 36 (1), 31-56.
• Pal, B. (2019). The Saga of Women’s Status in Ancient Indian Civilization. Miscellanea Geographica, 23 (3), 180-184.
• Pandey, Ş. (1977). Bhārtīy Cīvan Aur Sanskṛti. Kendriya Hindi Sansthan.
• Parvatiy, L. S. (2013). Bhārtīy Sanskṛti Koş. Rajpal Publishing.
• Rigveda (2018). Çev. Korhan Kaya. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rout, N. (2016). Role of Women in Ancient India. Odisha Review. 42-47.
• Ruben, W. (1944). Eski Hind Tarihi. Çev. C. Z. Şanbey. İdeal Matbaa.
• Sarkar, S. (2020). Pregnancy, Birthing, Breastfeeding and Mothering: Hindu Perspectives from Scriptures and Practices. Open Theology. 6, 104-116.
• Upanishadlar. (2008). Çev. Korhan Kaya. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Wadley, S. S. (1977). Women and the Hindu Tradition. Women and National Development: The Complexities of Change. The University of Chicago Press. 113-125.
• Williams, M. (1986). A Sanskrit-English Dictionary. Clarendon Press.
• Witzel, M. (2009). Female Rishis and Philosophers in the Veda. Journal of South Asia Women Studies 11 (1). http://nrs.harvard.edu/urn-3:HUL.InstRepos:9886300
• Yoğurt, C. (2021a). Disregarding Female Dignity in Vālmīkı’s Epic Poem ‘Rāmāyaṇa’ And Premchand’s Story ‘Nirvāsan’. Erciyes Akademi, 35 (1), 221-234.
• Yoğurt, C. (2021b). Premçand’ın Öykülerinde Kadın Motifleri. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zaidi, S., Ramarajan, A., Qui, R., Raucher, M., Chadwick, R. & Nossier, A. (2009). Sexual Rights and Gender Roles in A Religious Context. International Journal of Gynecology and Obstetrics 106, 151-155.