Çocuklar için Felsefe Neden Önemlidir?

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 49 - 61, 26.04.2020

Burcu Özkan

https://doi.org/10.32960/uead.696440

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı, çocuk felsefesi ile ilgili çalışmalar temel alınarak, çocuklar için felsefenin neden önemli olduğunu teorik bir zeminde belirlemektir. Günümüzde çocuklar için felsefenin önemli olduğunu ileri süren çalışmalarla çocuk felsefesi eğitimine dikkat çekilmektedir. Çocuklar için felsefenin kurucusu olarak kabul edilen Matthew Lipman, üniversitedeki öğrencilerinin düşünsel yetilerinin eksikliklerinden yola çıkarak felsefe eğitiminin çocukluk döneminde alınması gerektiğini ileri sürmüştür. Bizim eğitim sistemimizde de çocuklar felsefe eğitimi ile geç yaşlarda tanışmaktadırlar. Bu da felsefe eğitiminin amacına ulaşmasında sorunlar yaratmaktadır. Başta Lipman olmak üzere birçok düşünüre göre çocuklar felsefe ile erken yaşlarda tanışarak, felsefi düşünmeyi kazanmalıdırlar. Felsefi düşünme ile sorgulayan, merak eden çocukların eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Çünkü insanlar, çocukluk döneminden sonra soru sormaktan, sorgulamaktan vazgeçerler ve meraklarını da yitirirler. Çocuklar için felsefe eğitimi ile onların düşünen ve üretken bireyler olarak yetişmeleri istenmektedir. Sokrates yıllar önce öğrencilerine ‘Okuduklarınızı ve duyduklarınızı değil, kendi öz düşüncelerinizi, kendi içinizde olup bitenleri söyleyin. Başkalarının ağaçlarından meyve yeme alışkanlığından sıyrılarak, kendi bahçenizin fidanlarını yetiştirin. İşte o zaman, meyve yemenin zevkini tadacaksınız’ diye söyleyerek eleştirel düşünmenin öneminden bahsetmektedir. Aslında yıllar önce Sokrates’in doğurtma yöntemi ile temelleri atılan çocuklar için felsefe eğitimi, pek çok alanda ve okul öncesinden başlayarak ileriki yaşlarda da gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Felsefe, Diyalog, Eleştirel Düşünme

Kaynakça

• Çayır, A. N. (2015). Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi Üzerine Nitel Bir Araştırma, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Direk, N. (2016). Küçük Prens Üzerine Düşünmek. İstanbul: Pan Yayınları.
• Gaedi, Y., The Nature of Philosophy for Children and Its Role in Teaching and Learning, Philosophy Study, June 2015, Vol. 5, No. 6, 292-296. doi: 10.17265/2159-5313/2015.06.004.
• Gasparatou R. & Kampeza M. (2012). Introducing Philosophy for Children (P4C) in Kindergarten in Greece. Analytic Teaching & Philosophical Praxis, vol. 33, no. 1, pp. 72-82.
• Institue for the Advancement of Philosophy for Children (IAPC). Why philosophy for children? Çevrim içi: https://www.montclair.edu/iapc/what-is-philosophy-for-children/why-philosophy-for-children/.
• Karadağ F. & Demirtaş Vesile Y. (2018). Çocuklarla Felsefe Öğretim Programı’nın Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Eleştirel Düşünme Becerileri Üzerindeki Etkililiği, Eğitim ve Bilim), Cilt 43, Sayı 195, 19-40.
• Karakaya, Z. (2006). Çocuk Felsefesi ve Çocuk Eğitimi, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi VI, Sayı:1, 23-37.
• Lipman, M. (1976). Philosophy for Children. Metaphilosophy, 7 (1), 17-39.
• Okur, M. (2008). Çocuklar İçin Felsefe Eğitim Programının Altı Yaş Grubu Çocuklarının, Atılganlık, İşbirliği ve Kendini Kontrol Sosyal Becerileri Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Öğüt, F. (2019). Felsefi Düşünmenin Önemi ve Çocuklar İçin Felsefe, Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Taşdelen, V. (2014). Felsefenin Gülümseyen Yüzü: Çocuklarla Felsefe, Türk Dili, 562-568.
• Vansieleghiem, N., & Kennedy D. (2011). What is Philosophy for Children, What is Philosophy with Children-After Matthew Lipman. Journal of Philosophy of Education, 45(2), pp. 171-182. doi: 10.1111/j.1467-9752.2011.00801.
• Ventista, Ourania M. (2019). An Evaluation of the Philosophy for Children‘ programme: The impact on Cognitive and Non-Cognitive Skills, Durham theses, Durham University. Available at Durham E-Theses Online: http://etheses.dur.ac.uk/13121/.
• Wartenberg, Thomas E. (2009). Big Ideas for Little Kids –Teaching Philosophy Through Children`s Literature. UK: Rowman&Little Field Publishers.