Okul Yöneticileri ile Öğretmenler Arasında Meydana Gelen İletişim Problemlerinin Eğitime Yansıması

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 263 - 278, 30.10.2021

Adem Bayar Arif Zengin

https://doi.org/10.32960/uead.940190

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, okuldaki yöneticiler ile öğretmenler arasındaki iletişim problemlerinin eğitime yansımalarını ortaya koymaktır Araştırma, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerle yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örneklem yöntemi çerçevesinde kolay ulaşılabilir örneklem tekniğiyle belirlenmiştir. Çalışma grubu, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Amasya ili Merkez ilçesindeki okullarda görev yapan 8 öğretmenden oluşmaktadır. Bu araştırma nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde olgubilim deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplamak için araştırmacılar yarı yapılandırılmış görüşme tekniğini kullanmışlardır. Elde edilen veriler betimsel analiz anlayışıyla çözümlenmiştir. Araştırmacılar analizler sonucunda okul yöneticileri ile öğretmenler arasındaki iletişimin nasıl olması gerektiğiyle ilgili olarak; iletişim karşılıklı olmalı, iletişim mevzuat çerçevesinde olmalı, iletişim açık ve şeffaf olmalı, iletişim birbirlerini anlamaya yönelik olmalı ve iletişim eşit boyutta olmalı şeklinde bulmuşlardır. Yine araştırmacılar yaptıkları analizler sonucunda yöneticiler ile öğretmenler arasında yaşanan iletişimin problemlerinin nedenlerini; yöneticinin makam durumu, farklı düşünce yapıları, farklı sendika üyelikleri, üslup tarzları ve fikir alışverişinde bulunmama şeklinde bulmuşlardır. Katılımcılar, okul yöneticileri ile öğretmenler arasında yaşanan iletişim problemlerinin çözülmesi için; etkinlikler yapma, görüşlere saygılı olma, sorumluluk sahibi olma, hizmet içi eğitim ve seminerler, empati kurma ve hediyeleşme gibi önerilerde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Yöneticilik, İletişim, İletişim Problemleri, Çözüm

Kaynakça

• Açıkalın, A., Şişman, M. & Turan, S. (2011). Bir İnsan Olarak Okul Müdürü. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Açıkalın, A. & Turan, S. (2011). Okullarda Etkili İletişim. İstanbul: Pegem Yayınları.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Bs). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. & Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Arısoy, B. (2007). Örgütsel İletişimin Motivasyon ve İş Doyumu Üzerine Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aytürk, N., (2014). Yönetim Sanatı: Başarılı Yönetim ve Yöneticilik (6. Bs). İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Balcı, A. (1993). Etkili Okul; Kuram, Uygulama ve Araştırma. Ankara: Yavuz Dağıtım.
• Balıkçı, A. (2017). Okul yöneticisi-öğretmen iletişimi. İçinde E. Yılmaz, H. Yılmaz (Editör), Eğitimden damlalar. Konya: Palet.
• Başaran, İ. E. (1992). Yönetimde İnsan İlişkileri. Ankara: Gül Yayınevi.
• Başyiğit, A. (2006). Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bayrak, S, (1996), Örgütlerde Etkili İletişim ve Yönetimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Bayraktar, E. (1991). Öğretmen Yetiştirmede Eğitim Ortamlarına İlişkin Öğretmen Adayı Görüşleri, İzmir Birinci Eğitim Kongresi- Bildiriler, İzmir.
• Bedük, A., (2000). Başarılı Bir Yöneticinin Özellikleri ve Başarıya Giderken Üzerinde Durulması Gereken Hususlar, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(4), 165-174.
• Bektaş, A. (2010). İlköğretim Okulları Yöneticilerinin Sosyal İletişim Becerileri İle Sınıf Öğretmenlerinin Motivasyonu Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bulut, Y. (1998). Öğretmen ve Yöneticilerin İletişim Sorunlarını Algılama Düzeyleri ve Bu Algılarıyla Bazı Kişisel Değişkenler Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Bursalıoğlu, Z. (1982). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, & Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (6.Bs). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Celep, C. (1992). İlkokullarda Yönetici Öğretmen İletişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8 (8), 301-316.
• Celep, C. (2000). Eğitimde Örgütsel Adanma ve Öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Christensen, L. B., Johnson, B. R. & Turner, L. A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz (Çev. Ed: A. Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Collıns, J., (2016). ‘İyi’den ‘Mükemmel’ Şirkete; Kalıcı Başarıya Ulaşmanın Yolları, İstanbul: Boyner Yayınları.
• Çalık, T. (1997). Etkili Eğitim Yöneticisi. Millî Eğitim Dergisi. 5(1), 141-155.
• Çiftçi, Ü. (2008). İlköğretim Öğretmenleri Arasındaki İletişim Sorunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Çubukçu, Z. & Döndar, D. (2003). Okul Yöneticilerinin İletişim Becerilerine İlişkin Algı ve Beklentileri. Milli Eğitim Dergisi. 19(1), 261-269.
• Doğan S., Uğurlu C. T., Yıldırım T. & Karabulut E. (2013). Okul Yöneticileri ve Öğretmenler Arasındaki İletişim Sürecinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi, TurkishJournal of Education. 3 (1), 37-45. Drucker, P. F. (2006). Thepractice of Management. New York: Collins.
• Emiroğlu O. (2004). Araştırma tasarımı. Erefe İ Ed.: Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri (3. Bs), İstanbul, Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Derneği Yayın No.1,112.
• Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta.
• Ergun, T. & Aykun, P. (1978). Kamu Yönetimine Giriş, Ankara: TODAİE Yayını
• Fay, M. J. (2011). Informal Communication of Co-workers: Athematic Analysis ofMassages, Qualitative Research in Organizations and Management:AnInternational Journal, 6 (3), 212- 229.
• Filiz, A. (2005). Yönetim ve Yönetime Katılım Kavramları. Katılımcı Yönetim. Alındığı adres: http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=533, indiriliş tarihi: 10.02.2009.
• Gazali, İ. (2017). Yöneticilere Altın Öğütler, İstanbul: Gelenek Yayınları.
• Gemici, Y. (2008). Eğitimde Sendika Yönetim İlişkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gordon T. (2002). Etkili Öğretmenlik Eğitimi, (Çeviren: Emel Aksoy). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Gökçe, O. (2002). İletişim Bilimine Giriş (4. Bs). Ankara: Turhan Kitabevi.
• Gönen, Yelda Ö., Öztürk, Fisun Ü. & Efilti S. (2008). Örgütlerde Söylenti ve Dedikodu, 7. Ulusal Büro Yönetimi ve Sekreterlik Kongresi, 22-24 Ekim, Trabzon.
• Güçlü, N. (2000). İletişim, Sınıf Yönetimi, Editör; L.Küçükahmet, Ankara: Nobel, 23, 133-154.
• Katman, H., A. (2010). Okul Yöneticilerinin Empatik Eğilimlerinin İncelenmesi: Isparta İl Merkezi Örneği, Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kaya, Y. K. (1999). Eğitim Yönetimi: Kuram ve Türkiye’deki Uygulama (7. Bs). Ankara: Bilim Yayıncılık.
• Koçel, T. (1998). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (1999). Designing Qualitative Research (3rd ed). Thousand Oaks:Sage.
• Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. London:Sage.
• Özan, B. M. (2006). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin İletişim Becerilerinin Öğretmen ve Yönetici Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi. Eğitim Araştırmaları. Eurasian Journal of Educational Research, 24, 153-160.
• Özan, M. B., Türkoğlu, A. Z. & Şener, G. (2012). Okul Yöneticilerinin Sergiledikleri Demokratik Tutum Ve Davranışlarının Öğretmenlerin Motivasyonuna Etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (1), 275-294.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Özdemir, S.(2000). Eğitimde Örgütsel Yenileşme, Ankara: Pegem.
• Özel, M., (2016). Yöneticilik Dersleri (3. Bs). İstanbul: Küre Yayınları.
• Özgan, H. & Aslan, N. (2008). İlköğretim Okul Müdürlerinin Sözlü İletişim Biçiminin Öğretmenlerin Motivasyonuna Etkisinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 190-206.
• Patton, M. L. (2010). Proposingempiricalresearch: A Guidetothefundamentals. Glendale, CA: Pyrczak Publishing.
• Rafferty, T. J. (2003). School climateandteacherattitudestowardupwardcommunication in secondaryschools .American Secondary Education, 31(2), 49-70.
• Sabancı, A. (1994). Eğitim Yönetiminde Çift Yönlü İletişim Yönetilenleri İş Doyumu Ve Motivasyon Bakımından Nasıl Etkilemektedir? Yayımlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Sabuncuoğlu, Z. & Gümüş, M.(2008), Örgütlerde İletişim. İstanbul:Arıkan Yayıncılık.
• Sabuncuoğlu, Z. & Gümüş, M. (2012), Örgütlerde İletişim. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Sönmez V. & Alacapınar FG. Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri (3. Bs). Ankara: Anı Yayıncılık, 2014, 73-244.
• Şimşek, M.Ş. (1998). Yönetim ve Organizasyon, Konya: Damla.
• Şimşek, Y. (2005). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri İle Okul Kültürü Arasındaki İlişki. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları; No. 94, Eskişehir.
• Şişman, M. (2012). Eğitimde Mükemmellik Arayışı (Etkili Okullar). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Torbacıoğlu, D. (2007). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin İletişim Yöntemleri Ve Güdüleme Derecelerine İlişkin Öğretmen Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Tutar, H. & Yılmaz, M.K. (2002). Genel İletişim. Ankara: Nobel Yayınları. Türkçe Sözlük (2005). TDK, Ankara.
• Türkmen, İ.(2000), Yöneticiler İçin Etken İletişim Modeli, MPM, No:480 (3.Bs), Ankara.
• Ünal, S. (2000). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Okullarında Motivasyonu Sağlama Etkinlikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 84-90.
• Yatkın, A. (2009). Örgütsel Yöneti (İleti)şim, Doğu Anadolu Bölge Araştırmaları, 4(2), 47-55.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8.Bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, K. (1996). Bolu İlköğretim okullarında Yönetici Öğretmen İletişimi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu.
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/okulda-skandal-mudur-ile-ogretmen-yumruk-yumruga- kavga- etti-40961302.
• https://www.liderlikokulu.com.tr/yoneticilik-nedir.
• https://www.milliyet.com.tr/gundem/ogretmenle-kavga-eden-mudure-sok-6080049
• https://yonetimbilimi.wordpress.com/2010/11/13/yoneticinin-tanimi.