Ortaokul Öğretmenlerine Göre 8. Sınıf Öğrencilerin Liseye Geçiş Sınavıyla İlgili Yaşadıkları Sorunlar ve Bu Sorunlara İlişkin Çözüm Önerileri

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 215 - 229, 26.10.2022

Adem Bayar Mustafa Gürlek

https://doi.org/10.32960/uead.1165193

Öz

Bu araştırmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerin liseye geçiş kapsamındaki merkezi sınavla ilgili yaşadıkları sorunları ve bu sorunlara ilişkin olası çözüm yollarını ortaya koymaktır. Çalışma nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseninde hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Amasya ilindeki devlet okullarında görev yapan, amaçlı örnek yöntemiyle belirlenen 12 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmacılar, veri toplamak amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formunu kullanmışlardır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Katılımcılar liselere geçiş kapsamındaki merkezi sınavı; nitelikli okullara öğrenci seçme, aynı özellikleri taşıma, meslek seçiminde büyük önem taşıma, öğrencileri seçmeye dayalı yerleştirme ve öğrencilerin belirli okullara ve programlara yerleşmesini sağlama şeklinde sıralamışlardır. Ayrıca katılımcılar, ortaokul son sınıf öğrencilerin liseye geçiş sınavıyla ilgili yaşadıkları sorunları; öğrencilerin akademik yeterlilikle sınırlanması, başarılı öğrencilerin merkeze alınması, öğrenci üzerinde baskı oluşturması, sınav sisteminin sık sık değişmesi, sınırlı sayıdaki öğrencilerin nitelikli okullara yerleştirilmesi, sınav sürecinin iyi yönetilememesi ve bazı derslerde zor sorular sorulması şeklinde belirtmişlerdir. Katılımcılar, liselere geçiş kapsamındaki merkezi sınavla ilgili yaşanılan sorunların üstesinden gelinmesi için sınavın tüm öğrencileri kapsaması, sürecin daha belirgin hale getirilmesi, öğrencilerin kendilerini rahat hissetmelerinin sağlanması, öğrenciye destek olunması, fırsat eşitsizliğinin giderilmesi, öğrencilerin gelişimlerini sınırlamaması ve iyi planlama yapılması gibi birtakım önerilerde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul öğretmenleri, liselere geçiş sınavı, sınav sorunları, çözüm

The Problems That 8th Grade Students’ Have Regarding to High School Entrance Exam and The Solution Advisories Related to These Problems According to Middle School Teachers

Öz

The purpose of this research is to reveal the problems experienced by 8th grade students regarding the central exam within the scope of transition to high school and possible solutions to these problems. The study was prepared in the phenomenology pattern, one of the qualitative research designs. The study group of the research consists of 12 middle school teachers working in public schools in Amasya in the 2021-2022 academic year, determined by the purposeful sample method. The researchers used a semi-structured interview form to collect data. Descriptive analysis technique was used to analyze the data. Participants take the central exam within the scope of transition to high schools; They listed them as choosing students to qualified schools, carrying the same characteristics, having great importance in choosing a profession, placing students based on selection, and ensuring that students are placed in certain schools and programs. In addition, the participants discussed the problems of middle school senior students about the high school entrance exam; They stated that students are limited by academic competence, successful students are put in the center, pressure on students, the examination system changes frequently, a limited number of students are placed in qualified schools, the examination process is not well managed and difficult questions are asked in some courses. The participants made some suggestions such as covering all students, making the process more specific, making the students feel comfortable, supporting the students, eliminating the inequality of opportunity, not limiting the development of the students, and making good planning in order to overcome the problems related to the central exam within the scope of transition to high schools.

Anahtar Kelimeler

Middle school teachers, high school entrance exam, exam problems, solution

Kaynakça

• Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., Coşkun, R., & Yıldırım, E. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Atılgan, H. (2018). Türkiye’de kademeler arası geçiş: Dünü-bugünü ve bir model önerisi. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 1-18.
• Aydın, B. & Yazıcı, H. (2022). Liselere geçiş sisteminin ortaokul öğrencilerinin okul başarılarına nasıl yansıdığına ilişkin öğretmen görüşleri. Journal of Qualitative Research in Education, 30, 132-160.
• Baş, T. & Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Baykal, A. (2014). Sınavlardan sınav beğen. Eğitim sisteminde kademeler arası geçiş ve sınavlar. Ege’den Eğitime Bakış Paneli, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sınavlar üzerine düşünceler. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 345– 356.
• Christensen, L. B., Johnson, B. R., & Turner, L.A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (Çev. Ed: A. Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Coşkun, M., İnam, B., & Turanlı, N. (2020). Liselere geçiş sistemi: Yerel yerleştirmeye yönelik Guttman tutum ölçeği geliştirilmesi. Sakarya University Journal of Education, 10(1), 152-165.
• Çakıoğlu, V. (2019). Ortaöğretime geçiş sistemine ilşkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Demir, O. O., Bektaş, O., & Saraçoğlu, M. (2019). Ortaöğretime geçişte sınav değişikliği yaşayan öğrencilerin fen bilimleri sınav kaygılarının incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 419-442.
• Demir, S. B., & Yılmaz, A. T. (2019). En iyisi bu mu? Türkiye’de yeni ortaöğretime geçiş politikasının velilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 164-183.
• Erden, B. (2020). Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersi beceri temelli sorularına ilişkin öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 270-292.
• Gün, M., & Kaya, İ. (2018). Türkçe öğretmenlerinin yenilenen ortaöğretime geçiş sistemine ilşkin görüşlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Social Science, 71, 67-79.
• Kahveci, S. S. (2009). Ortaöğretim kurumlarına geçiş sürecinde uygulanan sınavların aileler maliyetinin ailelerin toplam eğitim harcamaları içindeki payı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kalsen, C., & Öztekin, H.Y. (2021). Liselere geçiş sisteminin öğrencileri özel okullara yönlendirip yönlendirmediğine ilişkin öğretmen ve veli görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 838-852.
• Karabatak, F. N. (2019). Ortaokul 8. Sınıf öğrencilerin geometrik ve cebirsel düşünme düzeyleri ile merkezi sınavlardaki başarılarının karşılaştırılması: Demirci örneği. Yüksek Lisans Tezi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Karaşahinoğlu A. (2015). Öğrencilerin metaforik sınav algıları ile velilerin okula yönelik görüşleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• MEB. (2018a). 2018 Liselere geçiş sistemi (LGS) merkezi sınavla yerleşen öğrencilerin performansı. Ankara: MEB.
• Özdaş, F. (2019). Merkezi yerleştirme sınav sistemine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Mukaddime, 10(2), 688-707.
• Özdemir, A., Mete, C. E., & Muslu, M. E. (2020). Liselere geçiş sistemindeki değişikliğin öğrenci profillerine yansıması üzerine fenomenolojik bir çalışma. İZÜ Eğitim Dergisi, 2(4), 204-221.
• Patton, M. L. (2010). Proposingempiricalresearch: A Guidetothefundamentals. Glendale, CA: Pyrczak Publis- hing.
• Sarıer, Y. (2010). Ortaöğretime giriş sınavları (OKS-SBS) ve PISA sonuçları ışığında eğitimde fırsat eşitliğinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 107-129.
• Sezer A. (2018). Fen bilimleri dersi sınav soruları ve merkezi sınav sorularının yenilenmiş bloom taksonomisi, tımss ve pisa açısından analizi: Kırıkkale ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
• Turan, S. (2014). Modern okul. https://tedmem.org/dosya-konusu/prof-dr-selahattin-turan-modern-okul adresinden edinildi.
• Ulusoy, B. (2020). 8. sınıf öğrencilerinin liselere geçiş sınavı (LGS)’na ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 186-202.
• Yağar, F., & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2011). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. (3. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz S. (2017). Merkezi sınavların okul kültürüne yansımalarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.