Müzik Öğretimi Özyeterlik Düzeyinde Cinsiyet Farklılıkları: Bir Meta Analiz Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 182 - 192, 30.10.2024

Merve Nihan Ertekin Kaya

https://doi.org/10.32960/uead.1536350

Öz

Müzik öğretim özyeterlik düzeyinin cinsiyetler açısından farklılık gösterip göstermediğini tespit etme amacını taşıyan bu araştırmada meta analiz çalışması yapılmıştır. Yapılan literatür taraması ile konu ile ilgili 28 çalışmaya ulaşılmış bu çalışmalardan 9’u belirli ölçütlere uymadığı gerekçesiyle araştırma kapsamına alınmamıştır. Dahil edilme ölçütleri çerçevesinde 2011-2023 yılları arasında yayımlanmış 11 makale, 6 yüksek lisans tezi ve 2 bildiri olmak üzere 19 çalışmadan elde edilen sonuçlar incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2987 kadın, 1644 erkek olmak üzere toplam 4631 kişiden oluşmaktadır. Çalışma grubu müzik öğretmenleri ve adaylarının yanı sıra sınıf, okulöncesi ve özel eğitimi öğretmenleri ile öğretmen adaylarını kapsamaktadır. Araştırmada etki büyüklüğü katsayısı olarak Cohen d kullanılmıştır. Dâhil edilen çalışmalarda heterojen bir dağılım belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, rastgele etkiler modeline göre müzik öğretimi özyeterlik düzeyi kadınlarda erkeklere göre daha yüksek çıksa da elde edilen değer istatistiksel olarak anlamsız düzeydedir. Yapılan moderatör analizi ile müzik öğretimi özyeterlik düzeyinin cinsiyet açısından örneklem grubuna (müzik branşı/diğer branşlar) göre incelenmiştir. Analiz sonucu müzik branşı ve diğer branşlarda cinsiyete göre etki büyüklüğü değerinin istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Müzik öğretimi özyeterlik, cinsiyet, meta analiz

Kaynakça

• Açılmış, H., & Kayıran, B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine ilişkin duyuşsal özelliklerinin incelenmesi. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4746-4773. DOI: 10.26466/opus.890948
• Afacan, Ş. (2008). Müzik öğretimi öz yeterlilik ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1),1-11.
• Azbağ, D. (2023). Müzik öğretmeni ve öğretmen adaylarının müzik öğretimine yönelik öz yeterliliklerinde lisans programının etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Borenstein, M., Hedges, L., Higgins, J., & Rothstein, H. (2005). Comprehensive meta analysis version 2. Englewood, NJ: Biostat
• Bulut, D., & Ünal, B. (2017). Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimine yönelik özyeterlikleri. I. Uluslararası İpekyolu Akademik Çalışmalar Sempozyumu. Nevşehir.
• Coe, R. J. (2017). Etki Büyüklüğü. Eğitimde araştırma yöntemleri ve metodolojileri içinde s. 615-644 (edt. J. Arthur, M. Waring, R. Coe, L. V. Hedges; çev edt. A. Erözkan, E. Büyüköksüz). Anı Yayıncılık.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Çelik, Y. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine ilişkin tutumları öz yeterlilik inançları ve müzik yeteneklerine ilişkin öz yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Amasya Üniversitesi.
• Çelik, Y., & Yetim, H. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine ilişkin tutumları ile müzik öğretimi öz yeterlilik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(12),150-170.
• Çevik, D. B. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12(1), 145-168.
• Çiçek, S. (2000) İlköğretimde müzik. Ezgi Yayınevi.
• Delice, F. (2019). Müzik öğretmenlerinin müzik öğretimine yönelik öz yeterlik düzeyleri üzerine bir inceleme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Demiralay, H. (2023). Sınıf öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının müzik eğitiminde teknoloji kullanımına yönelik tutumları ile müzik öğretimine yönelik özyeterlilik düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Deniz, J., & Kürücü, N. (2019). Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz yeterlilik algılarının incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 6(34), 112-126 http://dx.doi.org/10.16990/SOBIDER.4799
• Durlak, J. A., & Lipsey, M. W. (1991). A practitioner's guide to meta-analysis. Am J Commun Psychol 19, 291–332. https://doi.org/10.1007/BF00938026
• Eren, B., & Engür, D. (2019). Özel eğitim öğretmeni adaylarının müzik öğretimine yönelik özyeterlik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 2000-2018.
• Gold, A. (1996). (Women and) Educational Management, Gender Equalty for 2000 and Beyond Conference, Ireland.
• Göçmen, G. (2004). Meta-analizin genel bir değerlendirmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (7), 186-192.
• Gülle A., & Akay C. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz yeterlik inançlarının, müzik kavramına yönelik yazılı ve görsel metaforlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12(62), 1043-1057. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3117.
• Higgins, J. P. T., Thompson, S. G., Deeks, J. J., & Altman, D. G. (2003). Measuring inconsistency in meta-analyses. British Medical Journal, 327(7414), 557-560.
• Kavaklı, H. (2022). Sınıf öğretmeni ve okul öncesi öğretmeni adaylarının müzik öz-yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Kibici, V. B. (2022). Müzik Öğretmenlerinin Öğretmenlik Genel Öz-Yeterlikleri ve Müzik Öğretimi Öz-Yeterliklerinin İncelenmesi. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 6(1), 64-76.
• Koca, Ş. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin müzik öğretimine yönelik öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Fine Arts, 8 (1), 164-175.
• Kocadurdu, M. A. (2023). Müzik öğretmenlerinin tükenmişliklerinin yordayıcısı olarak müzik öğretimine yönelik öz yeterlik algılarının incelenmesi: İç Anadolu Bölgesi örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Köksoy, A. M. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz yeterlilik düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 297-320.
• Lipsey, M. W. & Wilson, D. B. (2001). Practical meta-analysis. Thousand Oaks: Sage.
• MEB, (2022). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_09/15142558_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2021_2022.pdf
• Orwin, R. G., & Vevea, J. L. (2009). Evaluating coding desicion. H. Cooper, L. V. Hedges & J. C. Valentine (Ed.), The handbook of research synthesis and meta-analysis içinde (s. 177-203). New York: Russel Sage Foundation.
• Özmenteş, S. (2011). Müzik öğretimine yönelik özyeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Dünyadaki Eğitim ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 2146-7463
• Patsopoulos, N. A., Evangelou, E., & Ioannidis, J. P. (2008). Sensitivity of between-study heterogeneity in meta-analysis: proposed metrics and empirical evaluation. International journal of epidemiology, 37(5), 1148-1157.
• Senemoğlu, N. (2015). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim (24. Baskı) Yargı Yayınevi
• Sun, M. (2005) Eğitsel Müzik Öğretimi. Ahmet Say (Ed.) Müzik Öğretimi Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları (87-105)
• Şeker, S. S., & Çilingir, V. (2022). Sınıf öğretmenlerinin müzik eğitimine ilişkin tutumları ve müzik öğretimine ilişkin öz-yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 57, 74- 85.
• Taş, S., & Atılgan, D. S. (2022). Sınıf öğretmenlerinin müzik öğretimine yönelik öz-yeterlikleri ile müzik öğretim becerileri ve müziksel gelişimleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 47(209). 95-110. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2022.10944
• Topoğlu, O. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine yönelik özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 11(2), 730-743.
• Tschanen-Moren, M., & Woolfolk-Hoy, A. H., (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Tunç, T., & Bulut, F. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimine yönelik öz yeterlilik inançlarının incelenmesi. Journal of Research in Education and Teaching. 5(3), 308-314.
• Turan, Z. (2018). Konservatuvar Türk halk oyunları bölümü öğrencilerinin müzik öğretimi öz-yeterliklerinin belirlenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (68), 29-42.
• Umuzdaş, S., & Işıldak, C. K. (2018). Müzik dersinin sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik düzeylerine etkisi (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1316-1331.
• Üstün, U., & Eryılmaz, A. (2014). Etkili araştırma sentezleri yapabilmek için bir araştırma yöntemi: Meta-analiz. Eğitim ve Bilim, 39(174), 1- 32.
• Yegül, B. U. (2014). Öğretmen adaylarının müzik öğretimi öz yeterlik algılarının incelenmesi. 9. Uluslararası Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi. Edirne.
• Yıldız, G. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarina yönelik müzik eğitimi öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 396-407.