KARAHANLI DEVLETİ’NDE EĞİTİM FAALİYETLERİ

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 42 - 52, 31.12.2015

Suat Polat

Öz

 Bu çalışmada, ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar hakkında genel bilgileri sunulduktan sonra bu dönemin eğitim faaliyetleri ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın konusu ile ilgili çeşitli eserler incelenmiş, yapılan incelemeler sonucunda gerekli veriler çalışmanın kapsamına dâhil edilmiştir. Çalışma sonucunda din faktörünün (İslam Dini) Türk topluluklarının eğitim faaliyetlerini olumlu yönde etkileyen önemli bir etken olduğu görülmüştür. Karahanlılar’ın İslamiyet’i kabul etmeden önceki eğitim faaliyetlerinin düzensiz ve belli bir sistematiğe göre yapılmadığı, eğitim faaliyetlerinin İslamiyet’in kabulü ile birlikte daha düzenli ve sistemli bir şekilde yürütüldüğü, eğitim sisteminin odağında medreselerin bulunduğu ve bu dönemde yetişen bilim adamlarının eğitim sistemi üzerinde önemli izler bıraktığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Eğitim, Öğretim, Karahanlı, Medrese. 

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Öğretim, Karahanlı, Medrese

EDUCATIONAL ACTIVITIES IN KARAKHANIDS STATE

Öz

In this study, after giving general information about Karakhanids- the first Muslim Turkish state- information about the educational activities of this period has been provided. Some documents about the content of the study have been searched and the necessary data have been included into the scope of the study after the investigations. After the study, it has been determined that religious factors (Islamic factors) have affected the educational activities in Turkish communities in a positive way. It has been realized that the educational activities, before Karahnids accepted Islam, were disorganized and they were not conducted according to a regular curriculum, but at the same time, it has been observed that after the adoption of Islam, educational activities were carried out more systematically, there were madrasahs in the center of education and the scientists who were trained in this reign left unprecedented marks in the education system. 

Anahtar Kelimeler

Education, Training, Karakhanids, Madrasah

Kaynakça

• Acıduman, A. (2002). İbn-i Sina’nın Bilim Tarihindeki Yeri: Kuhn’ca Bir Yaklaşımla. Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi Mecmuası, 55 (2), s. 115.
• Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi (M.Ö. 1000-M.S. 2007). 11. Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bilge, M. (1984). İlk Osmanlı Medreseleri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No, 3101, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Bozkurt, F. (2012). Kaşgarlı Mahmut, Divan-ü Lügat-it Türk (Türk Dili Divanı). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Coşar, A. M. ve Güneş, B. (2011). Açıklamalı Bir Kaynakça Denemesi-I: Divan-ı Lugati’t Türk ve Kaşgarlı Mahmut Üzerine Yazılan Makaleler. Türkiyat Mecmuası, 21 (1). s. 167-168.
• Çakır, R. (2011). Karahanlı Dönemi Türkçesi’nde Sözün Etkili Kullanımı. 1st International Conference on Foreign Language Teaching and Applied Linguistics, May 5-7, 1038, Sarajevo.
• Çelenk, S. (2008). Türk Eğitim Tarihinde Laikleşme Süreci. İlköğretim Online, 7 (2), s. 370. Doğan, İ. (2010). Türk Eğitim Tarihinin Ana Evreleri. Kurumlar, Kişiler ve Söylemler. Ankara.
• Nobel Yayıncılık.
• Kafesoğlu, İ. (1997s). Türk Milli Kültürü. 15. Baskı, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Kayadibi, F. (2008). Kaşgarlı Mahmut ve Divan-ü Lügat-it Türk’te Eğitim ile İlgili Kavramlar. İstanbul Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18.
• Özaydın, A., Kamalov, İ., Hunkan, Ö. S. ve Cöhce, S. (2013). İlk Müslüman Türk Devletleri. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını N0o: 2340, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1337,Web-Ofset Tes. 2. Baskı. Eskişehir.
• Özaydın, A. (2001). Karahanlılar. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 24, 410. İstanbul:Komaş A.Ş.
• Öztürk, C. (2007). Türk Tarihi ve Kültürü. Ankara: Pegem Akademi, 4. Baskı.
• Şahin, M. (2010). Türk Tarihi ve Kültürü. Ankara: Sözkesen Matbaacılık, 6. Baskı, 70-71. Şentürk, A. A. ve Kartal, A. (2006). Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi. 3. Baskı,İstanbul: Dergah Yayınları.
• Uygun, S. (2007). Eğitimin Tarihsel Temelleri. Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Ünlü, N. (1992). İslam Tarihi (Başlangıçtan Osmanlılara Kadar). İstanbul: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Vakfı Yayınları, No;51.