ERKEKLERİN YAŞADIĞI YER DEĞİŞKENİ BAKIMINDAN MASKULEN-FEMİNEN, HİPOKONDRİ VE SOSYAL İÇE DÖNÜKLÜK TEPKİLERİ

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 118 - 124, 29.10.2016

Azmi Bayram İlbay , Levent Göller Sultanberk Halmatov

Öz

Sosyal cinsiyet, sosyal ve kültürel beklentilerle davranışın biçimlenmesidir. Zaman ve mekan etkisine göre değişkendir (Akın ve Demirel, 2003; Demirbilek, 2007). Sosyal cinsiyet rolü erkek ve kadından cinsiyete özgü sosyal beklentilerdir (Dökmen, 2004; Terzioğlu ve Taşkın, 2008). Bireyin cinsiyet rolleri biyolojik, psikolojik, sosyal faktörlerle biçimlenmektedir. Toplumsal cinsiyet rolleri kişilerin en temel duygularını yaşama biçimini etkileyebilir. Örneğin ağlama davranışının sergilenmesinde erkeklerin kızlara göre anlamlı düzeyde çekimser kaldıkları belirlenmiştir (Can, Türküm ve Ceyhan, 1997; Ceyhan ve Ceyhan, 2006). Türkiye’nin sosyo-kültürel özellikleri yönünden farklı iki ili Ağrı ve Ankara illerinde yaşayan erkeklere Minesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) uygulanmış ve Maskulen-Feminen, Hipokondri ve Sosyal İçe Dönüklük alt boyutundan elde edilen veriler kullanılmıştır. Elde edilen verilerden Ağrı ve Ankara illerinde yaşayan erkeklerin benimsedikleri cinsiyet rolleri, hipokondri ve sosyal içe dönüklük bakımından aralarında önemli düzeyde fark olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma sonucunda maskulen ve feminen tepkiler bakımından Ankara ve Ağrı illeri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur.

Kaynakça

• Akdoğan R.(2007). Farklı cinsiyet rollerine sahip üniversite öğrencilerinin öfke yaşama biçimleri ve utangaçlık düzeylerinin incelenmesi. Eskişehir: A.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• BEM Sandra L. (1998). An unconventional family. New Haven: Yale Univesity Press
• Bhasin, K. (2003). Toplumsal cinsiyet: Bize yüklenen roller. (Çeviri: K. Ay). İstanbul: Dayanışma Vakfı Yayınları.
• Boivin, M., Hymel, S., & Bukowski, W. M. (1995). The roles of social withdrawal, peer rejection, and victimization by peers in predicting loneliness and depressed mood in childhood. Development and Psychopathology, 7(4), 765-785.
• Buwalda, F. M., Bouman, T. K., & Van Duijin, M. A. J. (2006). Psychoeducation for hypochondriasis: A comparison of a cognitive-behavioural approach and a problem solving approach. Behavior Research and Therapy, 45, 887-899.
• Coleman, M. C. (1992). Behavior disorders: Theory and practice. Allyn & Bacon.
• Connell, R. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. (Çeviri: Cem Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Damarli, Ö. (2006). Ergenlerde Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Baglanma Stilleri ve Benlik-Kavrami Arasindaki Iliskiler. Yayimlanmamis Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dali.
• Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet ayrımcılığının sosyolojik açıdan incelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 12-27.
• Dökmen Z. (2004). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Sistem.
• Durmuşoğlu Saltalı, N., & Arslan, E. (2012). Ebeveyn tutumlarının anasınıfına devam eden çocukların sosyal yetkinlik ve içe dönüklük davranışını yordaması. İlköğretim Online, 11(3), 729-737.
• Esmer, Y., Ertunç, B., & Pekiner, Y. (2012). Türkiye değerler atlası 2012: değişimin kültürel sınırları. Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
• Faulkner, R. A., Davey, M., & Davey, A. (2005). Gender related predictors of change in marital satisfaction and marital conflict. The American Journal of Family Theraphy, 33, 61-83
• Jaisoorya T.S., Janardhan Reddy Y.C., Srinath S.& Thennerasu K. (2009). Sex differences in ındian patients with obsessive-compulsive disorder. Comprehensive Psychiatry, 70–75
• Kurdek, L.A. (2005). Gender and marital satsfaction early in marriage: a growth curve approach. Journal of Marriage and Family, 67, 68-84.
• Lochner C., Hemmings S.M.J., Kinnear C.J., Moolman-Smook J.C., Corfield V.A., Knowles J.A., Niehaus D. J.H. & Stein D.J. (2004). Gender ın obsessive–compulsive disorder: Clinical and genetic findings. European Neuropsychopharmacology, 105–113
• Osborne, J. W., & Costello, A. B. (2004). Sample size and subject to item ratio in principal components analysis. Practical assessment, research & evaluation, 9(11), 8-12
• Öngen, B., & Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, (48), 1-18.
• Özbey, S. & Alisinanoğlu, F. (2009). A study on problem behavior of 60-72 months children who attending public early childhood education ınstitution. The Journal of International Social Research, 2(6), 493-517.
• Özmete, E. & Yanardağ, M. Z. (2016). Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri: kadın ve erkek olmanın değeri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 20, (1) 91-106.
• Öztürk, M. O., & Uluşahin, A. (2011). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp Kitapları.
• Powell, G. N.& Greenhaus, J. H. (2010). Sex, gender, and decisions at the family - work ınterface. Journal of Management. 36 (4), 1011-1039.
• Rubin, K. H., & Asendorpf, J. B. (2014). Social withdrawal, inhibition, and shyness in childhood. Psychology Press.
• Sprock, J. (2000). Gender-typed behavioral examples of histrionic personality disorder. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 22, 107-122.
• Stacks, A. & Goff, J. (2006). Family correlates of internalizing and externalizing behavior among boys and girls enrolled in head start. Early Child Development and Care, 176(1), 67-85.
• Tamir, M., Robinson, M. D., & Clore, G. L. (2002). The epistemic benefits of trait consistent mood states: an analysis of extraversion and mood. Journal of Personality Social Psychology. 83 (3), 663--667.
• Terzioğlu, F., & Taşkın, L. (2008). Kadının toplumsal cinsiyet rolünün liderlik davranışlarına ve hemşirelik mesleğine yansımaları. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(2), 62-67.
• Utomo, A., Utomo, I. D., Reimondos A.& Mcdonald P. (2012). Attitudes to gender roles among school students. Australian National University Gender and Reproductive Health Study Policy Brief, 7, 1-6.
• Vatan, S., & Dağ, İ. (2009). Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2 ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 187-197.
• Winstead, A.B., & Derlega, J.V. (1993). Gender and close relationships: An introduction. Journal of Social Issues, 49(3), 1-9.