Kemal Demiray'ın Hayatı, Eserleri ve Türkçe Eğitimi Üzerine Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 24 - 36, 30.04.2024

Sedat Maden , Osman Demirel , Abdulvahap Avşar

https://doi.org/10.47714/uebt.1316987

Öz

Bu çalışmada, Cumhuriyet Döneminde ders kitapları, sözlükler, kuramsal kitaplar ve yardımcı ders kitapları yazmış olan ve bu sayede Türkçe öğretimine katkı sağlamış eğitimci ve araştırmacı kimliğiyle bilinen Kemal Demiray’ın hayatı, eserleri, Türkçe eğitimine yönelik katkıları ve görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçtan hareketle öncelikle Kemal Demiray’ın eserleri tespit edilmiştir. Çalışmada Kemal Demiray’ın eserlerinden hareketle görüşlerinin tespit edilmesi amaçlandığından nitel araştırma yaklaşımı tercih edilmiş ve doküman analizi ile veriler incelenmiştir. Araştırmanın verileri içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma kapsamında Demiray’a ait 17 adet ders kitabı, 9 adet yardımcı kaynak kitabı, 6 adet kuramsal kitap, 8 adet sözlük, 4 adet derleme ve çeviri kitap ve 11 adet makale olmak üzere toplamda 55 adet çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmalardan elde edilen veriler tasniflenerek tablolar hâlinde verilmiş ve bulgular bölümünde yorumlanmıştır. Sonuç olarak, Türkçe derslerinde öğrenciler dil becerileri gelişmiş yetişkin bireyler olarak görülmemelidir, Türkçe dersi gerçek hayattan soyutlanmamalıdır, Türkçe derslerinde öğrencilerin gelişim sürecini takip etmek amacıyla dosya tutulmalıdır, gibi görüşlerine ulaşılmıştır. Cumhuriyet Döneminde eserleri ve görüşleri ile Türkçe eğitimine katkı sunmuş olan Kemal Demiray’ın Türkçe öğretimine yönelik görüşlerinden hizmet içinde aktif olarak görev yapan öğretmenlerin yararlanması ve Kemal Demiray’ın geçerliğini koruyan örnek uygulamaları yeniden basılarak öğretmen ve araştırmacıların kullanımına sunulması noktasında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Eğitimi, Kemal Demiray, Tarihsel Eserler

Kaynakça

• Ağar, M. E. (2004). Türkçe öğretiminin tarihçesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1, 1- 10.
• Arslan, M. (2017). Ana dili olarak Türkçe öğretimi ve temel dil becerilerinin gelişiminde karşılaşılan sorunlar. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 46, 63-77.
• Bayraktar, İ. (2018). Fuat Baymur’un "Türkçe öğretimi" eserinden hareketle Türkçe öğretiminin esasları. Electronic Turkish Studies, 13(19), 235-251.
• Biçer, N. (2012). Hunlardan günümüze yabancılara Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(4), 107-133. Doi: 10.7884/teke.100
• Demiray, K. (1943). Köy okulunda ana dil öğretimi. İlköğretim, 7, 123-124.
• Demiray, K. & Öz, M. F. (1970). 1968 İlkokul Türkçe programı kılavuzu. İstanbul: Millî Eğitim
• Basımevi. 22. Maden, S. & Avşar, A. (2022). Süreli yayınlarda Türkçe öğretimi: Pedagoji Cemiyeti Dergisi dil eğitimi özel sayısı. S. Maden (Ed.) Türkçe eğitimi ile ilgili güncel araştırmalar 1 içinde (s. 223-250). İstanbul: Hiperyayın.
• Maden, S. & Kızıltaş, M. (2019). Türkçe öğretiminin tarihsel gelişimiyle ilgili bir kaynakça denemesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(3), 119-135.
• Mert, E, L. (2014) Türkçenin eğitimi ve öğretiminde dört temel dil becerisinin geliştirilmesi sürecinde kullanılabilecek etkinlik örnekleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(1), 23-48.
• Önkaş, N. A. (2010). Ana dili öğretiminde yeni yaklaşımlar. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 121-128.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Tunç, F. (2009). Beşir Göğüş’ün Türkçe eğitimiyle ilgili eserleri ve Türkçe anlayışı üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
• Demirkaya, A. (2023).Türkçe öğretimine katkıları açısından İbrahim Zeki Burdurlu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Ercilasun, A.B. (2013). Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri. Dil Araştırmaları 12(12) ,17-
• Erden, B. & Dilekçi, A. (2022). Türkçe öğretiminde bir ihtiyaç olarak kılavuz kitaplar ve ders planı. Milli Eğitim Dergisi, 51 (233), 623-642. Doi: 10.37669/milliegitim.770002
• Güven, A. Z., Özbilen, U., & Banaz, E. (2020). Ortaokul 7. Ve 8. Sınıf öğrencilerinin metinlere yönelik okuma motivasyonları. International Journal of Language Academy, 8(3).
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• https://dergipark.org.tr/en/pub/ogusbd/issue/10997/131612 35 Uzun, A. Ş. (2019). Ahmet Cevat Emre’nin Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri ile ilgili görüşleri. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 4(1), 35-60. Doi: 10.32321/cutad.526404
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, F. N. & Şen, Ü. (2021). İbrahim Necmi Dilmen’in Türkçe öğretimi ile ilgili eserlerinin Türkçe öğretiminin ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 1-20.