Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlerin Yanlışları: Büyük Resim

Yıl 2023, , 1090 - 1118, 15.12.2023

H. Rabia Günaydın , B. Ümit Bozkurt

https://doi.org/10.19171/uefad.1349026

Öz

Dil öğretiminde kullanıcı yanlışlarının çözümlenmesi, araştırmacılara, öğreticilere, araç-gereç ve program geliştirme çalışmalarına kılavuzluk eder. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yanlış çözümlemesi yapılan önemli sayıda araştırma bulunmaktadır. Bu çalışmada bu araştırmaların bulgularının yeniden sınıflandırılarak bütünleştirilmesi; yanlışların dağılımının ve sıklığının belirlenmesi, böylece “büyük resmin” ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma sistematik derleme yöntemiyle yürütülmüş ve konuşucuların yazılı metinlerindeki yanlışları inceleyen araştırmalar derlenmiştir. Tanımlama, ayırma ve çalışmaya katma işlemlerinden sonra 39 araştırmanın bulgularından oluşan kapsamlı bir veri tabanı oluşturulmuştur. Birleştirilmiş bulgulara göre toplam 40565 yanlış dil kullanımı saptanmış ve en çok yanlışın 18791 (%46) yanlış ile biçimbilim dizgesinde olduğu görülmüştür. Ayrıca 9127 (% 22) yazım, 5512 (%14) sözcük-anlam, 4702 (%12) sesbilim, 2433(%6) sözdizimi yanlışının olduğu belirlenmiştir. Yanlış çözümlemesi yapılan araştırmalarla ilgili genel sorunlar ise şöyle sıralanabilir: yanlışların sınıflandırılmasında ortak bir kavramsal çerçeve olmaması, örneklerin yanlış sınıflandırılması ve ortak terimce kullanılmaması; katılımcı sayılarındaki bakışımsızlık, anadili Arapça olan konuşurların örneklemlerde çoğunluğu oluşturması ve bazı araştırmalarda verilerin ve sürecin saydam olmaması.

Anahtar Kelimeler

Sistematik Derleme, Yanlış Çözümlemesi, Sesbilim Yanlışları, Biçimbilim Yanlışları, Sözdizimi Yanlışları, Sözcüksel-Anlamsal Yanlışlar, Yazım Yanlışları

The Errors of Learners of Turkish as A Foreign Language: The Big Picture

Öz

Analyzing errors in language learning provides guidance to researchers and teachers in preparing materials and developing programs. There are many studies where error analysis was performed in teaching Turkish as a foreign language. The present study aims to re-classify and integrate the findings from these studies and determine the general distribution and frequency of errors. The study adopted the systematic review method. Accordingly, the studies focused on the errors in written texts by students were compiled. A database consisting of the findings of 39 studies published between 2000 and 2021 was created following the process of identifying, sorting out and incorporating the findings. The data were evaluated in terms of phonological, morphological, syntactical, lexical-semantic errors and misspellings. A total of 40565 errors in learners' language usage was detected and it was seen that the most errors were in the morphology system with a frequency of 18791(46%). Also, there were 9127 misspellings (22%), 5512 lexical-semantic errors (14%), 4702 phonological errors (12%), and 2433 syntactical errors (6%). The general problems related to the research that are analyzed the learners' errors are as follows: There is no common conceptual framework in the classification of errors, misclassification of examples, and the inconsistent use of terminology; the asymmetry in the number of participants; Arabic native speakers constitute the majority of the samples, and the lack of transparency in data and procedures in some studies.

Anahtar Kelimeler

Systematic Review, Error Analysis, Phonological Errors, Morphological Errors, Syntactic Errors, Lexical-Semantic Errors, Spelling Errors

Kaynakça

• Abu-Rabia, S. & Taha, H. (2004). Reading and spelling error analysis of native. Reading and Writing, 17, 651-690. https://doi.org/10.1007/s11145-004-2657-x
• Adalar-Subaşı, D. (2010). TÖMER'de yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Arap öğrencilerin kompozisyonlarında hata analizi. Dil Dergisi, 148, 7-16.
• Ak Başoğul, D. & Can, F. S. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Balkanlı öğrencilerin yazılı anlatımda yaptıkları hatalar üzerine tespitler. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(10), 100-119.
• Altıntop, E. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin kompozisyonlarındaki ek yanlışları ve nedenleri (Yayın No. 464511) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Arat, E. (2021). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı anlatım hataları: Sudan örneği. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 55-72. http://dx.doi.org/10.47834/utoad.11
• Arhan, A. (2015). Türkçe öğrenen Mısırlı öğrencilerin yazılı anlatımında yaptıkları ad durum eki yanlışları (Yayın No. 414630) [Yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Atagül, Y. & Cevher, Ö. (2015). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde hâl eki sorunsalı (Sakarya Üniversitesi örneği). TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 3(5), 294-332.
• Atalan, G. (2017). Yabancı dil olarak Türkçede yazılı anlatımlarda yanlış analizi (Yayın No. 507040) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Barcin, S. (2019). Türkçe öğrenimi gören Kırgız öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki ek yanlışları. International Journal of Scientific and Technological Research, 5(12), 51-56. https://doi.org/10.29000/rumelide.1146537
• Baki, E. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Kuzey Makedonyalıların yazılı anlatım yanlışlarının incelenmesi (Yayın No. 662179) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Boutron, I., Page, M.J., Higgins, J.P.T., Altman, D.G., Lundh, A., & Hróbjartsson, A. (2019). Considering bias and conflicts of interest among the included studies. In. J.P.T. Higgins & S. Green (Eds.), Cochrane handbook for systematic reviews of interventions (pp. 177-200). Wiley-Blackwell & Cochrane.
• Boylu, E. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen temel seviyedeki İranlı öğrencilerin yazma problemleri. Zeitschrift für die Welt der Türken, 6(2), 335-349.
• Boylu, E. & Başar, U. (2015). Yurt dışında Türkiye Türkçesi öğrenen Türk dillilerin yazılı anlatım hataları: İran örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (5), 324-338. https://doi.org/10.16991/INESJOURNAL.168
• Boylu, E., Güney, E. Z., & Özyalçın, K. E. (2017). Yanlış çözümleme yaklaşımına göre Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen B1 seviyesi öğrencilerinin yazılı anlatımlarının değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Educationand Teaching, 5(3), 184-202. https://doi.org/10.18298/ijlet.1812
• Bölükbaş, F. (2011). Arap öğrencilerin Türkçe yazılı anlatım becerilerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 6(3), 1357-1367. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2415
• Brown, D. H. (2000). Principles of language learning and teaching. Longman.
• Büyükikiz, K. K. & Hasırcı, S. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin yazılı anlatımlarının yanlış çözümleme yaklaşımına göre değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(4), 51-62. https://doi.org/10.16916/aded.15994
• Ceran, D., Yıldız, D., & Çakın, E. (2015). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde yazılı ve sözlü anlatımlarda yapılan yanlışlar: Japon örneği. International Journal of Languages’ Education and Teaching, UDES 2015, 476-494.
• Corder, S. P. (1967). The significance of learners' errors. IRAL, 5, 161-170.
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage publications.
• Çanga, D. (2022). Türkçe öğrenici derlemi (TÖD): Sözcük sıklığı ve yanlış çözümlemesi (Yayın No. 782779) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Çerçi, A., Derman, S., & Bardakçı, M. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin yazılı anlatımlarına yönelik yanlış çözümlemesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 695-715.
• Çetinkaya, G. (2015). Yanlış çözümlemesi: Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen B2 düzeyindeki öğrencilerin yazılı metinlerine ilişkin görünümler. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3(1), 164-178. http://dx.doi.org/10.18298/ijlet.170
• Çetintaş, D. (2017). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki isim çekim ekleriyle ilgili hatalar üzerine bir değerlendirme (Yayın No. 480470) [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Demir, Y. & Kocyigit, M. (2018). A systematic review of research on English language teacher education published in three flagship journals (1997-2016). Eğitimde Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(1), 128-138.
• Demiriz, H. N. & Okur, A. (2019). Türkçe öğretiminde yazma öğretimine akademik Türkçe aşamasında yabancı öğrenciler üzerinden bir bakış. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 436-449. https://doi.org/10.16916/aded.525728
• Dede, M. (1983). Yabancı dil öğretiminde karşılaştırmalı dilbilim ve yanlış çözümlemesinin yeri. Türk Dili Dil Öğretimi Özel Sayısı, 47(379-380), 123-135.
• Duman, G. B. (2013). Kırgızların Türkiye Türkçesi öğrenirken ad durum biçimbirimleriyle ilgili yaptıkları hatalar ve çözüm önerileri. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(5), 82-94.
• Ellis, R. (1997). Second language acquisition. Oxford University Press.
• Elsawah, E. (2016). Ana dili Arapça olanların Türkçe yazılı anlatımlarında sözcük kullanımları ve yazım yanlışları: Durum tespiti ve çözüm önerileri (Yayın No. 450247) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Elturan, B. (2019). Türkiye’de Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin dil becerileri yanlış analizleri (Yayın No. 555851) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Emek, M. (2021). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen Cezayir Üniversitesi Türkoloji Bölümü öğrencilerinin temel düzey (A1-A2) yazılı anlatımlarının incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 3(1), 46–74. https://doi.org/10.29000/rumelide.990097
• Erdem, M. D., Gün, M., Salduz, H., & Karateke, B. (2015, 08-10 Mayıs). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen B1 düzeyindeki Gürcü öğrencilerin yazma hataları. 7. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, Nevşehir, Türkiye. https://dosyalar.nevsehir.edu.tr/f0f82820ae994b925fd68637dbe013a3/vii.-ulusalararasi-sosyal-bilimler-egt.-kng-baski.pdf
• Erdoğan, V. (2005). Contribution of error analysis to foreign language teaching. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 261-270.
• Esawi, W. (2015). C1 düzeyindeki Türkçe öğrenirlerinin yazılı anlatımları üzerine bir hata analizi (Yayın No. 434573) [Yüksek lisans tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Fisiak, J. (1981). Some introductory notes concerning contrastive linguistics. In J. Fisiak (Ed.), Contrastive linguistic and the language teacher (pp. 1-11). Pergamon Press.
• Gezer, H. & Kıymık, M. N. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Arap dilli öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinde karşılaştıkları güçlüklere ilişkin bir çözümleme. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 43-64. https://doi.org/10.19171/uefad.430144
• Green, S., Higgins, J.P.T., Alderson, P., Clarke, M., Mulrow, C.D., & Oxman, A.D. (2008). Systematic reviews: Introduction. In. J.P.T. Higgins & S. Green (Eds.), Cochrane handbook for systematic reviews of interventions (pp. 3-10). Wiley-Blackwell & Cochrane.
• Gürler, M. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Suriyeli öğrencilerin yazılı anlatımlarında hata çözümlemesi (Yayın No. 564768) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Güven, E. (2007). Yabancıların Türkçe öğrenirken ad durum eklerinde yaptıkları hataların çözümlenmesi ve bu hataların giderilmesine yönelik öneriler (Yayın No. 211613) [Yüksek lisans tezi, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Islıoğlu, S. (2014). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde nesne durum ekinin kullanımı ile ilgili yanlışlar ve çözüm önerileri. Route Educational and Social Science, 1(2), 101-115. https://doi.org/ 10.17121/ressjournal.53
• Islıoğlu, S. (2015). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri (Yayın No. 381130) [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi). YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• İmer, K., Kocaman, A., & Özsoy, A. S. (2011) Dilbilim sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• İnan, K. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen İranlıların yazılı anlatımları üzerine bir inceleme (Yayın No. 349067) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• İpek, S. (2020). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen Somalili öğrencilerin yazma becerileri ve yazma kaygıları üzerine bir inceleme (Yayın No. 653484) [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• İşler, E. (2002). Karşıtsal çözümleme ve Arapça öğretimi. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, 2(6), 123-134. James, C. (2013). Errors in language learning and use: Exploring error analysis. Routledge.
• Kahraman, F. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen ve ana dili Arapça olan öğrenicilerin yazma becerisinde yaptıkları yanlışların çözümlenmesi (Yayın No. 594974) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Kara, M. (2010). Gazi Üniversitesi TÖMER öğrencilerinin Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve bunların çözümüne yönelik öneriler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 661-696.
• Keshavarz, M. H. (1997, 2012). Contrastive analysis and error analysis. Rahnama Press.
• Kırbaş, G. (2017). Türkçe öğrenen Ürdünlü öğrencilerin A2 düzeyi yazma becerisinde karşılaştıkları güçlükler (Yayın No. 464515) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Lasserson, T.J., Thomas, J., & Higgins, J.P.T. (2019). Starting a review. In J.P.T. Higgins & J. Thomas (Eds.), Cochrane handbook for systematic reviews of interventions (2nd Edition) (pp.1-12). Cochrane & Wiley-Blackwell.
• Masterson, J. J., & Apel, K. (2010). Linking characteristics discovered in spelling assessment to intervention goals and methods. Learning Disability Quarterly, 33, 185–198. https://doi.org/10.1177/073194871003300307
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., & G. Altman, D. (2009). Preferred reporting items for systematic reviewsand meta-analyses: The PRISMA statement. PLoSMedicine, 89(9), 873-880. https://doi.org/10.1136/bmj.b2535
• Msakhuradze, M. (2019). Türkçe ad durum eklerinin Gürcü öğrencilere öğretiminde karşılaşılan sorunlar (Yayın No. 552965) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Nurlu, M. & Kutlu, A. (2015). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde temel seviye A1 yazma sorunları: Afganistan örneği. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 25(2), 67-87.
• Orhan, M. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin B-1 düzeyinde yazma becerisi üzerine bir inceleme (Yayın No. 524602) [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Önder, A. (2017). Türkçe öğrenen yabancıların yazılı anlatım çalışmalarının çözümlenmesi (Yayın No. 461976) [Yüksek lisans tezi, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Petticrew, M. & Roberts, H. (2006). Systematic reviews in the social sciences a practical guide. Blackwell Publishing Ltd.
• Polat, H. (2014). Türkçe öğrenen Rusların yazılı anlatımlarında yaptıkları dil yanlışları üzerine bir araştırma (Yayın No. 370136) [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Richards, J.C. & Schmidt, R.W. (2010). Longman dictionary of language teaching and applied linguistics (4th ed.). Routledge.
• Sarıca, N. & Od, Ç. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde tamlama algısı sorunları. International Journal of Language Academy, 3(1), 389-398. https://doi.org/10.18033/ijla.205
• Tekeli, M. (2020). Ana dili ve ikinci dili Fransızca olan öğrencilerin Türkçe yazma becerileri (Yayın No. 631952) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Temizyürek, F. & Ünlü, H. (2018). Türkiye Türkçesini yabancı dil olarak öğrenen Gürcü öğrencilerin yazma becerisinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. International Journal of Language Academy, 6(1), 316-327. https://doi.org/10.18033/ijla.3890
• Thompson, M., Tiwari, A., Fu, R., Moe, E., & Buckley, D. I. (2012). A framework to facilitate the use of systematic reviews and meta-analyses in the design of primary research studies. Agency for Healthcare Research and Quality (US). htps://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK83619/
• Tolar, E. (2019) Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerde karşılaşılan yazım yanlışları (OMÜ TÖMER örneği) (Yayın No. 600100) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Tunçel, H. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe başlangıç seviyesi öğrencilerinin yazım yanlışları. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 729-745. https://doi.org/10.9761/JASSS792
• Tüm, G. (2014). Çok uluslu sınıflarda yabancı dil Türkçe öğretiminde karşılaşılan sesletim sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 255-266.
• Uzdu-Yıldız, F. & Çetin, B. (2020). Errors in written expressions of learners of Turkish as a foreign language: A systematic review. Journal of Language and Linguistic Studies, 16(2), 612-625. https://doi.org/10.17263/jlls.759261
• Uzun, N. E. (2004). Dilbilgisinin temel kavramları (2. baskı). Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi
• Yağmur-Şahin, E. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki ek yanlışları. Tarih Okulu Dergisi, 6(15), 433-449. https://doi.org/10.14225/Joh283
• Yılmaz, F. (2015). Tokat GOÜ TÖMER’de Türkçe öğrenen öğrencilerin yazım alanında yaptıkları hatalar. Route Educational and Social Science Journal, 2(1), 130-147. https://doi.org/10.17121/ressjournal.226
• Yılmaz, F. & Bircan, D. (2015). Türkçe Öğretim Merkezinde okuyan yabancı öğrencilerin yazılı kompozisyonlarının yanlış çözümleme yöntemine göre değerlendirilmesi. International Journal of Language Academy, 3(1), 113-126. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.189