Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Ders Sürecinde Ve Yazılı Sınavlarda Sordukları Soruların Bilişsel Seviyelerinin Karşılaştırılması

Yıl 2009, Cilt: 22 Sayı: 2, 441 - 455, 01.08.2009

Hakan Şevki Ayvacı Çiğdem Şahin

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Ders Sürecinde ve Yazılı Sınavlarda Sordukları Soruların Bilişsel Seviyelerinin Karşılaştırılması

Öz

Günlük planlarda ve yazılı sınavlarda sorulan soruların niteliği öğrencilerin zihinsel ve sosyal gelişimlerini etkilemektedir. Eğitim öğretim sürecinde ölçme ve değerlendirmede önemli bir yere sahip olan sorular, Bloom Taksonomisi dikkate alınarak hazırlanmaktadır. Bu araştırma, fen bilgisi öğretmenlerinin günlük planlarında yer verdikleri sorularla yazılı sınavlarda sordukları soruların bilişsel seviyelerini ve ilişki düzeylerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. 20 fen bilgisi öğretmeninin günlük planlarındaki 1166 değerlendirme sorusu ile 574 yazılı sınav sorusu Bloom Taksonomisi’nin bilişsel seviyeleri dikkate alınarak incelenmiştir. Elde edilen verilerden ders işleniş sürecinde sorulan soruların öğrencileri daha çok ezbere yönelten bilgi düzeyinde olduğu, yazılı sınavlarda sorulan soruların ise üst düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ders işleniş sürecinde sorulan soruların ve yazılı sınavlarda sorulan sorularının bilişsel seviyelerinin birbiriyle paralellik göstermediği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Bloom Taksonomisi, soruların düzeyi, etkili soru sorma

Kaynakça

• Bakaç, M. (2003). Fen bilgisi öğretiminde ölçme değerlendirme üzerine bir çalışma. Milli Eğitim Dergisi, 157, 23–29.
• Brualdi, Army C. (1998). Clasroom Questions. Practical Assessment, Research & Evaluation, 6(6), http://pareonline.net/getun.asp?v=6&n=6, (27.01.2006).
• Cano, J. & Metzger, S. (1995). The relationship between learning style and levels of cognition of instruction of horticulture teachers. Journal of Agricultural Education, 36(2), 36-43.
• Cansüngü Koray, Ö. ve Yaman, S. (2002). Fen bilgisi öğretmenlerinin soru sorma becerilerinin Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(2), 317- 324.
• Çepni, S. (2003). Fen alanları öğretim elemanlarının sınav sorularının bilişsel düzeylerinin analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri/ Educational Sciences: Theory & Practice, 3(1), 65- 84.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Genişletilmiş Üçüncü Baskı, s. 76- 112). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S., Ayvacı, H. Ş. ve Keleş, E. (2001). Okullarda ve lise giriş sınavlarında sorulan fen bilgisi sorularının Bloom Taksonomisine göre karşılaştırılması. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Maltepe Üniversitesi, İstanbul, 144- 150.
• Çepni, S., Bacanak, A., Özsevgeç, T. ve Gökdere, M. (2001). LGS sorularının ve fen bilgisi öğretmenlerinin sordukları soruların formal operasyon dönem özellikleriyle ilişkilendirilmesi. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Maltepe Üniversitesi, İstanbul, 28- 33.
• Cotton, K. (2000). Classroom Questioning. http://www.learner.org/channel/workshops/socialstudies/pdf/session6/6.C lassroomQuestionig.pdf, (27.01.2006).
• Dindar, H. ve Demir, M. (2006). Beşinci sınıf öğretmenlerinin fen bilgisi dersi sınav sorularının Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi (Evaluation Of Fifth Grade Primary Teachers’ Questions In Science Exams According To Blooms Taxanomy), GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 87- 96.
• Eş, H. (2005). Liselere giriş sınavları fen bilgisi soruları ile ilköğretim fen bilgisi dersi sınav sorularının Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güler, G., Özek, N. ve Yaprak, G. (2004). 1999- 2001 ÖSS fizik sınav sorularının bilişsel gelişim seviyelerinin incelenmesi, dershane ve liselerde sorulan soruların bilişsel gelişim seviyeleriyle karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(Özel Sayı), 63- 66.
• Hazırbıkmaz, F. (2003). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin fen dersindeki başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 117– 127.
• Karamustafaoğlu, S., Sevim, S., Karamustafaoğlu, O. ve Çepni, S. (2003). Analysis of Turkish high- school chemistry- examination questions according to Bloom’s Taxonomy. Chemistry Education: Research and Practice, 4(1), 25- 30.
• Küçük, E. E. (2008). The investigation of questions in the sixth class of elementary school in Turkish study course book in terms of critical thinking. E- Journal of New World Sciences Academy, 3(3), 492- 504.
• Lord, T. B. & Baviskar, S. (2007). Moving students from information recitation to information understanding: exploiting Bloom’s Taxonomy creating science questions, Journal of College Science Teaching, 36(5), 40- 44.
• Özdemir, A. ve Baran, İ. (1999). Fen bilgisi öğretmeni yetiştirmede soru sorma tekniklerinin türkiye şartlarında önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 132-137.
• Tekin, S. ve Ayas, A. (2002). Ortaöğretimde kimya dersi alan öğrencilerin hazırladıkları kimya sorularının değerlendirilmesi. ODTÜ, Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bildiriler Kitabı, 5/b_kitabi/PDF/Kimya/Bildiri/t152d.pdf>, (02.06.2009).
• Torres, R. M. & Cano, J. (1995). Critical thinking as influenced by learning style. Journal of Agricultural Education, 36(4).
• URL-1 Jill, B. & Slack, Ph. D., Teaching Thinking Through Effective Questioning, <http://www.sedl.org/secac/rsn/thinking.pdf>, (27.01.2006).
• URL-2 Lewis, G. K., Developing Questioning Skills, <http://www.utexas.edu/academic/cte/sourcebook/questioning.pdf>, (27.01.2006).
• URL-3 Bloom’s Taxonomy of Learning Domains, <http://www.nwlink.com/~donclark/hrd/bloom.html>, (06.02.2006).
• URL-4 Critical Thinking Across the Curriculum Project, Bloom's Taxonomy and Critical Thinking, <http://www.kcmetro.cc.mo.us/longview/ctac/blooms.htm>, (06.02.2006).
• URL-5 Critical and Creative Thinking - Bloom's Taxonomy, <http://eduscapes.com/tap/topic69.htm>, (06.02.2006).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı, s. 224). Ankara: Seçkin Yayıncılık.