Fizik ve Matematik Öğretmen Adaylarının Fiziğe Karşı Öz-Yeterlik İnançlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2010, Cilt: 23 Sayı: 1, 31 - 42, 01.04.2010

Abdulkadir Maskan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Fizik ve Matematik Öğretmen Adaylarının Fiziğe Karşı Öz-Yeterlik İnançlarının Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi,
Fizik ve Matematik Öğretmenliği programına devam eden öğretmen adaylarının
fiziğe ilişkin öz-yeterlik inanç düzeylerini belirlemektir. Araştırma, Fizik
Öğretmenliği Programı birinci sınıfta 35, beşinci sınıftan 32 olmak üzere toplam 67
öğretmen adayı ile Matematik Öğretmenliği Programını birinci sınıftan 36, beşinci
sınıftan 33 olmak üzere toplam 69 matematik öğretmen adayı ile yapılmıştır. Veri
toplama aracı olarak Öz-Yeterlik İnanç Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde;
faktör analizi, aritmetik ortalama, standart sapma, standart hata ve bağımsız t-testi
kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Fizik Öğretmenliği Programı birinci sınıf
öğrencilerine göre beşinci sınıftaki öğrencilerin öz-yeterlik inanç puan
ortalamalarının yüksek çıkması, fizik programına devam ettikleri süre içerisinde
fiziğe karşı öz-yeterlik inançlarının arttığını göstermektedir. Ancak, Fizik öğrencileri
için istatistiksel olarak anlamlı bulunan fark, Matematik öğrencileri için
bulunamamıştır. Fizik öğretmenliği programına devam eden öğrencilerin, özyeterlik
inanç düzeylerinin çok daha yüksek olması için ilgili öğretim elemanlarınca
bilişsel ve duyuşsal önlemlerin alınması gerekli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fizik Eğitimi, Öz-Yeterlik İnancı, Fizik Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnancı.

Kaynakça

• Akkoyunlu, B., Orhan, F., Umay, A., 2005. Bilgisayar Öğretmenleri Bilgisayar Öğretmenliği Öz-yeterlik Ölçeği Geliştirme Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-8.
• Ashton, P. T., 1984. Teacher Efficacy: A Motivational Paradigm for Effective Teacher Education. Journal of Teacher Education, 35 (5), 28- 32.
• Aşkın, P., Dönmez, O., 2004. Eğitim Yazılımı Geliştirme Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 6(3), 259- 274.
• Atıcı, M., 2000. İlkokul Öğretmenlerinin Sınıf Yönetiminde Yetkinlik Beklentisi Rolünün İngiltere ve Türkiye’de Seçilen Bir Araştırma Grubu Üzerinde İncelenmesi. http://www.yok.gov.tr/egfak/meral.htm
• Bandura, A., 1986. Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. New Jersey: Prentice Hall.
• Bandura, A., 1994. Self-efficacy. Encylopedia of Human Behaviour (Ed. V.S. Ramachaudran, 4, 71-81. Newyork: Academic Pres.
• Bandura, A. (Ed.)., 1995. Self-efficacy in Changing Societies. Cambridge, England: Cambridge University Press.
• Bandura, A., 1997. Self-efficacy: The Exercise of Control. New York: W.H. Freeman and Company.
• Bandura, A., Locke, E. A., 2003. Negative Self-Efficacy and Goal Revisited. Journal of Applied Psychology, 88 (1), 87-99.
• Bıkmaz, F. H., 2002. Fen Öğretiminde Öz-Yeterlik İnancı Ölçeği, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2), 197-210.
• Bıkmaz, F. H., 2006. Fen Öğretiminde Öz-Yeterlik İnançları ve Etkili Fen Dersine İlişkin Görüşler, Eğitim Araştırmaları, 25, 34- 44.
• Ekici, G., 2005. Biyoloji Öz-Yeterlik Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 85-94.
• Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Soran, H., 2004. Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğrencilerinin Biyoloji Öğretiminde Öz-Yeterlik İnançları, Uluslararası 2.Balkan Eğitim Bilimleri Kongresi, 08-10 Ekim, Edirne.
• Miller, R.B., Grene, B.A., Montavo, G.P., Ravindran, B., Nichols, J.D., 1996. Engagement in Academic Work: The Role of Learning Goals, Future Consequences, Pleasing Others, and Perceived Ability. Contemporary Educational Psychology, 21, 388- 422.
• Mulholland, J., Dorman, J.P., Odgers, B.,M., 2004. Assessment of Science Teaching Efficacy of Preservice Teachers in an Australian University, Journal of Science Teacher Education, 15(4), 313-331.
• Özkan, Ö., Tekkaya, C., Çakıroğlu, J., 2002. Fen Bilgisi Aday Öğretmenlerin Fen Kavramlarını Anlama Düzeyleri, Fen Öğretimine Yönelik Tutum ve Öz-yeterlik İnançları, V. Fen Bilmleri Eğitimi Kongresi, ODTÜ, Ankara.
• Pajaners, F., 1996. Self-efficacy Beliefs in Academic Settings. Review of Educational Research, 66 (4), 543-578.
• Pintrich, P. R., DeGroot, E. V., 1990. Motivational and Self Regulated Learning Components of Classroom Academic Performance. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33- 40.
• Rose, D.L.W., 2003. Student Self-Efficacy in college science: An investigation of gender, age, and academic achievement. http://www.uwstout.edu/lib/thesis/2003/wittrosed.pdf. adresinden 10, Ocak 2006 tarihinde ulaşıldı.
• Riggs, I. M., and Enochs, L. G.,1990. Toward the Development of an Elementary Teacher’s Science Teaching Efficacy Belief Instrument. Science Education, 74 (69), 625-637.
• Savran, A., Çakıroğlu, J., 2001. Preservice Biology Teachers’ Perceived Efficacy Beliefs in Teaching Biology. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 105-112.
• Savran, A., Çakıroğlu, J., 2003. Differences Between Elementary and Secondary Preservice Science Teacher’s Perceived Efficacy Beliefs and Their Classroom Management Beliefs, III. Uluslararsı Eğitim Teknolojileri Sempozyumu, 28-30 Mayıs, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Kıbrıs.
• Schmit, G.S., Schwarzer, R., 2000. Selbstwirksamkeitserwartung von lehrern: Langsschnitt befunde mit einem neuen Insrument. Zeitschrift für Padagogische Psychologie, 14(1), 12-25.
• Scholz, U., Dono, B., Sud, A., Schwarzer, R., 2002. Is General Self-Efficacy a Universal Consruct?, European Journal of Psychological Assesment, 18 (3), 242-251.
• Shunk, D.H., 1991. Self-Efficacy and Academic Motivation. Educational Psychologist, 26 (3 and 4 ), 207-231.
• Umay, A., 2001. İlköğretim Matematik Öğretmenliği Programının Öğrencilerin Matematiğe Karşı Öz-yeterlik Algısına Etkisi. Journal of Qafqaz University, 2001: 8 faall, Bakü, Azerbaycan.
• Yavuzer, Y., Koç, M., 2002. Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmen Yetkinlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 35- 43.
• Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C., Soran, H., 2004. Yabancı Dilde Hazırlanan Bir Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 260- 267.
• Ek-1. Fiziğe Karşı Öz-yeterlik İnanç Ölçeği Faktör Yükleri F1 F2 F3
• Fiziği günlük yaşamımda etkin olarak kullanabildiğimi düşünüyorum. 0.674
• Günümü veya zamanımı planlarken fizik mantığı ile 0.954 düşünürüm.
• Fiziğin benim için uygun bir uğraş olmadığını düşünüyorum. 0.794
• Fiziksel yapılar ve teoremler içinde dolaşıp yeni, küçük 0.727
• keşifler yapabilirim.
• Fiziği öğrenme yeteneğine sahip olduğuma inanıyorum.
• Yeterince uğraşırsam her türlü fizik problemini
• Fizik problemi çözerken her zaman yanlış yaparım duygusu 0.707 çözebilirim. 0.916 taşırım. 0.718
• Fizik problemi çözerken beklenmedik bir durumla
• karşılaştığımda telaşa kapılırım. 0.788
• Fizikte yeni bir durumla karşılaştığımda nasıl davranmam 0.732
• gerektiğini bilirim.
• Fizik konularına sınıfımdaki diğer arkadaşlarım kadar hakim 0.716
• bir öğrenci olduğumu düşünmüyorum.
• Fizik çalışırken kendime olan güvenimin azaldığını fark 0.634 ediyorum.