Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Somut Olmayan Kültürel Mirasın Yeri

Yıl 2012, Cilt: 25 Sayı: 1, 185 - 203, 01.04.2012

Tuba Çengelci

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Somut Olmayan Kültürel Mirasın Yeri

Öz

Bu araştırmanın amacı 4, 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında somut olmayan kültürel mirasa ilişkin kazanım ve etkinlik örneklerini incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımına dayalı olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Bu doğrultuda programlarda yer alan kazanımlar ve etkinlik örneklerinde somut olmayan kültürel miras alanları ile ilgili öğeler (sözlü gelenekler ve anlatımlar; gösteri sanatları; toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler; el sanatları geleneği) incelenmiştir. Araştırma sonucunda somut olmayan kültürel mirasa ilişkin en fazla kazanım ve etkinlik örneğinin 7. sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer aldığı belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca somut olmayan kültürel mirasa ilişkin kazanım ve etkinlik örneklerinin en fazla Kültür ve Miras öğrenme alanında, daha sonra Küresel Bağlantılar ile İnsanlar, Yerler ve Çevreler öğrenme alanında yoğunlaştığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Somut Olmayan Kültürel Miras.

Kaynakça

• Artun, E. 2005. Popüler Türk kültürünün dünya kültürlerine etki ve katkısı. Uluslararası VI. Türk Kültürü Kongresi, Ankara, 16 Mart 2011 tarihinde http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/50.php adresinden alınmıştır.
• Bıyıklı, S. G. 2010. Ders kitaplarında kültürel mirasın sunumu: Türkiye'deki 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki (1974-2009) görsellerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Koç Üniversitesi, İstanbul.
• Bölücek, B. 2008. Sosyal bilgiler öğretiminde türkülerden yararlanmanın öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çankaya, E. 2006. Somut olmayan kültürel mirasın müzecilik bağlamında korunması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Çengelci, T. ve Selanik Ay, T. 2009. Sosyal bilgiler dersinde kültürün öğretiminde sözlü tarihin kullanımı. Atlanta: Sosyal Bilgiler Ulusal Konseyi (NCSS) 89. Yıllık Konferansı’nda poster bildiri olarak sunulan araştırma, 13-15 Kasım 2009.
• Çulha Özbaş, B. 2009. İlköğretim sosyal bilgiler derslerinde kültürel miras eğitimi. M. Safran. (Ed.). Sosyal Bilgiler Eğitimi içinde (ss.702- 718). Ankara: Pegem Akademi.
• Darçın Şahin, İ. 2010. Yerel kültür mirasının dijitalleştirilmesi ve halk kütüphaneleri: Yalova örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Deveci, H. 2009. Sosyal bilgiler dersinde kültürden yararlanma: öğretmen adaylarının kültür portfolyolarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (28), 1-19.
• Gülüm, K. ve Ulusoy, K. 2008. Sosyal bilgiler dersinde göç konusunun işlenişinde halk türkülerinin kullanılması (örnek bir çalışma). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (26), 112-127.
• Gümüş, N. ve Adanalı, R. 2011. Buca’da (İzmir) tarihi ve kültürel mirasa yönelik ortaöğretim öğrencilerinin tutum ve davranışları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 87-102.
• Güvenç, B. 2004. Kültürün a b c’si. (3. basım). İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Güvenç, B. 2005. İnsan ve kültür. (11. basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kolaç, E. 2009. Somut olmayan kültürel mirası koruma, bilinç ve duyarlılık oluşturmada Türkçe eğitiminin önemi. Milli Folklor, 21 (82), 19-31.
• Miles, M. B. and Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage Publication.
• Milli Eğitim Bakanlığı. 2009. İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı kılavuz kitabı (4-5. sınıflar). Ankara. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı websitesinden 10.02.2009 tarihinde alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı. 2009. İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı kılavuz kitabı (6-7. sınıflar). Ankara. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı websitesinden 10.02.2009 tarihinde alınmıştır.
• NCSS. 2002. Curriculum standards for social studies: expectations of exellence. Washington: DC:National Council for the Social Studies.
• Oğuz, Ö. 2008. Unesco ve insanlığın sözlü ve somut olmayan mirası başyapıtları. Millî Folklor, 20 (78), 5-11.
• Oğuz, Ö. 2009. Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Millî Folklor, 21 (82), 6-12.
• Özdoğan, M. 2007. Sunuş. A. K. Öz- S. Güner (Ed.). AB Kültürel Miras Mevzuatı ve Türkiye Projesi Avrupa Birliği Kültür Mevzuatı içinde (ss.16-40). İstanbul: Kültürel Mirasın Dostları Derneği (KÜMİD) Yayınları.
• Öztürk, C. 2009. Sosyal bilgiler: toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (ss.1-31). Ankara: Pegem Akademi.
• Safran, M. 2008. Sosyal bilgiler öğretimine bakış. B. Tay ve A. Öcal (Ed.).Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (ss.1-19). Ankara: Pegem Akademi.
• Soldier, L. L. 2002. Making Anthropology a Part of the Elementary Social Studies Curriculum, Meeting the Standards Social Studies Readings for K-6 Educators.(Eds.: M. E. Haas & M. A. Laughlin). Washington, DC: National Council for the Social Studies, 12-14.
• Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi. 2005. M. Ö. Oğuz, Y. Özay ve P. Tacar (Çev.). Milli Folklor. 65, 163-171.
• Uzun, S. 2010. Gölgenin kahramanları Karagöz ve Hacivat ders uygulamaları. (ss.141-148). I. İlköğretim Bölümleri Öğrenci Kongresi Bildiler Kitabı. 6-8 Ekim 2010. Muş: Alparslan Üniversitesi.
• Yaşar, Ş. 2008. Sosyal bilgiler ve dünya vatandaşlığı. Ş. Yaşar (Ed.). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (ss.229-245). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Yeşilbursa, C. C. 2011. Sosyal bilgilerde miras eğitiminin öğrencilerin somut kültürel mirasa karşı tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Başvuru: 22.11.2011
• Yayına Kabul: 13.03.2012