Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Laboratuvar ve Öğretim Sürecine İlişkin Kaygı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 30 Sayı: 2, 757 - 780, 20.12.2017

Murat Kahraman Dilber Polat

https://doi.org/10.19171/uefad.369240

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı derslerinde laboratuar kullanması gereken fen öğretmelerinin öğretim ve deney sürecine ilişkin kaygı kaynaklarını belirleyecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda Fen Eğitimi alanından 5’i doktora öğrencisi, 9’u yüksek lisans öğrencisi, 12’si öğretmen ve 28’i lisans öğrencisi olan toplam 54 katılımcıya “Fen bilimleri öğretmeni laboratuarda ve öğretim sürecinde hangi kaygıları hisseder?” konulu birer kompozisyon yazmaları istenmiştir. Kompozisyonlara içerik analizi yapıldıktan sonra, ilgili literatür taranarak 65 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Oluşan madde havuzu dil ve kapsam geçerliğini sağlamak amacıyla 3’ü fen bilimleri uzmanı 1’i Dil uzmanı olan 4 uzman görüşüne sunulmuş ve uzman görüşleri doğrultusunda 5 madde ölçekten çıkarılmıştır. 10’lu Likert tipindeki 60 madde içeren ölçek taslağı önce 14 fen bilimleri öğretmeninin katılımıyla pilot uygulamada denenmiş, daha sonra 111 öğretmene uygulanarak, toplanan verilere açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin alt boyutlarına ilişkin Alpha katsayılarının (0.91) yüksek olması (Fen ve Laboratuvar =.95, İletişim=.91 ve Sınıf yönetimi=.88) alt boyutlarda yer alan maddelerin birbiriyle tutarlı olduğunu göstermiştir. DFA sonuçlarına göre tüm maddelerin t değerleri anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, bu ölçeğin fen bilimleri öğretmenlerinin laboratuvar ve öğretim sürecindeki kaygılarını ölçebilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçek niteliği taşıdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri öğretmeni, kaygı ölçeği, geçerlik ve güvenirlik

Anxiety Scale For Science Teachers’ Laboratory Work And Teaching: Validity and Reliability Analyses

Öz

This study aimed to develop a valid and reliable measurement tool to determine sources of anxiety for science teachers who do laboratory teaching. For this purpose, fifty-four participants in the field of science education (five doctoral students, nine graduate students, twelve teachers and twenty-eight undergraduate students) were asked to write a composition about "What anxieties does a science teacher experience in teaching process and in laboratory?" After content analysis of the compositions, a sixty-five item pool was created based on a review of the relevant literature. The item pool was presented to four experts’ opinions (three science experts and one language expert) to check its content and language validity. In keeping with the experts' opinions, five items were excluded from the scale. A ten-point Likert scale draft consisting of sixty items was first pilot tested with fourteen science teachers and then administered to one hundred and eleven teachers. The data collected were subjected to exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA). The a Cronbach alpha coefficients (0.91) of the sub-dimensions of the scale were high (science and laboratory=0.95, communication=0.91, and classroom management=0.88), indicating that items in the sub-dimensions were consistent with each other. The CFA results showed that the T values of all items were significant (p<0.05). These results show that this is a valid and reliable scale that can be used to measure anxieties about the laboratory teaching of science teachers.

Anahtar Kelimeler

Science teacher, anxiety scale, validity and reliability

Kaynakça

• Akgun, A., Gonen S.,& Aydin, S. (2007). İlköğretim Fen Ve Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Kaygi Düzeylerinin Bazi Değişkenlere Göre İncelenmesi.Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,6(20), 283–299. Retrieved from www.e-sosder.com
• Akkaya, S. (1999). Üniversite son sınıftaki öğrencilerin kaygılarını etkileyen etmenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü, Samsun.
• American Psychological Association. (2013). The state-trait anxiety inventory (STAI). Retrieved from http://www.apa.org/pi/about/publications/caregivers/practice-settings/assessment/tools/trait-state.aspx
• Avsaroglu, S. (2012). Zihinsel yetersizliğe sahip çocuğu olan anne-babaların kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,9(1), 533–549.
• Boeree, G. (2006). Sigmund Freud Personality Theories. Retrieved from http://www.social-psychology.de/do/pt_freud..
• Bozdam, A. (2008). Öğretmen Adaylarının Mesleki Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Bozdam, A. & Taşğın Ö. (2011). “Öğretmen Adaylarının Mesleki Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(1), 44–53.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Pegem Yayınları, İkinci Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cabi, E.,& Yalcinalp, S. (2013). Öğretmen AdaylarIna Yönelik Mesleki Kaygı Ölçeği (MKÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,44(44), 85–96.
• Coskun, Y.,& Akkas, G. (2009). Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyleri ile Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişki.Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,10(1), 213–227.
• Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches. California: Sage Publications. 186-187 Table 10.2
• Cuceloglu, D. (1996). İnsan ve Davranışı Psikolojinin Temel Kavramları, 6.Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Dağli, A , Baysal, N . (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanmasi: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalişmasi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 15 (59), 0-0. DOI: 10.17755/esosder.263229
• Ensari, H. (2000). Yılgınlık ile kaygı ve öğretmen tutumlarının ilişkisi.Amme İdaresi Dergisi,33(4), 85–102.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş, İstanbul: Alkım Yayınevi. pp.42
• Field, A. (2005). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London. Sage Paplications.
• Gömleksiz, M. N. ve Yüksel, Y. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersine ilişkin kaygıları. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 1 (3), 71-81.
• Grös, D. F., Antony, M. M., Simms, L. J., & McCabe, R. E. (2007). Psychometric properties of the state-trait inventory for cognitive and somatic anxiety (STICSA): comparison to the state-trait anxiety inventory (STAI). Psychological Assessment, 19(4), 369–381. doi: 10.1037/1040-3590.19.4.369
• Işik, E. (1996). Nevrozlar. Ankara: Kent Matbaası. Istanbul Commerce University. (2015). Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Birimi, Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Gelişim Yayınları.
• Kağıtçı, B. & Kurbanoğlu, N. İ. (2013). Fen ve teknoloji dersine yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(3), 95-107
• Kalaycı, Ş. (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karaguvan, M.H.U. (1999). Açık Kaygı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenilirliği ile İlgili Bir Çalışma, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,Sayı11. Sayfa: 203-218.
• Karakaya, F., Avgin, S. S. and Kumperli, E. (2016). Analysis of Primary School Student’s Science Learning Anxiety According to Some Variables, Journal of Education and Practice, Vol.7, No.33.
• Kline, P. (1994). An Easy Guide To Factor Analysis:. New York: Routledge.
• Kilinckaya, M. D. (2013). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Derslerinde Öğrencilerin Sınav Kaygıları ile Başarıları Arasındaki İlişki.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,28(1), 235–243.
• Manav, F. (2011). Kaygı Kavramı, Toplum Bilimleri Dergisi, 5(9), 201–211.
• Marino, G. (2012).The Danish Doctor of Dread, New York Times, 2–30.Retrieved from http://opinionator.blogs.nytimes.com /2003/12/17/the-danish-doctor-of-dread/?_r=0.
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I‐II. Cilt (5. Basım). İstanbul: Yayın Odası.
• Nolen-Hoeksema, S. (2001).Abnormal Psychology. New York: Mc-Graw-Hill.
• Pallant, J. (2001). SPSS Survival Manuel. Maidenhead , Open university Press.
• Sahin, M.,Caliskan, S. and Dilek,U. (2015).Development and Validation of the Physics Anxiety Rating Scale, International Journal of Environmental & Science Education, 10(2), 183-200.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müler, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures.Methods Of Psychological Research Online, 8 (2), 23-74.
• Serin, N , ÖztürK, S . (2015). The relationship between the self esteem and the anxiety levels of children between the age 9-13 whose parents had divorced and the same range of whom are not divorced fulltext pdf. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 117-128. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/aeukefd/issue/1421/17060
• Spielberger, C. D. & Sydeman, S. J. (1994). State-Trait Anxiety Inventory and State-Trait Anger Expression Inventory. In M. E. Maruish (Ed.), The use of psychological testing for treatment planning and outcome assessment. (pp. 292–321). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Strongman, K. T. (1995). Theories of anxiety.New Zealand Journal of Psychology,24(2), 4–10.
• Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S. (1996). Using multivariate statistics. New York: Harper Collins College.
• Tabachnick, B. G, & Fideli, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics (Fourth Edition).Boston: Ally And Bacon.
• Tabancalı, E., Çelik, K. (2013). Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlikleri ile öğretmen öz-yeterlilikleri arasındakiilişki. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1167-1184.
• Taşğın, Ö. (2006). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi,14(2), 679–686.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi,Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Nobel Yayın Dağıtım, 3. Baskı
• Tezbaşaran, A.A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (e-kitap). http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu
• Tilton, S. R. (2008). Review of the state-trait anxiety inventory (STAI).News Notes,48(2), 1–3.
• Turkish Language Association (2015). Turkish Dictionary. Retrieved from http://www.tdk.gov.tr/index.php? option=com_bts.
• Uluçınar Sağır, Ş., (2014). İlköğretim öğrencilerine yönelik fen kaygı ölçeği, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 1-20.
• Ünal A.&, Kılıç M.S. ,(2016), Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarinin Laboratuvara Yönelik Kaygi Durumlarinin İncelenmesi, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi Cilt: 07, Sayı: 14, 2016, 21 – 32
• Uşakli, H. & Akpinar, E. (2015). Fen Laboratuvarı Kaygı Ölçeğinin (FLKÖ) Geliştirilmesi, K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1241–1250.
• Ünal Karagüven, M.H.(1999). Açık Kaygı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği İle İlgili Bir Çalışma, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11: 203-218.
• Varol, Ş. (1990). Lise son sınıf öğrencilerinin kaygılarını etkileyen etmenler.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Tıpkı Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yılmaz, M.,& Ocakcı, A. F. (2010). Bir kız öğrenci yurdunda kalan üniversite öğrencilerinin anksiyete düzeylerinin belirlenmesi [Determination the anxiety level of university students one dormitory located].Maltepe Universitesi Hemsirelik Bilim ve Sanatı Dergisi,3(1), 16–23.