SOCIOECONOMIC ASPECT OF REGIONAL DIFFERENCES IN DECLINING FERTILITY BEHAVIOR IN TURKEY / Türkiye'de Doğurganlık Davranışının Azalmasında Bölgesel Farklılıkların Sosyoekonomik Boyutu

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 338 - 351, 10.10.2022

Özlem Dündar

https://doi.org/10.29216/ueip.1152770

Öz

Although the fertility rate in Turkey has decreased in recent years, it continues to differ according to the regions. For this reason in the study, it is aimed to determine the socioeconomic factors that affect the probability of fertility behavior in regions with a fertility rate above the average. In this context, the socioeconomic dimension of fertility behavior was investigated by logistic panel regression analysis using the second level (26 subregions of Turkey) Nomenclature of Units for Territorial Statistics (NUTS2) data of the Turkish Statistical Institute (TSI) for the period 2009-2020. According to the results of the analysis, women's employment rate, per capita gross domestic product, inflation rate and the number of high school graduate women have a negative effect on the probability of fertility behavior in regions with a fertility rate above the average. While the number of women who graduated from college and faculties and the rate of urbanization have a positive effect on the probability of fertility behavior in these regions, the average age at first marriage of women has no effect.

Anahtar Kelimeler

Fertility Behavior, Regional Differential, Socioeconomic Factors, Logistic Panel Regression Analysis

SOCIOECONOMIC ASPECT OF REGIONAL DIFFERENCES IN DECLINING FERTILITY BEHAVIOR IN TURKEY / Türkiye'de Doğurganlık Davranışının Azalmasında Bölgesel Farklılıkların Sosyoekonomik Boyutu

Öz

Türkiye'de doğurganlık hızı son yıllarda azalış göstersede bölgelere göre farklılık göstermeye devam etmektedir. Bu nedenle çalışmada, doğurganlık hızı ortalamanın üzerinde olan bölgelerde doğurganlık davranışı olasılığını etkileyen sosyoekonomik faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda çalışmada doğurganlık davranışının sosyoekonomik boyutu, 2009-2020 dönemi için Türkiye İstatistik Kurumu’nun ikinci düzey İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS2) verileri (Türkiye’nin 26 alt bölgesi) kullanılarak lojistik panel regresyon analiziyle araştırılmıştır. Analiz sonucuna göre doğurganlık hızı ortalamanın üzerinde olan bölgelerde doğurganlık davranışında bulunma olasılığına kadınların istihdam oranı, kişi başına gayri safi yurt içi hasıla, enflasyon oranı ve lise mezunu kadınların sayısının negatif yönde etkisi bulunmaktadır. Söz konusu bölgelerde doğurganlık davranışında bulunma olasılığına yüksekokul ve fakülte mezunu kadınların sayısı ve kentleşme oranının pozitif yönde etkisi bulunmaktayken, kadınların ortalama ilk evlenme yaşının etkisi bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğurganlık Davranışı, Bölgesel Farklılıklar, Sosyoekonomik Faktörler, Lojistik Panel Regresyon Analizi.

Kaynakça

• Adsera, A. and Menendez, A. (2011). Fertility Changes in Latin America in Periods of Economic Uncertainty. Population Studies, 65(1), 37–56.
• Başkaya, Z. ve Özkılıç, F. (2017). Türkiye’de Doğurganlıkta Meydana Gelen Değişimler (1980-2013). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 404-423.
• Becker, G. S. (1960). An Economic Analysis of Fertility. Universities National Bureau (Ed.), in Demographic and Economic Change in Developed Countries (209-240 pp.). New York: Columbia University Press.
• Becker, G. S. (1992). Fertility and The Economy. Journal of Population Economics. 5(3), 185-201.
• Bhaumik, S. K. and Nugent, J. B. (2005). Does Economic Uncertainty Affect the Decision to Bear Children? Evidence from East and West Germany. Institute for the Study of Labor (IZA) Discussion Papers No 1746, 2-27.
• Deliktaş, E., Usta, S., Bozkurt, S. ve Helvacı, B. (2008). Türkiye’de Kentlerde Doğurganlık Hızını Etkileyen Faktörler: Path Analizi Yaklaşımı. Ege Akademik Bakış, 8(2), 877-895.
• Gujarati, D. N. (2004). Basic Econometrics. New York: The McGraw-Hill Companies.
• Güriş, S., Çağlayan, E. ve Güriş, B. (2013). Eviews İle Temel Ekonometri. İstanbul: Der Yayınları.
• Hacettepe Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. (2008). Türkiye Nüfus Ve Sağlık Araştırması Raporu 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Yayın No: NEE-HÜ.09.01, Ankara.
• Hausman, J. A. (1978). Specification Tests in Econometrics. Econometrica, 46(6), 1251-1271.
• Hofmann, B. and Hohmeyer, K. (2013). Perceived Economic Uncertainty and Fertility: Evidence from A Labor Market Reform. Journal of Marriage and Family 75(2), 503-521.
• İğdeli, A. (2019). Ekonomik Belirsizlik ve Doğurganlık Hızı Arasındaki İlişki: Türkiye İçin ARDL Analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 359-381.
• Kohler, H. P. and Kohler, I. (2002). Fertility Decline in Russia in The Early and Mid 1990s: The Role of Economic Uncertainty and Labour Market Crises. European Journal of Population, 18, 233–262.
• Kreyenfeld, M. (2005). Economic Uncertainty and Fertility Postponement: Evidence from German Panel Data. Max Planck Institute for Demographic Research (MPIDR) Working Paper WP-2005-034, 2-32.
• Kutlar, A., Erdem, E. ve Aydın, F. F. (2012). Kadınların İşgücüne Katılması ile Doğurganlık, Boşanma ve Ücret Haddi Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 3(1) 149- 168.
• Malthus, T. (1798). An Essay on The Principle of Population as It Affects the Future Improvement of Society with Remarks on The Speculations of Mr. Godwin, M. Condorcet and Other Writers. London: St. Paul’s Church-Yard.
• Örsal-Karaman, D. D. ve Goldstein, J. R. (2010). The Increasing Importance of Economic Conditions on Fertility. Max Planck Institute for Demographic Research (MPIDR), Working paper no WP-2010-014, 1-15.
• Öztürk, L. (2012). Türkiye’de İllerin Yoksulluk Nedeni Olarak Toplam Doğurganlık Hızları: Yatay Kesit Bir Analiz, 1990-2000. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 193-210.
• Peracchi, F. (2001). Econometrics. England: John Wiley&Sons.
• Ranjan, P. (1999). Fertility Behaviour Under Income Uncertainty. European Journal of Population. 15(1), 25–43.
• Schneider, D. (2015). The Great Recession, Fertility, and Uncertainty: Evidence from The United States. Journal of Marriage and Family, 77(5), 1144–1156.
• Selim, S. ve Bilgin, D. (2021). Türkiye’de Doğurganlık, Göç ve Mekânsal Etkileşim: Seçicilik Hipotezi Kapsamında Bir Analiz. Coğrafya Dergisi, 43, 111-125.
• Selim, S. ve Üçdoğruk, Ş. (2003). Sayma Veri Modelleri İle Çocuk Sayısı Belirleyicileri: Türkiye’deki Seçilmiş İller İçin Sosyoekonomik Analizler. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 13-31.
• Selim, S. ve Üçdoğruk, Ş. (2005). Türkiye’de Doğurganlık: Kalite-Miktar Yaklaşımı. Nüfusbilim Dergisi, 27(1), 49-66.
• Song, J. and Kuang, Y. (2021). An Analysis on Female Education Level, Income and Fertility Rate in China. International Conference on Tourism, Economy and Environmental Sustainability, E3S Web of Conferences, 251(1088), 1-4.
• Tatoğlu, F. Y. (2013). İleri Panel Veri Analizi Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Vignoli, D., Guetto, R., Bazzani, G., Pirani, E. and Minello, A. (2020). A Reflection on Economic Uncertainty and Fertility in Europe: The Narrative Framework. Genus, 76(28), 2-27.
• Werding, M. (2014). Children Are Costly, But Raising Them May Pay: The Economic Approach to Fertility. Demographic Research, 30(8), 253-276.
• Willis, R. J. (1973). A New Approach to The Economic Theory of Fertility Behavior. Journal of Political Economy, 81(2), 14-64.
• Winkelmann, R. and Zimmermann, K. F. (1994). Count Data Models for Demographic Data. Mathematical Population Studies, 4(3), 205-222.