Kamu Eğitim Harcamalarının Gelir Dağılımına Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama / The Effect of Public Education Expenditure on Income Distribution: An Application on OECD Countries

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 278 - 294, 05.10.2023

Nurgül Başaran

https://doi.org/10.29216/ueip.1291674

Öz

Bireylerin eğitim durumuyla elde ettikleri gelir arasında pozitif yönde bir ilişki bulunduğu araştırmalar sonucu kanıtlanmış bir olgudur. Bu sebeple devletler, bireylerin eğitim seviyelerini artırmaya yatırım yaparak, uzun bir perspektifte ülkelerindeki gelir dağılımının daha eşit paylaşılabilmesi sonucu sürdürülebilir kalkınma ve sosyal refahı tesis edebilecektir. Bu makalenin amacı, 14 OECD üyesi ülkenin 2003-2019 yılları arasındaki verilerine panel eşbütünleşme analizi, ardından FMOLS ve DOLS yöntemleriyle regresyon analizi uygulanarak kamu eğitim harcamalarının gelir eşitsizliği üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmada başta veriler ışığında ülkelerin öğrenci başına düşen harcamaları, ortalama okullaşma süresi gibi göstergeleri yorumlanmış, ardından eğitim harcamaları; ilköğretime, ortaöğretime ve yükseköğretime olanlar şeklinde tabakalandırılarak gelir eşitsizliği üzerindeki etkileri ayrı ayrı ölçülmeye çalışılmıştır. Uzun dönemde ilköğretim kademesine yapılan kamu eğitim harcamalarının gelir dağılımı eşitsizliğini azaltıcı, ortaöğretime yapılan harcamaların ise gelir dağılımında daha da eşitsizliğe ulaştıran bir etkisinin olduğu tespit edilirken, analiz sonucunda yükseköğretim kamu harcamalarının örneklem özelinde Gini Katsayısı üzerinde istatistiki olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

eğitim yatırımı, beşeri sermaye, gelir dağılımı eşitsizliği

The Effect of Public Education Expenditure on Income Distribution: An Application on OECD Countries / Kamu Eğitim Harcamalarının Gelir Dağılımına Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama

Öz

Researches have shown that there is a positive relationship between the education level of individuals and the income they earn. Therefore, states, by investing in increasing the education level of individuals, will be able to establish sustainable development and social welfare as a result of a more equal distribution of income in their countries in a long perspective. The purpose of this article is to examine the effect of public education expenditures on income inequality by applying panel cointegration analysis and then regression analysis with FMOLS and DOLS methods to the data from 14 OECD member countries, between 2003 and 2019 years. In the study, first in the light of the data, the expenditures per student and the average schooling time indicators of the countries were interpreted. The education expenditures of the countries were stratified as those for primary, secondary and higher education, and their effects on income inequality were tried to be measured separately. In the long term, it has been determined that public education expenditures for primary education have an effect on reducing income distribution inequality, while expenditures on secondary education have an effect on increasing income distribution, and as a result of the analysis, it has been found that higher education public expenditures do not have a statistically significant effect on the Gini Coefficient for the sample.

Anahtar Kelimeler

education expenditures, human capital, income distribution inequality

Kaynakça

• Altınışık, İ. ve Peker, H. (2008). Eğitim ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2, 101-118.
• Artige, L. and Cavenaile, L. (2023). Public Education Expenditures, Growth and Income Inequality. Journal of Economic Theory, 209, Access Adress: https://www.sciencedirect.com/ science/article/abs/pii/S0022053123000182
• Boustan, L., Ferreira, F., Winkler, H. and Zolt, E. M. (2013). The Effect of Rising Income Inequality on Taxation and Public Expenditures: Evidence from US Municipalities and School Districts, 1970–2000. Review of Economics and Statistics, 95(4), 1291–1302.
• Can Y. (2013) Sosyal Hizmetler ve Yoksulluk. Özel ihtisas Komisyonu Raporu. Erişim Adresi: www.trakya2023.com/uploads/docs/28062013Yed095.pdf
• Çalcalı, Ö. (2019). Türkiye’de Kamu Eğitim Harcamalarının Gelişimi ve OECD Ülkeleri ile PISA Etkinlik Karşılaştırması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (2), 449-474.
• Çetin, M. ve Ecevit, E. (2010). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11, 166- 182.
• Dişbudak, C. (2017). Kamu Harcamaları Bileşiminin Gelir Dağılımı ve Refah Etkileri: Türkiye Örneği. V. Anadolu International Conference in Economics, Eskişehir. Erişim Adresi: http://2017.Econanadolu.Com/ Admin1/Dn_Content/ 590644 5fdf97d.Pdf
• Dünya Bankası (2011). Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler, Eğitim Kalitesi Raporu, Rapor No: 54131 Erişim Adresi: https://documents1.worldbank.org/curated/en/ 968021468110644996/pdf/541310 SR0P107700Quality0Report02011.pdf
• Dünya Bankası Eğitim Yatırımının Gayri Safi Yurt içi Hasılaya Oranları 2003-2014. Erişim Adresi: https://databank.worldbank.org/data/source/world-development-indicators
• Erdoğan, İ. (2015). Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri. İstanbul: Sümer. ERG Eğitim İzleme Raporu 2017-2018, 15-34 Yaş Arası Bireylerin Bitirdikleri Eğitim Düzeyine Göre Eğitimi Sürdürmeme Nedenleri, 2016 TÜİK’ten derleme. Erişim Adresi: http://www.egitimreformugirisimi.org/ wpcontent/uploads/ 2017/03/Egitimin Ciktilari.22.11.18.pdf
• Goodspeed, T. J. (2000). Education Spending Inequality and Economic Growth: Evidence from US States. Erişim Adresi: http://econ.hunter.cuny.edu/wp-content/uploads /2013/10/education.pdf
• Gujarati, D. (2003). Basic Econometrics- Fourth Edition. Newyork: McGraw-Hill Higher Education
• Gülmez, A. ve Yardımcıoğlu F. (2012). OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomi Büyüme İlişkisi ve Panel Nedensellik Analizi (1990-2010). Maliye Dergisi, 163, 335-353.
• IMF (1986). The Impact of Government Expenditure on Income Distribution. Access Adress: https://www.elibrary.imf.org/display/book/9780939934645 /ch005.xml?tabs=related%20 documents
• Karpat, K. (2009). Osmanlı’dan Günümüze Kimlik ve İdeoloji. İstanbul: Timaş.
• Köse, S., ve Güven, A. (2007). Government Education Expenditures and Income Inequality: Evidence from Provinces of Turkey. SEER: Journal for Labour and Social Affairs in Eastern Europe, 10(1), 79–101.
• Machebe, C. H., Ezegbe B. N. and Onuoha J. (2017). The Impact of Parental Level of Income on Students' Academic Performance in High School in Japan. Universal Journal of Educational Research, 5(9), 1614-1620.
• MEB (20222). Strateji Geliştirme Başkanlığı kayıtlı öğrenci sayısı resmi istatistikleri 2021/2022. Erişim Adresi: https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule. php? KNO=460
• Nazlıoğlu, Ş. (2010). Makro İktisat Politikalarının Tarım Sektörü Üzerindeki Etkileri: Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Bir Karşılaştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• OECD (2019). Education at a Glance 2019. Access Adress: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/5c8f1ec8-tr/index.html?itemId=/content/component/5c8f1ec8-tr
• OECD (2022). Education at a Glance 2022. Access Adress: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/3197152b-en/index.html?itemId=/content/publication/ 3197 152b-en
• OECD (2022). Gini Katsayısı Oranları. Access Adress: https://data.oecd.org/ inequality/ income-inequality.htm Palaz, S., Şenergin, Ö. ve Öksüzler, O. (2013). Eğitim Düzeyi Farklılıklarının Gelir Dağılımına Etkisi: Türkiye Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8 (2), 119-131.
• Park, K. H. (1996). Educational expansion and Educational Inequality on Income Distribution. Economics of Education Review, 15, 51-58.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of CrossSection Dependence. Journal of Applied Econometrics, 2(2), 265-312.
• Recepoğlu, M. (2022). Public Expenditures, Economic Growth and Income Inequality: Empirical Evidence from the Commonwealth of Independent States. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi 9(2), 293-314.
• Saraç, Ş. ve Yağlıkara, A. (2018). Petrol Fiyatları ve İstihdam İlişkisi: G7 Ülkeleri Örnekleminde Panel Veri Analizi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 31-47.
• Seefeldt B. (2018). The İmpact Of Education Expenditures On İncome İnequality: Evidence From US States. Senior Capstone Project İn The Bryant University Honors Program. Access Adress: https://digitalcommons.bryant.edu/cgi/ viewcontent.cgi?article=1026&context= honors_economics
• Sylwester, K. (2002). Can Education Expenditures Reduce Income Inequality?. Economics of Education Review, 21(1), 43-52.
• Şemin, R. (1975). Okulda Başarısızlık Sosyo-Kültürel Açıdan Şanssız Çocuklar. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
• TÜİK (2021). Eğitim Harcamaları İstatistikleri. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Egitim-Harcamalari-Istatistikleri-2021-45553
• TÜİK (2021). Gelir Yaşam Koşulları Araştırması. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-ve-Yasam-Kosullari-Arastirmasi-2021-
• Ulusoy, Karakurt ve Akbulut (2015). Eğitim Harcamalarının Gelir Dağılımına Etkisi: Türkiye’de Yükseköğretimin Gelir Eşitsizliğini Giderici İşlevi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(2), 45-75.
• UNESCO (2020). Global Education Monitoring (GEM) Report. Access Adress: https://www.unesco.org/en/articles/global-education-monitoring-gem-report-2020
• Yalçın, A. Z. , Yılmaztürk, A. ve Yıldız, F. (2023). Kamu Eğitim Harcamalarının Gelir Eşitsizliğini Azaltıcı Etkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri Örneği (2010 – 2019). Yönetim Bilimleri Dergisi , 21(48) , 248-274 .
• Yeşilyurt, M. E., Karadeniz, O., Gülel, F. E., Çağlar, A. ve Kangallı U. (2016). Ortalama ve Beklenen Okullaşma Yılı. Pamukkale Journal of Euroasian Socioeconomic Studies, 3(1), 1-7.
• Yolsal, H. ve Yorulmaz, Ö. (2019). Gini Katsayısı ile Türkiye’deki Üniversitelerin Araştırma Çıktıları Arasındaki Farkın Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 59-82.
• Yumuşak, İ. ve Bilen, M. (2000). Gelir Dağılımı - Beşeri Sermaye İlişkisi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. K. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi,1(1), 77-96.
• YÖK (2022). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi İstatistikleri. Erişim Adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/