Türkiye'deki Bankaların Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Finansal Faktörler

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 350 - 364, 25.10.2024

Saeed Abdelfattah , Metin Aktaş

https://doi.org/10.29216/ueip.1504631

Öz

Pay senedi fiyatlarını etkileyen faktörlerin tahmin edilmesi, sürdürülebilir karlılığı sağlayacak yatırımların seçilmesi açısından önem arz eden bir konudur. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Türk bankacılık sektöründe bankaların pay senedi fiyatları üzerinde etkili olan finansal oranları tespit etmektir. Bunun için 2015-2023 dönemini kapsayan veriler ile panel veri analizi yapılmaktadır. Analizde Türk bankacılık sektöründe faaliyet gösteren 10 mevduat bankasının yıllık finansal oranları, Breusch ve Pagan Lagrangian çarpanı testi, Breusch Pagan ve Cook Weisberg testi, Wooldridge otokorelasyon testi ve Arellano-Froot-Rogers tahmin yöntemi ile analiz edilmektedir. Çalışmanın sonuçları, toplam mevduat/toplam aktifler, net kar (zarar)/toplam aktifler ve faiz gelirleri/faiz giderleri oranlarının pay senedi fiyatları üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduklarını, finansal aktifler (net)/toplam aktifler, toplam krediler/toplam aktifler ve likit aktifler/toplam aktifler oranlarının ise pay senedi fiyatı üzerinde negatif bir etkiye sahip olduklarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

bankacılık, panel veri, pay senedi fiyatları

Financial Factors Affecting the Stock Price of Banks in Türkiye

Öz

Estimating the factors affecting stock prices is an important issue in terms of selecting investments that will provide sustainable profitability. Therefore, the aim of this study is to determine the financial ratios that affect the stock prices of banks in the Turkish banking sector. For this purpose, panel data analysis is performed with data covering the period 2015-2023. In the analysis, annual financial ratios of 10 deposit banks in Türkiye banking sector were used as data and Breusch and Pagan Lagrangian Multiplier, Breusch Pagan and Cook Eeisberg test, Wooldridge Autocorrelation test and Arellano-Froot-Rogers estimation methods were used as model. The study found that, total deposits/total assets, net profits (loss)/total assets, and interest income/interest expenses ratios have a positive effect on the stock prices, while financial assets (net)/total assets, total loans/total assets and liquid assets/total assets ratios have negative effect on the stock prices.

Anahtar Kelimeler

banking, Panel data, Stock price

Kaynakça

• Akal, M. ve Kılıç, E. (2020). Bireylerin Finansal Yatırım Kararlarını Etkileyen Davranışsal Faktörler: İBB Mali Hizmetler Birimi Çalışanları Örneği. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 131-154.
• Aktaş, M. ve İlgün, Y. (2019) Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarının Piyasa Değerleri Üzerinde Etkili Olan Finansal Oranlar Üzerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2785-2798.
• Alaagam, A. (2019). The Relationship Between Profitability and Stock Prices: Evidence from the Saudi Banking Sector. Research Journal of Finance and Accounting, 10(14), 91-101.
• Alswalmeh, A. A. A., & Dali, N. R. S. M. (2019, April). Prediction of The Banking Sector Index Using Financial Ratios: An Empirical Study On Amman Stock Exchange. International Journal of Advanced Research in Economics and Finance, 1(1), 1-9.
• Awan, A. M., Azam, M., Saeed, I. U., & Bakhtyar, B. (2020). Does Globalization and Financial Sector Development Affect Environmental Quality? A Panel Data Investigation for The Middle East and North African Countries. Environmental Science and Pollution Research, 27, 45405-45418.
• Bektaş, H. Ve” Tekin, M. (2013). Finansal Oranlar ve Borsa Performans Oranları İlişkisi: İMKB’de İşlem Gören Bankaların Kanonik Korelasyon Analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 317–329.
• Broby, D. (2021). Financial Technology and The Future of Banking. Financial Innovation, 47(7), 1-19.
• Chu, S. F., Lim, G., H,. (1998). Share Performance and Profit Efficiency of Banks in an Oligopolistic Market: Evidence from Singapore. Journal of Multinational Financial Management, 8(2-3), 155-168.
• Çelik, Ş. (2021). Otomobil Sahipliğini Etkileyen Faktörlerin Farklı Regresyon Modelleri İle İncelenmesi. Journal Of Original Studies. 2(2), 79-85.
• Çilesiz, A. ve Dayı, F. (2021). Dönemsel Hisse Senedi Alım Satım İşleminin Portföy Getirisine Etkisinin BİST 30 Endeksinde İncelenmesi. İşletme Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 134-145.
• Çömlekçi, İ., Kaya, V., ve Kara, O. (2013). Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Değişkenler 2002-2012 Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 167-176.
• Erdoğan, B. (2024). Bankaların Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Unsurların Panel Veri Modelleri İle Analizi. Muhasebe Ve Finans İncelemeleri Dergisi, 7(1), 70-79.
• Güzel, A. (2022). Ticari Bankaların Kârlılığını Etkileyen Yapısal ve Bankaya Özgü Faktörlerin Nisbi Önem Derecesinin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 558-577.
• Husain, T. and Sunardi, N. (2020). Firm's Value Prediction Based on Profitability Ratios and Dividend Policy. Finance & Economics Review, 2(2), 13-26.
• Ilgın, K. S. (2022). Ulusal Ekonomik Politika Belirsizliği ile Borsa Endeksleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Seçilmiş Avrupa Ülkeleri için Ampirik Bir Analiz. Journal of Economic Policy Researches, 9(2), 455-474.
• Kantar, L. ve Düzer, M. (2022). Türev Ürün Kullanımının Piyasa Değerine Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 189-215.
• Karakaş, A. (2022). Ticari Bankalarda Likiditenin Kârlılık Üzerine Etkisi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kaygın, Yerdelen, C. (2013). Hisse Senetleri Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi İle İncelenmesi: İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kıral, G., & Çelik, C. (2020). Panel verileri ile Türkiye’de konut fiyatlarını etkileyen faktörlerin tespiti ve yapay sinir ağları yaklaşımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 1-21.
• Kliestik, T., Valaskova, K., Lazaroiu, G., Kovacova, M., & Vrbka, J. (2020). Remaining Financially Healthy And Competitive: The Role Of Financial Predictors. Journal Of Competitiveness, 12(1), 74-92.
• Korkmaz, Ö. ve Dilmaç, M. (2018). Firma Piyasa Değerini Etkileyen Finansal Faktörler: Banka ve Sigorta İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(2), 179–201.
• Lewellen, J. (2004). Predicting returns with financial ratios. Journal of Financial Economics, 74(2), 209–235.
• Meta, F. E. (2022). Araştırma Makalesi Bankacılık Sektöründe Kârlılığı Belirleyici Faktörlerin İncelenmesi: Panel Veri Analizi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(2), 1133-1155.
• Mirgen, Ç (2024). The Effect of Debt Structure and Profitability on Financial Success: A Research on BIST Bank Index. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 9(2), 91-100.
• Öncü, E. (2021). Balkan Ülkelerinde Banka Karlılığını Etkileyen Faktörler. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, 4(8), 479-492.
• Pehlivan, A. (2023). Terörizm İle Yolsuzluk Arasındaki İlişki: MENA Ülkeleri Üzerine Panel Veri Analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Pramiswari, D. and Dewi, S. (2020). The Effect of Profitability on Return of Banking Companies in Indonesia Stock Exchange. American Journal of Humanities and Social Sciences, 4(1), 209-214.
• Reis, Ş. G., Kılıç, Y. ve Buğan, M. F. (2016). Banka Karlılığını Etkileyen Faktörler: Türkiye Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (72), 21–36.
• Riwayati, H. and Aviliani, A. (2022). Analysis Relates to The Impact of Financial Performance On Banking Stock Prices. International Journal Of Economy, Education And Entrepreneuship, 2(2), 459-467.
• Sevik, N., ve Çekmecelioğlu, H. G. (2022). Kurumsal Kimliğin Gücünün Müşteri Nezdinde Kurumsal İtibar Yaratmadaki Rolü: Bankaların Kurumsal Müşterileri Üzerine Bir Araştırma. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7(2), 361-378.
• Sımöes, E. B. (2023). Bankalarda Sahiplikteki Yoğunlaşma ve Yönetim Kurulu Yapısının Tobin Q Üzerindeki Doğrusal Olmayan Etkileri. İzmir İktisat Dergisi, 57(2), 343-364.
• Türkcan, B., Bucak, Ç., Kışla, G. Ş. H., Kösedağlı, B. Y., & Kışla, T. (2024). Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Ekonomik Karmaşıklığın Cinsiyet Eşitsizliğine Etkisi: Farklı Gelir Grubundaki Ülkeler İçin Panel Veri Analizleri. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 23-64.
• Ünal, A. E., Nas, S. ve Heybeli, M. (2022). Seçilmiş Makroekonomik Değişkenler ve Beklenti Endekslerinin BİST 100 Endeksi Üzerine Etkisi. Sosyoekonomi, 30(54), 443-466.
• Varlık, C. (2023). Türkiye Ekonomisinde Hisse Senedi Fiyatlarındaki Hızlı Artışların Belirleyicileri. Paradigma: İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 12(Özel), 134-146.
• Wardhana, A. and Indawati, R. (2021). Panel Data Regression Analysis for Factors Affecting Infant Mortality Rate in East Java 2013-2017. The Indonesian Journal of Public Health, 16(3), 437-448.
• Yılmaz, C. ve Öztürk, S. (2023). Davranışsal Finans Ve Kamuyu Aydınlatma Perspektifinde Şirketlere İlişkin Bildirimler Ve Haberler: Literatür Değerlendirmesi. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 6(2), 132-159.
• Yücel, E. (2021). Mevduatın Krediye Dönüşüm Oranının Belirleyicileri. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 60-70.