Attitudes of Young People towards Nuclear Power Plants: A Content Analysis of Studies in Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 743 - 761, 06.10.2025

Mahmut Özdemirkol

https://doi.org/10.29216/ueip.1694809

Öz

Nuclear energy seems indispensable for Türkiye' energy security. On the other hand, it is evaluated that how nuclear energy is viewed by the society is important. The study analyzes the findings of empirical studies focusing on the attitudes of young people towards nuclear energy and nuclear power plants in Türkiye. In this context, first of all, the perspectives of young people were evaluated within thematic frameworks and how the subject is viewed in the scientific literature was revealed. A total of 23 empirical studies focusing on young samples were identified through academic databases. No period restriction was applied. The studies published as of February 05, 2025, when the study was started, were evaluated. These studies were systematically examined using qualitative content analysis. The findings show that young people's attitudes towards nuclear energy are shaped within the framework of cognitive, social, environmental, economic and political factors. The data obtained in the study were also addressed within the framework of these themes and various suggestions were developed. The study's suggestions include that policy makers should consider young people's risk perceptions, information sources and concerns about security when designing nuclear energy policies.

Anahtar Kelimeler

Youth Perception of Nuclear Energy , Nuclear Power Plants , Nuclear Risk , Energy Policy

Gençlerin Nükleer Enerji Santrallerine Yönelik Tutumları: Türkiye'de Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi

Öz

Nükleer enerji Türkiye’nin enerji güvenliği açısından vazgeçilmez görünmektedir. Buna karşın nükleer enerjinin toplum tarafından nasıl göründüğünün önemli olduğu değerlendirilmektedir. Çalışma Türkiye'de gençlerin nükleer enerji ve nükleer santrallere yönelik tutumlarına odaklanan ampirik araştırmaların bulgularını analiz etmektedir. Bu kapsamda öncelikle gençlerin bakış açıları tematik çerçevelerde değerlendirilmiş ve konun bilimsel literatürde nasıl göründüğü ortaya konulmuştur. Akademik veri tabanları aracılığıyla, özellikle, genç örneklemlere odaklanan toplam 23 ampirik çalışma tespit edilmiştir. Herhangi bir dönem kısıtına başvurulmamıştır. Çalışmanın hazırlanmaya başlandığı 05 Şubat 2025 tarihi itibariyle yayınlanan çalışmalar değerlendirilmiştir. Bu çalışmalar nitel içerik analizi kullanılarak sistematik bir şekilde incelenmiştir. Bulgular, gençlerin nükleer enerjiye yönelik tutumlarının bilişsel, sosyal, çevresel, ekonomik ve siyasi faktörler çerçevesinde şekillendiğini göstermektedir. Çalışmada elde edilen veriler de bu temalar çerçevesinde ele alınmış ve çeşitli öneriler geliştirilmiştir. Nükleer enerji politikalarında gençlerin risk algıları, bilgi kaynakları ve güvenle ilgili endişeleri göz önünde bulundurulması gerektiği çalışmanın önerileri arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gençlerin Nükleer Algısı , Nükleer Enerji Santralleri , Nükleer Risk , Enerji Politikası

Kaynakça

• Akçay, S., & Şavkıyıldız, B. (2023). Attitudes of higher education students towards nuclear power plant. E-International Journal of Educational Research, 14(6), 172–186. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1348658
• Aksan, Z., & Çelikler, D. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının nükleer ve termik santraller ile ilgili görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 363–372. https://doi.org/10.30794/pausbed.424359
• Ateş, H., & Saraçoğlu, M. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının gözünden nükleer enerji. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 175–193.
• Ayaz, E., Karakaş, H., & Sarıkaya, R. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının nükleer enerji kavramına yönelik düşünceleri: Bağımsız kelime ilişkilendirme örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 37, 42–54.
• Aycan, Ş., & Gedikoğlu, N. (2009, September 6). Nükleer teknolojiye yönelik fen ve teknoloji öğretmen adaylarının görüşleri. X. Ulusal Nükleer Bilimler ve Teknolojileri Kongresi, Muğla/Türkiye.
• Bodur, G., & Şenyuva, E. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Hidroelektrik Enerji Santrallerine (HES) İlişkin Görüşleri İle Çevreye Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 2(4), 27–38.
• Bozdoğan, A., & Yiğit, D. (2014). Öğretmen adaylarının alternatif enerji kaynaklarına yönelik görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 113–130.
• Çakıcı, A., & Yılmaz, B. (2012). Mersin’deki otel çalışanlarının nükleer kaygıları, çevresel yaklaşım ve çevreci tüketim eğilimleri üzerine bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1–22.
• Demircioğlu, T., & Uçar, S. (2014). Akkuyu nükleer santrali konusunda üretilen yazılı argümanların incelenmesi. İlköğretim Online, 13(4), 1373–1386.
• Dikmenli, Y., Demirbaş, Ç., & Gafa, İ. (2019). Öğretim elemanlarının Türkiye’de nükleer enerjiye yönelik görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 254–272. https://doi.org/10.30855/gjes.2019.os.01.014
• Eco, U. (2018). Taz nasıl yazılır (B. Parlak, Trans.). Can Yayınları.
• Eş, H., & Varol, V. (2019). Fen bilgisi öğretmenliği ve ilahiyat öğrencilerinin nükleer santral sosyo-bilimsel konusuyla ilgili informal argümanları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 437–454.
• Gülsoy, A., & Topal, M. (2018). Değerlerin, risk algısının ve nükleer farkındalığın nükleer santrallerin sosyal kabulü üzerindeki etkisi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 423–444.
• Harmanda, B., & Aslan, M. (2023). Akkuyu nükleer enerji santrali: Adana, Hatay ve Mersin bölgesinde nükleer enerji santrali ve nükleer güvenliğe yönelik görüşün ekonomik ve toplumsal güvenlik bağlamında ölçülmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 41(2), 175–203. https://doi.org/10.17065/huniibf.1123640
• Ikbal, M., Moss, R., & Van Woerden, I. (2022). Peoples’ perception towards nuclear energy. Energies, 15(12), 4397.
• Karademir, N., Toruğlu, H., & Avcı, T. (2017). Nükleer enerji santrallerine halkın bakışı: Akkuyu (Mersin) örneği. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 3(2), 150–164.
• Kaya, N., & Doğan, S. (2023). Nükleer santrallerin turizm üzerine etkilerinin yerel halkın bakış açısıyla değerlendirilmesi: Sinop örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(2), 672–694. https://doi.org/10.32572/guntad.1325251
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage publications.
• Koca, N., & Bulut, R. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Türkiye’nin enerji kaynaklarına ilişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 10(11), 1007–1022.
• Maxwell, J. A. (n.d.). Nitel Araştırma Tasarımı Etkileşimli Bir Yaklaşım (M. Çevikbaş, Trans.; 3. Baskı). Nobel Yay. Mukul, İ. (2015). Türkiye’de kurulması düşünülen nükleer santrallere ilişkin öğretim elemanlarının görüşlerinin değerlendirilmesi (Sinop örneklemi). Karadeniz Araştırmaları, 125–142.
• Özdemir, N., & Çobanoğlu, E. (2008). Türkiye’de nükleer santrallerin kurulması ve nükleer enerji kullanımı konusundaki öğretmen adaylarının tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 218–232.
• Palabıyık, D., Yavaş, Y., & Aydın, P. (2010). Nükleer enerji ve sosyal kabul sorunu: NIMBY sendromu üzerine kritik bir literatür incelemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 45–66.
• Palabıyık, H., Yavaş, H., & Aydın, M. (2010). Türkiye’de nükleer santral kurulabilir mi? Çatışmadan uzlaşıya: Türkiye’de nükleer enerji projelerinde sosyal kabul sorunu ve halkın reddetme sendromunun araştırılması. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(2), 175–201.
• Sevim, S., & Ayvacı, H. (2020). Öğretmen adaylarının sosyo-bilimsel konulardaki inançları: Nükleer enerji. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 5(1), 25–39.
• Sürmeli, H., Duru, N., & Duru, R. (2017 ). Nükleer enerji ve nükleer santraller konusuna yönelik öğretmen tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(1), 293–319.
• Tekgöz, S., & Yalman, F. (2020). Nükleer santraller hakkında fen bilgisi öğretmenlerinin görüşü: Akkuyu örneği. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 144–158.
• Tufan, R. B. (2022). Olumsuz algı yönetimi biçimi olarak inkarcıların kur’an’da tuzak kurma eylemleri. Journal of Analytic Divinity, 6(1), 249-267.
• Turan, İ. (2017). Sınıf öğretmeni adayların nükleer santralle ilgili metaforları. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(4), 569–579.
• Yavuz, Ö., & Yüce, M. (2017). Nükleer risk algısı ve sosyal kabul arasındaki ilişki: Acil yardım ve afet yönetimi bölümü öğrencileri üzerine bir araştırma. Hastane Öncesi Dergisİ, 2(1), 11–22.
• Yiğit, G., & Şeker, Ş. (2016). Bilgisayarlı Argüman Delphi yöntemi kullanılarak Türkiye’de nükleer enerji ile ilgili kamu görüşünün araştırılması. İşletme Bilimi Dergisi, 4(1), 67–77. https://doi.org/10.22139/ibd.26377
• Yıldız, A., & Arı, E. (2019). An investigation on the social acceptance of nuclear energy: A case study on university students. İzmir İktisat Dergisi, 34(2), 191–211. https://doi.org/10.24988/ije.2019342801
• Yılmaz, V., & Bilge, Y. (n.d.). Üniversite öğrencilerinin nükleer santraller hakkındaki tutumları: Bir yapısal eşitlik model önerisi. Alphanumeric Journal, 6(1), 133–150.