Reverse Mobbing Acts Exposed to Bank Managers: A Qualitative Analysis in the Banking Sector

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 453 - 475, 01.10.2025

Muhammet Yüksel

https://doi.org/10.20979/ueyd.1703080

Öz

This research draws attention to the importance of reverse mobbing in organizational psychology and management, which has limited studies in the literature. It is thought that an in-depth examination of issues such as the definition of reverse mobbing actions faced by managers in the banking sector, what such actions are, the causes of such actions, their effects on managers, and solution suggestions will contribute to the academic field and provide practical information for bank managers and business professionals. For this purpose, the study's methodology was based on a phenomenological design from qualitative research designs, and semi-structured interviews were conducted with 16 bank managers in different positions. The interviews were conducted face-to-face; each lasted approximately 60 minutes, and the interviews were conducted at the employees' workplaces and recorded by the researcher. In the study, the definition, actions, causes, effects, and coping mechanisms of reverse mobbing were investigated in detail. The research findings will contribute to a better understanding of reverse mobbing in banking and other sectors and raise awareness, which will have important implications for creating healthier and more supportive work environments.

Anahtar Kelimeler

Reverse Mobbing , Bank Managers , Qualitative Research

Banka Yöneticilerinin Maruz Kaldığı Ters Mobbing Eylemleri: Bankacılık Sektöründe Nitel Bir Analiz

Öz

Bu araştırma, literatürde sınırlı sayıda çalışma bulunan ters mobbing olgusunun örgütsel psikoloji ve yönetim alanındaki önemine dikkat çekmektedir. Özellikle bankacılık sektöründe yöneticilerin karşılaştığı ters mobbing eylemlerinin tanımı, bu tarz eylemlerin neler olduğu, eylemlerin nedenleri, yöneticiler üzerinde etkileri ve çözüm önerileri gibi konuların derinlemesine incelenmesinin akademik alana katkı sağlayacağı ve banka yöneticileri ile iş dünyası profesyonelleri için pratik bilgiler sunacağı düşünülmektedir. Bu amaçla, araştırmanın metodolojisi, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim desenine dayandırılarak, farklı pozisyonlardaki 16 banka yöneticileriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler yüz yüze gerçekleşmiş, her bir görüşme yaklaşık 60 dakika sürmüş ve görüşmeler çalışanların işyerlerinde yapılmış olup, araştırmacı tarafından kayıt altına alınmıştır. Çalışmada, ters mobbingin tanımı, eylemleri, nedenleri, etkileri ve başa çıkma mekanizmaları detaylı olarak araştırılmıştır. Araştırma bulgularının, bankacılık ve diğer sektörlerde ters mobbingin daha iyi anlaşılmasına ve farkındalık oluşturulmasına katkıda bulunarak daha sağlıklı ve destekleyici iş ortamlarının oluşturulmasına yönelik önemli sonuçlar doğurması düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ters Mobbing , Banka Yöneticileri , Nitel Araştırma

Kaynakça

• Akan, D., Yıldırım, I., & Yalçın, S. (2013). Okul yöneticilerine aşağıdan yukarı doğru uygulanan yıldırma (mobbing) davranışları. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 646-659.
• Ayça, B. (2023). Örgütlerde etik dışı davranışlar ve psikolojik yıldırma. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 309-320.
• Ballard, A. J., ve Easteal, P. (2018). The secret silent spaces of workplace violence: focus on bullying (and harassment). Laws, 7(4), 3-17.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5)2, 368-388.
• Bass, B. M. (1999). Two decades of research and development in transformational leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(1), 9-32.
• Bayrakçı, E., ve Dinç, M. (2020). Tersine zorbalık (mobbing) eylemleri ve tersine zorbalıkla başa çıkma stratejileri üzerine nitel bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(27), 403-418.
• Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. Nursing Plus Open, 2, 8-14.
• Branch, S., Ramsay, S., ve Barker, M. (2007). Managers in the firing line: Contributing factors to workplace bullying by staff – an interview study. Journal of Management & Organization, 13(3), 264-281.
• Branch, S., Ramsay, S., ve Barker, M. (2013). Workplace bullying, mobbing and general harassment: A review. International Journal of Management Reviews, 15(3), 280-299.
• Busby, L., Patrick, L., ve Gaudine, A. (2022). Upwards workplace bullying: A literature review. Sage Open, 12(1), 1-14.
• Calderon, F., Manuela Jr, W. S., ve Briones, D. T. (2023). The impact of sustainability reporting on organizational behaviour from Western and Asian perspectives: A systematic review of literature. Journal of Sustainable Finance & Investment, 13(2), 990-1008.
• Carlson, N. V., ve Griesser, M. (2022). Mobbing in animals: A thorough review and proposed future directions. Advances in the Study of Behavior, 54, 1-41.
• Ceran, EB ve Pınar, R. İ. (2022). İşyerinde mobbing davranışına yönelik meta-analiz tabanlı bir araştırma. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi , 15 (1), 237-281.
• Citoni, G., Mahy, B., ve Rycx, F. (2012). Work organization, performance and health: introduction. International Journal of Manpower, 33(3), 224-232.
• Colaprico, C., Addari, S., ve La Torre, G. (2023). The effects of bullying on healthcare workers: an umbrella review of systematic reviews and meta-analyses. Rivista di psichiatria, 58(2), 41-49.
• Cowan, R. L. ve Toth, A. (2018). Qualitative Research Methods İn The Study Of Workplace Bullying, Emotional Abuse And Harassment. P. D'Cruz, E. Noronha, G. Notelaers ve C. Rayner (Ed.) Concepts, Approaches and Methods. Handbooks of Workplace Bullying, Emotional Abuse and Harassment, Singapore: Springer,.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Ve Nitel Araştırma Deseni, M. Bütün ve S.B. Demir (Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çetin, F., Polat, G., ve Yücel, C. (2023). Okul müdürlerinin maruz kaldığı ters mobbing eylemleri. Toplum, Eğitim ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 2(2), 110-131.
• Efeoğlu, M. S., ve Karaman, A. (2023). Çalışma yaşamında mobbing: Kavramsal bir bakış. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1-Prof. Dr. Feyzullah EROĞLU Armağan Sayısı), 365-380.
• Ekinci, H., ve Ekici, S. (2003). Yöneticiler üzerindeki etkileri açısından stres kaynakları ve bir uygulama. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 93-111.
• Gaudine, A., Patrick, L., ve Busby, L. (2019). Nurse leaders’ experiences of upwards violence in the workplace: a systematic review protocol. JBI Evidence Synthesis, 17(5), 627-632.
• Hennink, M., ve Kaiser, B. N. (2022). Sample sizes for saturation in qualitative research: A systematic review of empirical tests. Social Science & Medicine, 292, 1-10.
• Hoel, H., Cooper, C. ve Fragher, B. (2001). The experience of bullying in Great Britain: The impact of organizational status. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10, 443-465.
• Karademir, E., Sarıkahya, E., ve Altunsoy, K. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin beceri kavramına yönelik algıları: Bir olgubilim çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 53-71.
• Kazar, M., Sezgin, B., ve Taşçı, H. (2024). Havacılık sektöründe duygusal zekanın çatışma yönetimine etkisine ilişkin bir derleme. Human Factors in Aviation and Aerospace, 1(1), 71-92.
• Kırel, Ç. (2008). Örgütlerde Psikolojik Taciz (Mobbıng) ve Yönetimi. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kızrak, M., ve Varoğlu, A. (2023). Örgüt içi güç: davranışsal ve ilişkisel bağlamda tipoloji ve model önerisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 30(2), 277-301.
• Kleef, V., G., A., Homan, A., C., Finkenauer, C., Gündemir, S., ve Stamkou, E. (2011). Breaking the rules to rise to power: How norm violators gain power in the eyes of others. Social Psychological and Personality Science, 2(5), 500-507.
• Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence and Victims, (5), 119-126. Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1986). But is it rigorous? Trustworthiness and authenticity in naturalistic evaluation. New Directions For Evaluation, (30), 73-84.
• Lowman, G. H., ve Harms, P. D. (2022). Addressing the nurse workforce crisis: a call for greater integration of the organizational behavior, human resource management and nursing literatures. Journal of Managerial Psychology, 37(3), 294-303.
• Mccarthy, P., Mayhew, C., Barker, M. ve Sheehan, M. (2003). Bullying and occupational violence in tertiary education: Risk factors, perpetrators and prevention. The Journal of Occupational Health and Safety – Australia and New Zealand, 19, 319-326.
• Miller, L. (1997). Not just weapons of the weak: Gender harrassment as a form of protest for army men. Social Psychology Quarterly, 60, 32-51.
• Mobasheri, A. A., ve Teimouri, H. (2023). Designing a Pattern of the Causes and Consequences of Mobbing in Organizations. Strategic Research on Social Problems, 12(1), 123-145.
• Navarro, J., ve Rueff, L., R. (2015). Healthy variability in organizational behavior: Empirical evidence and new steps for future research. Nonlinear Dynamics, Psychology, And Life Sciences, 19(4), 529-552.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Organizasyonlarda saldırgan davranışlar ve bireyler üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 121-150.
• Patterson, E., Branch, S., Barker, M. ve Ramsay, S. (2018). Playing with power: Examinations of Types of Power Used by Staff Members in Workplace Bullying – A Qualitative Interview Study. Qualitative Research In Organizations And Management: An International Journal, 13(1), 32-52.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods. (3rd ed.). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Salin, D. (2001). Prevalence and forms of bullying among business professionals: A comparison of two different strategies for measuring bullying, European Journal of Work and Organizational Psychology, 10, 425-441.
• Sığrı, Ü. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
• Sperry, L. (2018). Organizational risk factors: An integrative model for understanding, treating, and preventing mobbing and bullying in the workplace. Duffy & Yamada (Eds.), Workplace Bullying and Mobbing in the United States, 1(1), 75-97.
• Strauss, A. L., & Corbin, J. M. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage.
• Şakar, Z. (2023). Bürokrasi teorileri’nin yönetim psikolojisi bağlamında teorik bir tahlili. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (65), 89-94.
• Tınaz, P. (2006). Mobbıng: İşyerinde Psikolojik Taciz. Çalışma ve Toplum, 3(10), 11-22.
• Uysal, H.T. (2016). Çalışanların liderlik algısı ve ters mobbing eğilimi: İşgören odaklı liderliğin etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), 933-943.
• Uysal, H.T. ve Yavuz, K. (2013). The unseen face of mobbing in organizations: reverse mobbing. turkish studies - ınternational periodical for the languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 2167-2183.
• Vural, M., ve Sağlam, N. (2019). Bankacılık sektöründe kariyer yönetimi. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(55), 231-242.
• Yaman, U. T., Aytaç, S. S., ve Başol, O. (2023). İş yükü ile örgütsel çatışma arasındaki ilişkide iş yeri nezaketsizliğinin aracı rolü. Trends in Business and Economics, 37(3), 160-168.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Arastirma Yontemleri (6. ed.). Ankara: Seçkin Publishing.
• Yıldız, O. (2022). Örgütsel değişim ve örgütsel çatışma arasındaki olası ilişki üzerine bir farkındalık çalışması. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 424-436.
• Yücetürk, E. E. (2012). İşyerlerindeki yıldırma eylemlerini önlenmede sendikaların rolü: Nitel bir araştırma. Çalışma ve Toplum, 4(35), 41-72.
• Zaleznik, A. (1990). The leadership gap. Academy of Management Perspectives, 4(1), 7-22.
• Zapf, D., ve Vartia, M. (2020). Prevention and treatment of workplace bullying: An overview. Bullying and Harassment İn The Workplace, 457-495.