Serbest Ticaret Anlaşmalarının Türkiye’nin Dış Ticaretine Etkileri: Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi Uygulaması

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 133 - 147, 20.10.2017

Cemalettin Kalaycı

https://doi.org/10.20979/ueyd.337299

Cited By: 12

Öz

Avrupa birliği başta olmak üzere bir çok
ülke dış ticaret hacimlerini artırmak, sosyo ekonomik yarar sağlamak amacıyla
diğer ülkelerle aralarındaki ticaret engellerini kaldırarak serbest ticaret
anlaşmaları imzalamaktadır. Hem gümrük birliğinin gereği olarak, hemde dış
ticarette dezavantajlı durumu düşmemek için Türkiye’de Avrupa Birliği’nin
anlaşma yaptığı ülkelerle serbest ticaret anlaşmaları yapmaktadır. Türkiye
yaklaşık olarak ihracatının yüzde 12’sini, ithalatının ise yüzde 9’unu serbest
ticaret anlaşması yapılan ülkelerle gerçekleştirmektedir. Çalışmada 2012-2016
dönemi için STA ülkeleriyle yapılan dış ticarette Türkiye’nin karşılaştırmalı
üstünlükleri analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Türkiye’nin canlı
hayvanlar ve gıda maddeleri, içkiler ve tütün ve çeşitli mamul eşya mal
guruplarında karşılaştırmalı üstünlüğe, akaryakıt hariç yenilmeyen hammaddeler,
hayvansal, bitkisel katı ve sıvı yağlar, mumlar ve başka yerde belirtilmeyen
kimya sanayi ve buna bağlı sanayi ürünleri mal guruplarında ise karşılaştırmalı
dezavantaja sahip olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Serbest Ticaret Anlaşması, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi

The Effects of Free Trade Agreements on Turkey’s Foreign Trade: The Application of Revealed Comparative Advantage Index

Öz

In particular to EU,
many countries sign free trade agreements with the other countries by
eliminating the trade barriers to enhance foreign trade volume and to gain
socio-economic benefits. Turkey has been signing free trade agreements with the
countries that EU signed before, both for its being a requirement for customs
union and not to face with a disadvantageous position in foreign trade. Turkey
carries out approximately 12 % of its export and 9% of its import with the
countries that she signed free trade agreement. In this study, Turkey’s
comparative advantages in terms of the trade made with free trade agreement
countries for 2012-2016 period are analyzed. According to the data obtained, it
is clearly seen that while Turkey has comparative advantage at food and live
animals, beverages and tobacco, and at group of some miscellaneous manufactured
articles, it has comparative disadvantage in terms of crude materials except
for fuel, fats and waxes, candles and chemicals and related products, n.e.s.

Anahtar Kelimeler

Free Trade Agreement, Revealed Comparative Advantage Index

Kaynakça

• AB Bakanlığı (2017), Türkiye-AB Arasında Gümrük Birliğini Tesis Eden 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı, www.ab.gov.tr/files/_files/Gumruk_Isbirligi/1-95.doc, (Erişim Tarihi: 20.07.2017).
• Akman, Sait (2013), AB - ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) ve Türkiye, Rapor No: R201305, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Ankara.
• Balassa, B. (1965), “Trade Liberalisation and Revealed Comparative Advantage”, The Manchester School of Economic and Social Studies, 33, 99-123.
• Ekonomi Bakanlığı (2017a), Serbest Ticaret Anlaşmalarına İlişkin Genel Bilgi, http://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/disIliskiler/SerbestTic/Genel_Bilgi.html?#!%40%40%3F_adf.ctrl-state%3D4y7ffahf5_208, (Erişim Tarihi: 13.07.2017).
• Ekonomi Bakanlığı(2017b), Serbest Ticaret Anlaşmalarına İlişkin Genel Bilgi, http://www.ekonomi.gov.tr/portal/content/conn/UCM/path/Contribution%20Folders/web/D%C4%B1%C5%9F%20%C4%B0li%C5%9Fkiler/Serbest%20Ticaret%20Anla%C5%9Fmalar%C4%B1/ekler/%C3%9Clkemizin%20STA%20politikas%C4%B1na%20ili%C5%9Fkin%20detayl%C4%B1%20bilgi.pdf?lve, (Erişim Tarihi: 13.07.2017).
• Erdem, C. (2015), Serbest Ticaret Anlaşmalarının Türkiye’nin Tarımsal Dış Ticaretine Etkileri, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü AB Uzmanlık Tezi.
• Eren, M. (2013), “Türkiye’nin Serbest Ticaret Anlaşmalarının Dış Ticaretine Etkileri ve Sorunlar”, Maliye Finans Yazıları, 27(98), 28-47.
• Erkekoğlu, Hatice ve Diğerler (2014), “Kayseri İlinin Mobilya Sektörü Rekabet Gücü: Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Endeksi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 1-22.
• IMC, Paper On- Free Trade Agreement, IMC- Economic Research & Training Foundation http://www.imcnet.org/cms/public/content/ertf_thoughtpaper/2.%20Free%20Trade%20Agreement.pdf (Erişim Tarihi: 20.07.2017).
• Liesner, H.H. (1958), “The European Common Market and British Industry”, Economic Journal, 68(270), 302-316.
• Koçtürk, O.M. ve Kocaefe, A. (2014), “Serbest Ticaret Anlaşmalarının Türk Dış Ticareti Üzerine Etkileri”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 20(2), 65-77.
• Seymen, Dilek Aykut, (2009), Türkiye’nin Dış Ticaret Yapısı ve Rekabet Gücü, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, İzmir.
• TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul, (Erişim Tarihi: 20.05.2017).
• TÜİK (2008), Dış Ticaret İstatistikleri ve Endeksleri: Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi-2, Ankara.