Elektrik Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Asimetrik Etkisi: NARDL ve Toda-Yamamoto Yöntemlerinden Kanıtlar

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 99 - 119, 25.10.2022

Ömer Uğur Bulut Murat Aykırı Önder Balcı

https://doi.org/10.20979/ueyd.1060167

Cited By: 1

Öz

Çalışma, elektrik tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki asimetrik etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, Türkiye ekonomisinin 2005-2020 dönemi verileri çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Ekonometrik analizde, çeyreklik veriler yardımıyla iki farklı yöntem uygulanmıştır. Analizin tahmin gücünü arttırmak amacıyla sanayi üretim endeksinin bağımsız değişken olarak kullanıldığı ve ekonomik büyümenin bağımlı değişken olduğu modellerde elektrik tüketiminin asimetrik etkisi NARDL modeliyle, nedensellik ilişkisi Toda-Yamamoto testiyle yansıtılmıştır. NARDL modeli bulgularına göre, ampirik uygulamanın değişkenleri arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisi vardır ve analiz sonuçları eşbütünleşmenin varlığını doğrulamaktadır. Diğer taraftan, elektrik tüketimindeki pozitif ve negatif değişimlerin kısa ve uzun dönemdeki etkisine bakıldığında; pozitif değişimlerin büyümeyi arttırdığı, negatif değişimlerin ise büyümeyi azalttığı görülmüştür. Toda-Yamamoto nedensellik testinde elektrik tüketiminden büyümeye doğru nedensellik çıkması, NARDL modelindeki sonucu destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, Elektrik Tüketimi, Asimetrik Etki, Nedensellik

Asymmetric Effect of Electricity Consumption on Economic Growth: Evidence from NARDL and Toda-Yamamoto Methods

Öz

The objective of the study is to assess the asymmetric effect of electricity consumption on economic growth. In this context, the scope of the study in this regard includes information about the Turkish economy from 2005 to 2020. With the aid of quarterly data, two different approaches have been used in econometric analysis. In order to increase the predictive power of the analysis, the industrial production index has been used in the models as independent variable. In models where economic growth is the dependent variable, the asymmetric effect of electricity consumption is reflected by the NARDL model, and the causality relationship is reflected by the Toda-Yamamoto test. The NARDL model results show a long-term cointegration relationship between the variables of the empirical application, and the analysis's findings support this. Conversely, it has been seen that positive changes in electricity consumption boost growth, and negative changes in consumption diminish growth, both in the short and long terms. The Toda-Yamamoto causality test validates the outcome of the NARDL model by showing a causal relationship between growth and electricity consumption.

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Electricity Consumption, Asymmetrical Effect, Causality

Kaynakça

• Acaravcı, A. (2010). Structural Breaks, Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence from Turkey. Romanian Journal of Economic Forecasting, 2(2010), 140-154.
• Ağır, H. ve Kar, M. (2010). Türkiye’de Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Gelişmişlik Düzeyi İlişkisi: Yatay Kesit Analizi. Sosyoekonomi Dergisi, 12(12), 149-176.
• Akan, Y. ve Tak, S. (2003). Türkiye Elektrik Enerjisi Ekonometrik Talep Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1-2), 21-49.
• Aktaş, C. (2009). Türkiye’de Elektrik Tüketimi, İstihdam ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Hata Düzeltme Modeliyle Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 61-68.
• Aktaş, C. ve Yılmaz, V. (2008). Causal Relationship between Electricity Consumption and Economic Growth in Turkey. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 45-54.
• Al Mamun, M., Sohag, K., Mia, M. A. H., Uddin, G. S., ve Öztürk, İ. (2014). Regional Differences in the Dynamic Linkage between CO2 Emissions, Sectoral Output and Economic Growth. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 38, 1-11.
• Alimi, S. R. ve Ofonyelu, C. C. (2013). Toda-Yamamoto Causality Test between Money Market Interest Rate and Expected Inflation: The Fisher Hypothesis Revisited. European Scientific Journal, 9(7), 125-142.
• Altınay, G. ve Karagöl, E. (2005). Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence from Turkey. Energy Economics, 27, 849-856.
• Altıntaş, H. ve Koçbulut, Ö. (2014). Türkiye’de Elektrik Tüketiminin Dinamikleri ve Ekonomik Büyüme: Sınır Testi ve Nedensellik Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (43), 37-65.
• Barut, M. E. ve Çelik, E. (2021). Türkiye’de Sanayide Tüketilen Elektrik Enerjisi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Analizi. Nicel Bilimler Dergisi, 3(1), 43-58.
• Berberoğlu, N. (1982). Türkiye’nin Ekonomik Gelişmesinde Elektrik Enerjisi Sorunu. Eskişehir: Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
• Brown, R. L., Durbin, J. ve Evans, J. M. (1975). Techniques for Testing the Constancy of Regression Relationships Over Time. Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Methodological), 37(2), 149-163.
• Coondoo D. ve Dinda S. (2002) Causality between Income and Emission: A Country Group-Specific Econometric Analysis. Ecol Econ, 40(3), 351–367
• Çetin, G. (2020). Türkiye Açısından Elektrik Enerjisi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Granger Nedensellik Analizi - ARDL Sınır Testi Karşılaştırması. Maliye ve Finans Yazıları, (114), 483-500.
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49, 1057-1072.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-24-3/elektrikyillik-sektor-raporu (Erişim: 15.11.2021)
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, And Testing. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 55(2), 251-276.
• Gökten, S. ve Kartepe, S. (2016), Electricity Consumption and Economic Growth: A Causality Analysis for Turkey in the Frame of Import-Based Energy Consumption and Current Account Deficit. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 11(4), 385-389.
• Granger, C. W. ve Newbold, P. (1974). Spurious Regressions in Econometrics. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Appucations to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
• Kaldor, N. (1966). Causes of the Slow Rate of Economic Growth of the United Kingdom: An Inaugural Lecture. London: Cambridge Up.
• Kalkavan, H., Serkan, E. T. İ. ve Yüksel, S. (2020). Türkiye’deki Bankacılık Sektörü, Sanayi Gelişimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Analizi ile İncelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 12(22), 56-74.
• Karagöl, E., Erbaykal, E. ve Ertuğrul, H. M. (2007). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
• Kargı, B. (2014). Electricity Consumption and Economic Growth: A Long-Term Cointegrated Analysis for Turkey. International Journal Of Economics and Finance, 6(4), 285-293.
• Kıran, B. ve Güriş, B. (2009). Relationship between Electricity Consumption and GDP in Turkey. Problems And Perspectives in Management, 7(1), 166-171.
• Kopuk, E. ve Bayraç, H. N. (2021). Enerji ve Elektrik Kullanımının Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(2), 317-330.
• Kraft, J. ve Kraft, A. (1978). On The Relationship between Energy and GDP, Journal of Energy Finance & Development, 3, 401-403.
• Liu, J., Yuan, C., Hafeez, M. ve Yuan, Q. (2018). The Relationship between Environment and Logistics Performance: Evidence from Asian Countries. Journal of Cleaner Production, 204, 282-291.
• Lütkepohl, H. ve Krätzig, M. (Eds.). (2004). Applied Time Series Econometrics. UK: Cambridge University Press.
• Mahmood, M. T., Shahab, S. ve Hafeez, M. (2020). Energy Capacity, Industrial Production, and the Environment: An Empirical Analysis from Pakistan. Environmental Science and Pollution Research, 27(5), 4830-4839.
• Meo, M. S. (2018). Time Series Non-Linear ARDL Model/ Asymmetric ARDLCointegration. https://www.researchgate.net/publication/328261969_Time_series_nonlinear_ARDL_model_asymmetric_AR DL_cointegration_by_MEO_SCHOOL_OF_RESEARCHchannel=doi&linkId=5bc189aea6fdcc2c91fb013b&showFulltext=true (Erişim: 24.12.2021)
• Nazlıoğlu, S., Kayhan, S., ve Adıgüzel, U. (2014). Electricity Consumption and Economic Growth in Turkey: Cointegration, Linear and Nonlinear Granger Causality. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 9(4), 315-324.
• Özdemir, A. ve Yüksel, F. (2006). Türkiye’de Enerji Sektörünün İleri ve Geri Bağlantı Etkileri. Yönetim ve Ekonomi, 13(2), 1-18.
• Pata, U. K. ve Kahveci, S. (2018). A Multivariate Causality Analysis between Electricity Consumption and Economic Growth in Turkey. Environment, Development and Sustainability, 20(6), 2857-2870.
• Pata, U. K. ve Terzi, H. (2017). The Causality Link between Electricity Consumption and Economic Growth in Turkey: Evidence from Ardl Bounds Testing Procedure. Business and Economics Research Journal, 8(1), 19-33.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P. C. ve Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Saatçi, M. ve Dumrul, Y. (2013). Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Dinamik Bir Analizi: Türkiye Örneği. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 1-24.
• Shin, Y., Yu, B. ve Greenwood-Nimmo, M., (2014). Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in an ARDL Framework. Horrace, W.C. ve Sickles, R.C. (Eds.), Festschrift in Honor of Peter Schmidt: Econometric Methods and Applications içinde (281-314), New York: Springer Science & Business Media.
• Terzi, H. ve Oltulular, S. (2004). Türiye’de Sanayileşme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensel İlişki. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 219-226.
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250.
• Tursoy, T., Faisal, F., Berk, N. ve Shahbaz, M. (2018). How Do Stock Prices and Metal Prices Contribute to Economic Activity in Turkey? The Importance of Linear and Non-Linear ARDL. https://mpra.ub.uni -muenchen.de/88899/1/MPRA_paper_88899.pdf (Erişim: 18.05.2021)
• Yapraklı, S. ve Yurttançıkmaz, Z. Ç. (2012). Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2), 195-215.