Covid-19 Döneminde Evden Çalışmanın Kadın Çalışanların İş-Yaşam Dengesine Etkisi: Trabzon İli Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 347 - 366, 04.10.2023

Nagihan Karlankuş Burçin Eser

https://doi.org/10.20979/ueyd.1351541

Öz

Kadının işgücü piyasasına katılımıyla birlikte sahip olduğu rollere çalışan rolünün de eklenmesi iş ve aile yaşamındaki sorumluluklarını yerine getirme açısından bir dengenin kurulması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Aile ve iş yaşamını birlikte sürdürmeye çalışan kadınlar için evden çalışma alternatif bir çalışma biçimi olarak ortaya çıkmıştır. Ancak beklenildiği gibi iş-yaşam dengesini kolaylaştıracağı mı yahut tam aksine zorlaştıracağı mı yönündeki tartışmalar da beraberinde gelmiştir. Bu çalışma, evden çalışmanın kadınların iş-yaşam dengesini nasıl etkilediğini salgın deneyiminden hareketle Trabzon ili örneğinde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada evden çalışmanın sunduğu zaman ve mekân esnekliği ile kadının sahip olduğu temel rollerden olan anne ve ev kadınlığının, iş-yaşam dengesiyle ilişkisi incelenmiştir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmada, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmış; akademisyen, bankacı, öğretmen, çağrı merkezi çalışanı toplam 28 kadınla görüşülmüştür. Nihayetinde evden çalışmanın kadınların iş-yaşam dengesini olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte evden çalışmada kadının sahip olduğu geleneksel rollerin olumsuz etkilenme boyutunu daha da artırdığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Evden çalışma, İş-yaşam dengesi, Kadın çalışan, Covid-19

The Effect of Working from Home on Work-Life Balance of Female Employees During Covid-19: A Study on Trabzon Province

Öz

The addition of the role of employee to the roles of women with their participation in the labor market has revealed the need to establish a balance in terms of fulfilling their responsibilities in work and family life. Working from home has emerged as an alternative way of working for women who try to maintain family and work life together. However, debates on whether it will facilitate the work-life balance as expected or, on the contrary, make it more difficult have also arisen. This study aims to reveal how working from home affects women's work-life balance in the case of Trabzon province based on the pandemic experience. The study examines the relationship between the flexibility of time and space offered by working from home and the basic roles of motherhood and homemaking, which are the main roles of women, and work-life balance. In this qualitative study, a semi-structured interview technique was used and a total of 28 women, including academics, bankers, teachers and call center employees, were interviewed. In the end, it was concluded that working from home negatively affects women's work-life balance. In addition, it has been observed that the traditional roles of women working from home increase the extent of the negative impact even more.

Anahtar Kelimeler

Working from home, Work-life balance, Female employee, Covid-19

Kaynakça

• Allen, T.D., Johnson, R.C., Kiburz, K.M. ve Shockley, K. M. (2013). Work–Family Conflict and Flexible Workarrangements: Deconstructing Flexibility. Personnel Psychology, 66(2), 345-376.
• Andrade, M.S., Westover, J. ve Kupka, B.A. (2019). The Role of Work-Life Balance and Worker Scheduling Flexibility in Predicting Global Comparative Job Satisfaction. International Journal of Human Resource Studies, 9(2), 80-115.
• Bıçkı, P. (2022). Evden Çalışmanın İş-Yaşam Dengesine Etkisi: Medya ve Reklam Sektöründe Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi. (Tez No: 767905)
• Carlson, D.S., Grzywacz, J.G. ve Kacmar, K.M. (2010). The Relationship of Schedule Flexibility and Outcomes Via the Workfamily Interface. Journal of Managerial Psychology, 25(4), 330-355.
• Clarke, M.C., Koch, L.C. ve Hill, E.J. (2004). The Work-Family Interface: Differentiating Balance and Fit. Family and Consumer Sciences Research Journal, 33(2), 121-140.
• Davis, K.G., Kotowski, S.E., Daniel, D., Gerding, T., Naylor, J. ve Syck, M. (2020). The Home Office: Ergonomic Lessons from the “New Normal”. Ergonomics in Design, 28(4), 1-7.
• Gajendran, R.S. ve Harrison, D.A. (2007). The Good, the Bad, and the Unknown About Telecommuting: Meta Analysis of Psychological Mediators and Individual Consequences. Journal of Applied Psychology, 92(6), 1524-1541.
• Greenhaus, J.H., Collins, K.M. ve Shaw, J.D. (2003). The Relation between Work–Family Balance and Quality of Life. Journal of Vocational Behavior, 63(3), 510-531.
• Gülcan, B. E. (2002). Evden Çalışma Yöntemi ve Bu Yöntemin Bir Bankanın İç Denetim Sisteminde Alternatif Çalışma Modeli Olarak Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi. (Tez No: 122888)
• Higgins, C., Duxbury, L. ve Julien, M. (2014). The Relationship Between Work Arrangements and Work-family Conflict. Work, 48(1), 69-81.
• Hill, E.J., Ferris, M.E. ve Martinson, V. (2003). Does it Matter Where You Work? A Comparison of How Three Work Venues (traditional office, virtual office, and home office) Influence Aspects of Work and Personal/family Life. Journal of Vocational Behavior, 63(2), 220-241.
• ILO (2020). COVID-19 Ortamında ve Sonrasında Uzaktan Çalışma Uygulama Kılavuzu, ISBN 978-92-2-032404-2, ILO yayınları, İsviçre.
• İştar Işıklı E. (2022). Pandemi Sürecinde Kadın Öğretmenlerin Sorunları: Zonguldak İli Örneği, S. Sönmez Yaman (Ed.) Pandemi ve Kadın içinde (s. 149-166) İstanbul: Kadem.
• Karaca, S. (2019). İş Yeri İnovasyonunun Bir Örneği Olarak Uzaktan Çalışmanın İş-Yaşam Dengesine Etkisi: Çalışan Anneler Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi. (Tez No: 613512)
• Kıcır, B. (2015). Evden Çalışmanın İş-Yaşam Dengesine Etkisi: Çevirmenler Üzerinde Bir Araştırma. (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi. (Tez No: 393277)
• Koyuncu, A. G. (2006). Enformel Sektörde Kadın Emeği: Evde Çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi. (Tez No: 191451)
• Linabary, J.R. ve Hamel, S.A. (2017). Feminist Online Interviewing: Engaging Issues of Power, Resistance and Reflexivity in Practice. Feminist Review, 115, 97-113.
• Marks, S.R. ve Macdermıd, S.M. (1996). Multiple Roles and the Self: A Theory of Role Balance. Journal of Marriage and Family, 58(2), 417-432.
• Mustajab, D., Rasyid, A., Ekber, M.A., Bauw, A., Irawan, A. ve Hamid, M.E. (2020). Working from Home Phenomenon as an Effort to Prevent COVID-19 Attacks and Its Impacts on Work Productivity. The International Journal Of Applied Business (Tıjab), 4(1), 13-21.
• Ödemiş, G. (2018). Kadın Girişimcilerin İş-Yaşam Dengesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi. (Tez No: 489151)
• Ölçer, F. (2004). Telework: 21. Yüzyılın Yeni Çalışma Biçimi. Öneri Dergisi, 6(22), 145-165.
• Palumbo, R. (2020). Let me go to the office! An Investigation into the Side Effects of Working from Home on Work-life Balance. International Journal of Public Sector Management, 33(6/7), 771-790.
• Pichler, F. (2009). Determinants of Work-life Balance: Shortcomings in the Contemporary Measurement of WLB in Large-scale Surveys. Social Indicators Research, 92(3), 449-469.
• Sigroha, A. (2014). Impact of Work Life Balance on Working Women: A Comparative Analysis. The Business & Management Review, 5(3), 22-30.
• Suifan, T.S., Abdullah, A.B. ve Diab, H. (2016). The Influence of Work Life Balance on Turnover Intention in Private Hospitals: The Mediating Role of Work Life Conflict. European Journal of Business and Management, 8(20), 126-139.
• Sverko, B., Arambasic, L. ve Galesiç, M. (2002). Work-life Balance Among Croatian Employees: Rol Time Commitment, Work-home Interference and Well-being. Social Science Information, 41(2), 281-301.
• Tan, G. (2007). Atipik İş Sözleşmelerinden Evde Çalışma ve Tele Çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi. (Tez No: 211069)
• Teo, T.S.H. ve Lim, V.K.G. (1998). Factorial Dimensions and Differential Effects of Gender on Perceptions of Teleworking. Women in Management Review, 13(7), 253-263.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Eğitim Yönetimi, (24), 543-559.
• Uysal, N. ve Çayır Yılmaz, M. (2020). Akademisyenlerde İş Yaşam Dengesi ve Uzaktan Çalışmaya İlişkin Görüşlerin Belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(2), 26-37.
• WTW, Willis Towers Watson (25.06.2020), https://www.wtwco.com/tr-TR/Insights/2020/06/ arastirma-covid-19-isveren-aksiyon-ve-hazirlik-planlari-2020 (Erişim: 20.11.2021).