SÜREYYYA EVREN’İN “POSTMODERN BİR KIZ SEVDİM’’ VE ‘‘UR LOKANTASI”ADLI ROMANLARINDA GÖRÜLEN SÖZ DİZİMSEL BAZI TESPİTLER

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 113 - 124, 26.11.2021

Serdal Kara , Serap Erülken Soykan

https://doi.org/10.29228/filolojibengu.5

Öz

Postmodern akım her alanda büyük değişimlerin yaşanmasına neden olmuştur. Edebiyatta da bu değişimin derin izlerini hem şekilsel hem de içerik olarak görmekteyiz. Postmodern yapıtlarda dil, kimi yerde söz dizimi kurallarına aykırı bir şekilde kullanılabilir. Postmodern romanlarda geleneksel kuralların dışına çıkılarak yapılan bu kuralsızlık eylemi aslında postmodernizmin başlıca ilkesidir. Klasik roman yapısının yıkıldığı bu eserlerde söz dizimi de gerek kelime grupları gerek cümle çeşitleri gerek cümle öğeleri farklı bir görünüş sergileyip bu akımdan payına düşeni alır. Bu çalışmamızda Süreyyya Evren’in postmodern romanlarından “Postmodern Bir Kız Sevdim ve Ur Lokantası” adlı eserlerinde görülen bazı söz dizimsel tespitler üzerinde durulmaktadır. Bu alanda yapılan çalışmalara farklılık, özgünlük ve postmodern romanın her alanda olduğu gibi söz dizimi açısından oluşturduğu gelenek dışı eğilime dair örneklere de metinde yer verilmektedir. Süreyya Evren’in eserlerinde postmodern edebiyatın hemen hemen bütün özellikleri görülmektedir. Bu özelliklerden biri de bilinçli bir tercih olarak yazarın dilde sergilediği aykırı tutumdur. Özellikle ironik anlatımın yoğun olduğu pastij ve parodilerde bu tutum, birçok örnekte görülmektedir. Bunun bilinçli bir tercih olduğu, yazım kurallarına aykırı bir şekilde yazılan sözcüklerin kullanıldığı bağlamdan anlaşılmaktadır. Bütün bunlar postmodernizme uygun bir tavrın göstergeleridir. Eserlerden hareketle tespit edilen özellikler örneklerle gösterilmiş, en doğru biçimde izah edilmeye çalışılmıştır. Makalemizin sonuç bölümünde elde edilen bulgular genel hatlarıyla değerlendirilip açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Postmodern roman, Söz Dizimi, Postmodern Bir Kız Sevdim, Ur Lokantası.

SOME SYNTACTIC DETERMINATIONS IN SÜREYYA EVREN’S NOVELS “Postmodern Bİr Kız Sevdİm” AND “Ur Lokantası”

Öz

Anahtar Kelimeler

Postmodern novel, Syntax, Postmodern Bir Kız Sevdim, Ur Lokantası.

Kaynakça

• Demirci, M. ve Kırmıt, D. (2016). Tarihi Türk Lehçelerinde Ve Türkiye Türkçesinde Geniş Zaman Üzerine Bir İnceleme, Route Educational and Social Science Journal, 3 (3), 51-85.
• Demirtaş, M., (2015). Postyapısalcı Edebiyat Kuramı. İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Dizdaroğlu, H. (1976). Tümcebilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ecevit, Y. (2016). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Emre, İ.(2006). Postmodernizm ve Edebiyat. Ankara: Anı Yayınları.
• Evren, S.(1993). Postmodern Bir Kız Sevdim. İstanbul: Mitos Yayınları.
• Evren, S. (1999). Ur Lokantası. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Işıksalan, N. (2007). Postmodern Öğreti ve Bir Postmodern Roman Çözümlemesi: Kara Kitap/Orhan Pamuk, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 419-466.
• Karahan, L. (2017). Türkçede Söz Dizimi. 24. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Koçakoğlu, B. (2010). Postmodernizm Sorunsalı ve Türk Anlatısında Geleneksel Tahkiyenin İzleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü, Konya.
• Murphy, J. (2000). Postmodern Sosyal Analiz ve Postmodern Eleştiri. (Çev. H. Arslan), İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Özot, G. S. (2014, İlkbahar). Postmodern Roman: Kurgu, Dil ve Kişiler Kadrosu, Turkish Studies, 9 (6), 973-987.
• Rosenau, P. M. (1992). Postmodernizm ve Toplum Bilimleri. (çev. T. Birkan), İstanbul: Ark Yayınları. Uçan, H. (2008).
• J. Derrida ve Dil Bağlamında Postmodernizm, Hece Dergisi, “Düşüncede, Edebiyatta, Sanatta Postmodernizm Özel Sayısı”, (477), Ankara.