THE IMPACT OF ISLAMIC OPINIONS ON SOCIAL CULTURE TRANSFERRED FROM THE MIDDLE EAST THROUGH TRANSLATION

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 131 - 148, 31.12.2021

Muharrem Tosun , Iskender Gunes

https://doi.org/10.55036/ufced.1011912

Öz

The political and social transformations that took place in Turkey and in the world after 1960 had important effects on broadcasting and translation life. The environment brought by the libertarian constitutional arrangements based on the post-1960s also led to a break in publishing and translation activities, which were harsh compared to previous years. Especially among the youth in Turkey, different ideas have started to find value and ground. Each group started to translate works that could serve as a source for their own worldviews. These studies have become tools for proving their ideas and ideologies to the groups against them and even persuading them.
The aim of an Islamic social transformation by translating the foreign resources needed for religious social life into Turkish has led to the formation of a new social paradigm in Turkey. The thought of Islamism in Turkey, which is one of the intellectual movements affected by the political and social events taking place abroad, started to enter our country in different ways through translations in this process. A full understanding of the scope and content of translations of Islamic works from the Middle East Islamic World after the 1960s will enable a more efficient understanding of this period. Islamist movements, which were very different and new from the traditional Islamic culture that had settled in the Anatolian geography until this period, rapidly changed the perception of Islam in Turkey. The effects of Islamist movements transmitted through translation on Turkey's social and political life have been continuing for years.
In the study, the purpose of the translations, the nature of the organizations that made the translations and the experiences of publishing houses from different groups in the translation process were examined from the perspective we presented above. As a result, with this study, the contribution of Islamist formations in Turkey to Turkey's accumulation through translations as a result of their interaction with the Islamic world has been tried to be conveyed.

Anahtar Kelimeler

Translation, Islamist, Culture, Publishing

ORTADOĞU’DAN ÇEVİRİ ARACILIĞIYLA AKTARILAN İSLAMCI GÖRÜŞLERİN TOPLUMSAL KÜLTÜRE ETKİSİ

Öz

1960 sonrasında Türkiye’de ve dünyada cereyan eden siyasi ve toplumsal dönüşümlerin yayın ve çeviri hayatına önemli etkileri olmuştur. 1960’lı yılların sonrasını temel alan özgürlükçü anayasa düzenlemelerinin de getirdiği ortam, daha önceki yıllara nazaran sert olan yayın ve çeviri faaliyetlerindeki kırılmanın da yaşanmasını sağlamıştır. Özellikle Türkiye’deki genç kesim arasında farklı fikirler değer ve zemin bulmaya başlamıştır. Her grup kendi dünya görüşlerine kaynak teşkil edebilecek eserleri çevirmeye başlamıştır. Bu çalışmalar, karşılarındaki gruplara kendi düşüncelerini ve ideolojilerini kanıtlamaya hatta onları iknaya yönelik araçlar haline gelmişlerdir. Dinsel sosyal hayat için ihtiyaç duyulan yabancı kaynakların Türkçe’ye çevrilerek, İslami bir toplumsal dönüşümün hedeflenmesi, Türkiye’de yeni bir toplumsal paradigmanın şekillenmesine yol açmıştır. Yurt dışında cereyan eden siyasi ve toplumsal olaylardan etkilenen fikri akımlardan birisi olan Türkiye’deki İslamcılık düşüncesi de bu süreçte, çeviriler aracılığıyla ülkemize farklı yollarla girmeye başlamıştır. 1960’lı yıllardan sonra Ortadoğu İslam Dünyasından yapılan İslami eser çevirilerinin kapsam ve içeriğinin tam olarak anlaşılması bu dönemin daha verimli biçimde anlaşılmasını sağlayacaktır. Bu döneme kadar Anadolu coğrafyasında yerleşmiş olan geleneksel İslam kültüründen çok farklı ve yeni olan İslamcı akımlar Türkiye’deki İslam algısını hızla değiştirmiştir. Çeviri yoluyla aktarılan İslamcı akımların Türkiye’nin toplumsal ve siyasal yaşamına etkileri yıllardır etkin bir biçimde devam etmektedir. Çalışmada, yapılan çevirilerin amacı, çevirileri yaptıran oluşumların niteliği ve farklı gruplardan yayınevlerinin çeviri sürecindeki deneyimleri yukarıda sunduğumuz bakış açısıyla incelenmiştir. Sonuç olarak bu çalışmayla, Türkiye’deki İslamcı oluşumların, İslam dünyasıyla etkileşimleri sonucunda çeviriler aracılığıyla Türkiye’nin birikimine yaptığı katkılar aktarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Translation, Islamist, Culture, Publishing

Kaynakça

• Acar, Demet Şefika (2011) “İslamcı İdeoloji ve İslamcı Hareketler Ekseninde Orta Doğu”, Uluslararası İlişkiler, I.Cilt. http://isamveri.org/pdfdrg/D206609/2011/2011_ACARDS.pdf , s.1.
• Aktay, Yasin. (2000), Siyasal İslâm Anlatısının Sonu, Tezkire, No: 17, Ekim-Kasım, http://isamveri.org/pdfdrg/D01353/2000_17/2000_17_AKTAYY.pdf , Erişim: 10 Mayıs 2020
• Aktay, Yasin. (2008), İslamcılık ve Bir Modern Melankoli: Eve Dön(eme)mek, Nihal ve Milel, Sayı: 5, No:3, Aralık, ss.13-50.
• Arıkan, Adem. (2017). Çağdaş İslâmî Akımlar Literatürü, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 15, Sayı 29, 2017, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/940754, s.243-300, Erişim: 10 Mayıs 2020
• Bodur, Hüsnü Ezber” (2004). Orta Asya'da Militan İslamcıHareketler ve Vahhabilik”, Dini Araştırmalar; Cilt: 7, s. 20, ss. 195-204.
• Bulut, Yücel. (2013). Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi Ve Hareketi Sempozyum Tebliğleri Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları Kitap No: 31, Editör İsmail Kara Asım Öz, 1. Baskı İstanbul, Aralık 2013.
• Büyükkara, (2019), Çağdaş İslâmi Akımlar Neye Tekabül Eder?; http://www.tidef.org/img/20210104__9233819842.pdf, Erişim: 10 Mayıs 2020
• Çaha Ömer ve Michelangelo Guida, (2019), ‘İslamcılık’ (Islamism), Ömer Çaha ve Bican Şahin (ed.), Siyasal İdeolojiler, Ankara: Orion.
• Duran, Burhanettin ve Cemil Aydın, “Modern İslamcılık Düşüncesinin Rakip Oksidentalizmleri: Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu’da Hıristiyanlık, Batı ve Çağdaşlık Anlayışı”, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı/Number 7 Yıl/Year 2016.
• Ergenç, Kâmil. Türkiye İslamcılık Bahsi Üzerine, (2013) https://www.imh.org.tr/tr/imh/makale/turkiye-islamcilik-bahsi-uzerine-3_359/ Erişim: 10 Mayıs 2020
• Esposito, John L. (1988). Islam the Straight Path, Oxford University Pres, New York, Oxford, 1988.
• Ete, H. (2003). Modernleşme ve Muhafazakârlık Kıskacında Türkiye’de İslamcılığın Gelişimi. Tezkire, 33, 42-63
• Kara, İsmail, (2017), Maydan Editors, Islamic Thought, Türkiye’de İslam ve İslamcılık: İsmail Kara ile Mülakat, October 30, 2017, https://www.themaydan.com/2017/10/turkiyede-islam-ve-islamcilik-ismail-kara-ile-mulakat/ Erişim: 10 Mayıs 2020
• Milli Görüş Hareketi, Necmettin Erbakan, Siyaset ve İslamcılık, Ümran, Nisan 2011, s.41.
• Ocak, Ahmet Yaşar. (2013), Türkler, Türkiye ve İslam Yaklaşım, Yöntem ve Yorum Denemeleri, İletişim, İstanbul,
• Saruhan, Emeti, (2016), İslam’ı Tercümelerle Kavradık, http://www.gercekhayat.com.tr/dosya/islami-tercumelerle-kavradik/ Erişim: 5 Mart 2017
• T. Bora & M. Gültenkingil (Ed.), (2013). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık içinde (903-927), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Uğurlu, Fatih. (1986). Altınoluk Dergisi, https://katalog.idp.org.tr/pdf/34358/33126 Erişim: 5 Mart 2021
• Yüksel. Müfid. AK Parti'nin Lokomotifi Milli Görüş Değil, Radikal İslamcılar, http://www.gundem360.com/haber-mufid-yuksel-ak-parti-nin-lokomotifi-milli-gorus-degil-radikal-islamcilar-6959.html Erişim; 10 Şubat 2020 Yüksel. Müfid. (2010). Modernleşme Sürecinde İslamcılığın Serencamı, http://divanpost.blogspot.com/2010/02/modernlesme-surecinde-islamciligin.html , Erişim; 10 Şubat 2020
• Zijderveld, A. C. (2009). Kültür sosyolojisi. (Çev. Kadir Canatan): Açılımkitap Pınar Yayınları., İstanbul