Franz Kafka'nın Ein Landarzt adlı Anlatısının Çevirilerinde Belirsizliğin Diliyle Temaslar

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 37 - 52, 29.06.2022

Murat Sözen

https://doi.org/10.55036/ufced.1106570

Öz

Franz Kafka'nın Ein Landarzt / Bir Köy Hekimi adlı anlatısı yazarın, üzerinde çokça durulan ve gizemi çözülmeye çalışılan başlıca anlatılarındandır. Kafka, metnini çok anlamlı ve paradoksal ifadelerle örerken belirsizliğin dilini kurar, fakat bu dil, kurulanın taşınamaması üzerine kuruludur. Metin yapısı, anlam ilişkilerini kurarken bozar, bozarken yeniden kurar, anlam sürekli ötelenir. Çevirmenler kaynak metinde kusursuz işleyen bir dizgeselliğin yansıması olan bu yazınsal özelliği çevirinin koşulları içinde oluştururken kendilerini görünür kılmakla, Kafka'yı ve/veya anlatılanı görünür kılmak arasındaki sınırlara temas edebilirler. Çalışmanın amacı, çevirilerdeki bu türden temaslara, kaynak metnin dizgesel ilişkileri üzerinden bakmak suretiyle, kaynak metnin belirsizlik bağlamında kurduğu sınırları yapısal ölçütlerle belirginleştirmenin yollarını çeviri açısından tartışmaktır

Anahtar Kelimeler

çeviribilim, eleştiri, Franz Kafka, yapısal çözümleme, dekonstrüksiyon

Contacts with the Language of Uncertainty in Translations of Franz Kafka's Narrative Ein Landarzt

Öz

Franz Kafka's narrative Ein Landarzt / A Country Doctor is one of the main narratives of the author, whose mystery is tried to be solved.Franz Kafka constructs the language of ambiguity while weaving his text with polysemous and paradoxical expressions, but this language is based on the inability to carry the established. The text structure distorts the meaning relations while establishing it, re-establishes it while breaking it, and the meaning is constantly shifted. While the translators create this literary feature, which is a reflection of a perfectly functioning systematicity in the source text, within the conditions of the translation, they may touch the boundaries between making themselves visible and making Kafka and/or the narrative visible. The aim of the study is to examine these contacts in translations through the systematic relations presented by the source text, in terms of the aspects they add to and subtract from the target text fiction, and to clarify the structural criteria in terms of the translation process.

Anahtar Kelimeler

Franz Kafka, literary translation, structural analysis, systemic references, translation review, deconstruction

Kaynakça

• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel serüven. Çev. Mehmer Rifat, Sema Rifat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Blank, J. (2010). Kafka Handbuch, Ein Landarzt. Ed. Manfred Engel ve Bernd Auerochs içinde s. 218-240, J.B. Metzler.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Culler, J. (1985). Saussure. Çev. Nihal Akbulut, İstanbul: Afa Yayıncılık.
• Günay, D. (2002). Göstergebilim Yazıları. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• Hiebel, Hans H. (2015). Ein Zeitloses Dilemma: Franz Kafkas Ein Landarzt. Zeitschrift für Literaturwissenschaft und Linguistik 45. Jg. 178.
• Kafka, F. (1955). Köy Doktoru. Ceza Sömürgesi içinde (63-70), çev. A. Turan Oflazoğlu, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Kafka, F. (1994). Ein Landarzt. Drucke zu Lebzeiten içinde (252-262), S. Fischer Yayınevi.
• Kafka, F. (2003). Bir Köy Doktoru. Bütün Öyküler içinde (188-193), çev. Orhan Tuncay, İstanbul: Gün Yayıncılık.
• Kafka, F. (2005). Köy Hekimi. Hikayeler içinde, çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kafka. F. (2005). Bir Köy Doktoru. Öyküler içinde, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Kafka, F. (2016). Taşra Doktoru. Ceza Sömürgesinde içinde, çev. Gökhan Gören, İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Kafka, F. (2018). Bir Köy Hekimi. Ceza Sömürgesi ve Diğer Hikayeler içinde, çev. Hüseyin Yurtdaş (99-110) İstanbul: Encore Klasikleri.
• Kafka, F. (2020). Bir Köy Hekimi. Bir Köy Hekimi içinde, çev. Derya Öztürk, İstanbul: Maviçatı Yayınları.
• Kalelioğlu, M. (2021). Göstergebilim Kuramının Genel Bir Değerlendirmesi, Türkiye'deki Yeri ve Önemi, Söylem Filoloji Dergisi, 6 (1):189-200
• Lösener, H. (2006). Zwischen Wort und Wort. München: Wilhelm Fink Verlag.
• Neumann, G. (1968). Umkehrung und Ablenkung: Franz Kafkas "Gleitendes Paradox" . Deutsche Vierteljahrschrift für Literaturwissenschaft und Geistesgeschichte 42, 702-744
• Oraliş, M. (2009). Bedende Açan Çiçekler, Franz Kafka'nın Yara İmgesi, Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 1, Sayı 1:13-30
• Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC'si. İstanbul: Say Yayınları.
• Steuerwald, K. (1987). Langenscheidts Taschenwörterbuch. İstanbul: InkılapYayınevi.
• Wendt, H. (1993). Langenscheidts Taschenwörterbuch. Langenscheidt Yayınevi.
• Yurtdaş, H. (2016). Cumhuriyet Dönemi Yazın Çevirilerinde Bir Çeviri Stratejisi Olarak Yabancılaştırmanın Eksikliği: Franz Kafka'nın Ein Landarzt Adlı Öyküsünün Türkçeye İngilizceye Çevirilerinin Karşılaştırmalı İncelemesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 15, Sayı 57:380-411.