Trauma and Psyche in Invisible Man and the Time Regulation Institute: A Lacanian Psychoanalytical Approach

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 229 - 244, 30.12.2024

Tuğba Akman Kaplan

https://doi.org/10.55036/ufced.1571804

Öz

This study carefully examines Ralph Ellison’s Invisible Man (1952) and Ahmet Hamdi Tanpınar’s The Time Regulation Institute (1961), while applying Jacques Lacan’s psychoanalytic theory on identity formation as a theoretical framework. Besides their publication in a similar timeframe, both literary works delve into various themes that eventually focus on the deep trauma experienced by individuals at the time. Ellison's master work explores the racial discrimination that prevailed American society, while Tanpinar's work underscores the difficult challenges surrounding Turkish people in the middle of the turbulent years of modernization period. By applying Lacan’s concepts of the Imaginary and Symbolic orders, this analysis helps to interpret how the protagonists manage to go through instances where they face intense psychological discomfort, estrangement from societal expectations and norms, and disillusionment stemming from significant losses. More specifically, the study analyzes how trauma, consciousness, psyche and loss are portrayed and altered in different states, while shedding light on their immense influence on the characters' sense of alienation and disillusionment, discussed within the theoretical framework of Lacanian psychoanalytic theory. Through this interdisciplinary discussion, this study’s aim is to provide a wider comprehension of the complex structures of identity, trauma, and alienation portrayed in presented literature, offering acumen into the human nature within modern society.

Anahtar Kelimeler

identity, psyche, trauma, alienation, comparative literature

Görünmez Adam ve Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nde Travma Ve Psike: Bir Lacancı Psikanalitik Yaklaşım

Öz

Bu araştırma, Jacques Lacan'ın kimlik oluşumu üzerine psikanalitik teorisi çerçevesinde Ralph Ellison'ın Görünmez Adam (1952) ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü (1961) adlı romanlarını ele alarak yapılmıştır. Benzer bir zaman diliminde yayımlansalar da, bu farklı edebi eserler, modern insanın derin travmasını vurgulayan farklı temaları ele almaktadır. Ellison'ın başyapıtı Amerikan toplumundaki yaygın ırksal ayrımcılığı ele alırken, Tanpınar'ın anlatısı Türklerin modernleşmenin hengamesi içinde karşılaştığı zorlu sorunlara ışık tutmaktadır. Lacan'ın İmgesel ve Sembolik düzen kavramlarını kullanarak yapılan bu analiz, kahramanların varoluşsal kriz anlarında, toplumsal normlardan kopmalarında ve derin kayıplardan kaynaklanan hayal kırıklığından nasıl geçtiklerini açıklamaktadır. Özellikle, çalışma travmanın, bilinç değişikliklerinin ve derin üzüntünün tasvir edilmesini inceler ve bu durumların karakterlerin aidiyet duygusu ve hayal kırıklığı üzerindeki dönüşüm etkisini Lacancı psikanalitik teorinin çerçevesinde aydınlatır. Bu disiplinler arası keşif aracılığıyla, bu çalışma edebiyatta tasvir edilen kimlik, travma ve yabancılaşma karmaşıklıklarının daha derin bir anlayışına katkıda bulunmayı ve çağdaş toplum içinde insan koşullarına dair içgörüler sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

kimlik, psike, travma, yabancılaşma, karşılaşmalı edebiyat

Kaynakça

• Ellison, R. (1995). Invisible Man. New York: Random House.
• Kefeli, E. (2006). “Karşılaştırmalı Edebiyat: Tanım, Yöntem ve İncelemeler.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi(4, no.8, pp 331-350).
• Lacan, Jacques. Écrits. A Selection. Translated by Alan Sheridan. London: Routledge, 2005.
• Lacan, J. (1978). The Four Fundamental Concepts of Psycho-Analysis. Trans. by Alan Sheridan. New York: Norton.
• Lacan, J. (1988). The Seminar. Book I. Freud’s Papers on Technique. 1953–54. Trans. by John Forrester. Cambridge: Cambridge University Press.
• Lacan, J. (1993). The Seminar. Book III. The Psychoses, 1955–56. Trans. by Russell Grigg. London: Routledge.
• Lacan, J. (1991). The Seminar of Jacques Lacan, Book II: The Ego in Freud’s Theory and in the Technique of Psychoanalysis. Trans. by Sylvia Tomaselli. New York: Norton.
• Moran, B. (1987). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü,Birikim(37, pp. 44-54).
• Tanpinar, A. H. (1992). Beş Şehir.İstanbul: MEB Yayınları.
• Tanpinar, A. H. (2002). İş ve Program-II, Mücevherlerin Sırrı: Derlenmemiş Yazılar, Anket ve Röportajlar. Eds. by İlyas Dirin, Turgay Anar & Şaban Özdemir.İstanbul: YKY.
• Tanpinar, A. H. (2014). Saatleri Ayarlama Enstitüsü.İstanbul: Dergah Yayınları.
• Ulucan, O. (2022). Colonial Degradation in Cities of Salt from Frantz Fanon’s Perspective,Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies 15, no, 89, pp. 131-140.