Öğretmenlerin Karar Alma Sürecine Katılım Düzeylerinin Örgütsel Bağlılık ve Psikolojik İyi Oluş İle İlişkisi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 15, 279 - 299, 01.01.2019

Duran Köylü Yüksel Gündüz

Öz

Araştırma, öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin, örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile olan ilişkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Samsun ili Bafra ilçesinde görevli 1830 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışmanın örneklemini, evrenden tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 544 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler “Kararlara Katılım Ölçeği”, “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” ve “Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Mann Whitney U testi, Kruskall-Wallis testi, korelasyon ve regresyon işlemleri yapılmıştır. Öğretmenler okul yönetim sürecine “oldukça” düzeyinde katılmışlardır. Karar alma sürecine katılım cinsiyet, okul türü ve mesleki kıdem değişkenlerine göre farklılık göstermiştir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının genel olarak “bazen” düzeyinde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları cinsiyet, okul türü ve kıdem değişkenlere göre anlamlı farklılık göstermemiştir. Öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri genel olarak “katılıyorum” biçiminde olmuştur. Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları cinsiyet, mezuniyet, okul türü, okulundaki hizmet süresi değişkenlere göre anlamlı farklılık göstermemiştir. Öğretmenlerin karar alma sürecine katılımlarıyla örgütsel bağlılıkları arasında “orta” düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğretmenlerin karar alma sürecine katılımlarıyla psikolojik iyi oluşları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş, ikisi birlikte karar alma sürecine katılım ile pozitif, orta düzeyde anlamlı bir ilişki sergilemektedir. Her iki değişken birlikte karar alma sürecine katılımın %26’sını açıklamaktadır

Anahtar Kelimeler

Karar Alma, Örgütsel Bağlılık, Psikolojik İyi Oluş

THE LEVEL OF PARTICIPATION OF TEACHERS IN THE DECISION-MAKING PROCESS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL COMMITMENT AND PSYCHOLOGICAL WELL BEING

Öz

This study aims to examine the relationship between levels of teachers’ participation in decision making process and their organisational commitment and psychological wellbeing. Relational screening model was used in the study. The population of the study consists of 1850 teachers in Bafra district of Samsun province. The sample of the study consists of 544 teachers who are randomly selected by stratified sampling method. The analysis process includes the operations of frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, Mann Whitney U test, Kruskall-Wallis test, correlation, and regression. According to the results of the research, teachers are participating in the school management process selected "fairly" choice. The level of participation in the decision-making process does not differ significantly from the variables such as gender, school type and occupational seniority whereas the difference is found to be significant according to graduation and service time in school. Teachers' organizational commitment was generally found to be at “sometimes” level. While the level of organizational commitment of the teachers did not show a significant difference according to the variables such as gender, type of school and seniority, they showed a significant difference according to their graduation status and service periods in their schools. Psychological well-being levels of teachers were generally found to be in the choice of “agree” level. Psychological well-being of teachers did not show a significant difference according to variables such as gender, graduation, type of school, duration of service at school. According to the results of multiple regression analysis, organizational commitment and psychological well-being are both positive and moderately meaningful. These two variables explain26% of the participation in the decision-making process

Anahtar Kelimeler

Decision Making, Organizational Commitment, Psychological Well-Being

Kaynakça

• Akın, A. (2008). Psikolojik iyi olma ölçekleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 8(3), 721-750.
• Akın, A. (2009). Akılcı duygusal davranışçı terapi (SDDT) odaklı grupla psikolojik danışmanın psikolojik iyi olma ve öz-duyarlık üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Aksay, O. ve Ural, A. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin okulla ilgili kararlara katılımı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(3), 433-460.
• Allen, N. and Meyer J. P. (1990). The Measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Aslan İ. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Atmaca, T. (2014). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. (1994). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Basım ve Yayınları.
• Aytaç, T. (2000). Okul merkezli yönetim. Ankara: Sistem Yayınları.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Başaran, İ. E. (1993). Türkiye eğitim sistemi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Başyiğit, F. (2009). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bayram, L. (2006). Yönetimde yeni bir paradigma. Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 1(59), 125-139.
• Bilge C. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerin karara katılma ve iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bursalıoğlu, Z. (1991). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem Yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Celep, C. (2014). Eğitim örgütlerinde örgütsel adanma. Ankara: Nobel Yayınları.
• Çakmakçı, C. (2006). Kara kuvvetleri komutanlığında görev yapan öğretmenlerin bireysel ve ailevi özellikleri ile kuruma bağlılık düzeyleri ve kurumdan ayrılma istekleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çekmecelioğlu, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 154-168.
• Çetin, M.Ö. (2004). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çetin, C. (2009). Toplantı yönetimi ve kararlara katılma. İstanbul: İto Yayınları.
• Çöl, G. (2004). Personel güçlendirme kavramının benzer güçlendirme kavramının benzer yönetim kavramları ile karşılaştırılması. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6 (2), 58-60.
• Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An ıntroduction. Journal of Happiness Studies, 9:1-11.
• Demir, S. (2001). İlköğretim okullarında öğretmenlerin kararlara katılmalarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Diener, E., Oishi, S., Lucas, R.E. (2003). Personality, culture, and subjective well–being. Annual Review of Psychology, 54, 403–425.
• Durmuş, G. Y. (2018). Öğretmenlerin sendikal görüşlerinin okulda karar verme ve iletişim süreciyle ilişkisinin analizi. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Erdoğan, İ. (2000). Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Erkılınç, T. A. (1993). Genel liselerde öğretmenlerin kararlara katılma isteklilikleri ve katılmayı sınırlayan etmenler. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Erkoç, İ. (2015). Algılanan örgütsel destek ve iş performansı arasındaki ilişkide öz yeterlilik faktörünün düzenleyici rolü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ertürk, A., Keskinkılıç K. ve Zafer G. D. (2016). Duygusal emek ve psikolojik iyi oluş: Bir yordayıcı olarak yönetsel destek algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (4), 1723-1744.
• Eryılmaz, A. (2010). Ergenlerde öznel iyi oluşu artırma stratejilerini kullanma ile akademik motivasyon arasındaki ilişki, Klinik Psikiyatri.13, 77- 84. KAYNAKÇA
• Akın, A. (2008). Psikolojik iyi olma ölçekleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 8(3), 721-750.
• Akın, A. (2009). Akılcı duygusal davranışçı terapi (SDDT) odaklı grupla psikolojik danışmanın psikolojik iyi olma ve öz-duyarlık üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Aksay, O. ve Ural, A. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin okulla ilgili kararlara katılımı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(3), 433-460.
• Allen, N. and Meyer J. P. (1990). The Measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Aslan İ. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Atmaca, T. (2014). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. (1994). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Basım ve Yayınları.
• Aytaç, T. (2000). Okul merkezli yönetim. Ankara: Sistem Yayınları.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Başaran, İ. E. (1993). Türkiye eğitim sistemi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Başyiğit, F. (2009). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bayram, L. (2006). Yönetimde yeni bir paradigma. Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 1(59), 125-139.
• Bilge C. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerin karara katılma ve iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bursalıoğlu, Z. (1991). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem Yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Celep, C. (2014). Eğitim örgütlerinde örgütsel adanma. Ankara: Nobel Yayınları.
• Çakmakçı, C. (2006). Kara kuvvetleri komutanlığında görev yapan öğretmenlerin bireysel ve ailevi özellikleri ile kuruma bağlılık düzeyleri ve kurumdan ayrılma istekleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çekmecelioğlu, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 154-168.
• Çetin, M.Ö. (2004). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çetin, C. (2009). Toplantı yönetimi ve kararlara katılma. İstanbul: İto Yayınları.
• Çöl, G. (2004). Personel güçlendirme kavramının benzer güçlendirme kavramının benzer yönetim kavramları ile karşılaştırılması. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6 (2), 58-60.
• Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An ıntroduction. Journal of Happiness Studies, 9:1-11.
• Demir, S. (2001). İlköğretim okullarında öğretmenlerin kararlara katılmalarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Diener, E., Oishi, S., Lucas, R.E. (2003). Personality, culture, and subjective well–being. Annual Review of Psychology, 54, 403–425.
• Durmuş, G. Y. (2018). Öğretmenlerin sendikal görüşlerinin okulda karar verme ve iletişim süreciyle ilişkisinin analizi. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Erdoğan, İ. (2000). Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Erkılınç, T. A. (1993). Genel liselerde öğretmenlerin kararlara katılma isteklilikleri ve katılmayı sınırlayan etmenler. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Erkoç, İ. (2015). Algılanan örgütsel destek ve iş performansı arasındaki ilişkide öz yeterlilik faktörünün düzenleyici rolü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ertürk, A., Keskinkılıç K. ve Zafer G. D. (2016). Duygusal emek ve psikolojik iyi oluş: Bir yordayıcı olarak yönetsel destek algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (4), 1723-1744.
• Eryılmaz, A. (2010). Ergenlerde öznel iyi oluşu artırma stratejilerini kullanma ile akademik motivasyon arasındaki ilişki, Klinik Psikiyatri.13, 77- 84.
• Gılıç, F. (2015). Öğretmenlerin karar verme sürecine katılma düzeyleri, okul kültürü ve Öğretmenlerin değişime hazır olma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Gümüş, E. A. (2011). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin yönetime katılma düzeyleri ile örgüt kültürü ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürkan, G. Ç. (2006). Örgütsel bağlılık: örgütsel iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi ve Trakya üniversitesinde örgüt iklimi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Hamurcu, H. (2011). Ergenlerin yetkinlik inançları ve psikolojik iyi oluşlarını yordama da psikolojik ihtiyaçlar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karaca, N. (2001). İlköğretim okullarında öğretmenlerin karara katılım düzeyleri (Marmaris İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kaygısız, A. G. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ve karara katılma durumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kesgin C.ve Topuzoğlu A. (2006). Sağlığın tanımı: Başa çıkma. İstanbul Kültür Üniversitesi Dergisi, 3, 47-49.
• Köklü, M. (1994). Ortaöğretim okullarında öğretmenlerin kararlara katılımı. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Kuyumcu, B. (2012). Üniversite öğrencilerinin duygularını fark etmeleri ve ifade etmeleri ile psikolojik iyi oluşları: Kültürlerarası bir karşılaştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Mercan, M. (2006). Öğretmenlerde örgütsel bağlılık, örgütsel yabancılaşma ve örgütsel vatandaşlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• O'Reilly, C. A. and Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychologicalattachment: the effects of compliance, identification, and internalization onprosocial behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492-499.
• Onaran, O. (1971). Örgütlerde karar verme. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Osmanoğlu DE., Kaya Hİ. (2013). Öğretmen adaylarının yükseköğretime dair memnuniyet durumları ile öznel iyi oluş durumlarının değerlendirilmesi: Kafkas Üniversitesi Örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12: 45-70.
• Özden, K. (2014). Üniversite öğrencilerinde psikolojik iyi oluşun psiko sosyal yordayıcılarının sosyal bilişsel kariyer kuramı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdoğru, M. ve Aydın, B. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin karara katılma durumları ve istekleri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 357-367.
• Ryan, R. M. and Deci, E. L. (2001). On Happiness and human potentials: A Review of research on hedonican deudaimonic well-being. In S. Fiske (Eds.), Annual Review Of Psychology, 52(5), 141–166.
• Rosenblatt, Z. (2007). Teacher ınvolvement in change: a cross-cultural study of principals’ and teachers’ perspectives. Paper for Presentation at The Annual Meeting of The American Educational Research Association, Chiago, April, 20(3), 8-12.
• Ryff, C.D., Singer, B.H (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies. (2008) 9:13-39.
• Ryff, C. D. (1989a). Happiness is everything or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6),1069- 1081.
• Ryff, C. D. (2014). Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice of eudaimonia.Psycho Ther Psychosom, 83(1), 10-28.
• Ryff, C. D. and Singer, B. H. (2006). Best news yet on the six-factor model of well-being. Social Science Research, 35(4), 1103-1119.
• Saygın Y., Arslan C. (2009). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi. 28:207 -222.
• Serin, M. K. (2011). İlköğretim kurumlarında öğretimsel liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki (Konya ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sezer, K. (2017). Görev yapan ve atanmamış fen bilimleri öğretmenlerinin sosyobilimsel konularla ilgili öz yeterlilik ve tutumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Sezgin, F. ve Erdogan, O. (2015). Academic optimism, hope and zest for work as predictors of teacher self-efficacy and perceived success. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 7-19.
• Gılıç, F. (2015). Öğretmenlerin karar verme sürecine katılma düzeyleri, okul kültürü ve Öğretmenlerin değişime hazır olma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Gümüş, E. A. (2011). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin yönetime katılma düzeyleri ile örgüt kültürü ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürkan, G. Ç. (2006). Örgütsel bağlılık: örgütsel iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi ve Trakya üniversitesinde örgüt iklimi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Hamurcu, H. (2011). Ergenlerin yetkinlik inançları ve psikolojik iyi oluşlarını yordama da psikolojik ihtiyaçlar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karaca, N. (2001). İlköğretim okullarında öğretmenlerin karara katılım düzeyleri (Marmaris İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kaygısız, A. G. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ve karara katılma durumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kesgin C.ve Topuzoğlu A. (2006). Sağlığın tanımı: Başa çıkma. İstanbul Kültür Üniversitesi Dergisi, 3, 47-49.
• Köklü, M. (1994). Ortaöğretim okullarında öğretmenlerin kararlara katılımı. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Kuyumcu, B. (2012). Üniversite öğrencilerinin duygularını fark etmeleri ve ifade etmeleri ile psikolojik iyi oluşları: Kültürlerarası bir karşılaştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Mercan, M. (2006). Öğretmenlerde örgütsel bağlılık, örgütsel yabancılaşma ve örgütsel vatandaşlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• O'Reilly, C. A. and Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychologicalattachment: the effects of compliance, identification, and internalization onprosocial behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492-499.
• Onaran, O. (1971). Örgütlerde karar verme. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Osmanoğlu DE., Kaya Hİ. (2013). Öğretmen adaylarının yükseköğretime dair memnuniyet durumları ile öznel iyi oluş durumlarının değerlendirilmesi: Kafkas Üniversitesi Örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12: 45-70.
• Özden, K. (2014). Üniversite öğrencilerinde psikolojik iyi oluşun psiko sosyal yordayıcılarının sosyal bilişsel kariyer kuramı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdoğru, M. ve Aydın, B. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin karara katılma durumları ve istekleri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 357-367.
• Ryan, R. M. and Deci, E. L. (2001). On Happiness and human potentials: A Review of research on hedonican deudaimonic well-being. In S. Fiske (Eds.), Annual Review Of Psychology, 52(5), 141–166.
• Rosenblatt, Z. (2007). Teacher ınvolvement in change: a cross-cultural study of principals’ and teachers’ perspectives. Paper for Presentation at The Annual Meeting of The American Educational Research Association, Chiago, April, 20(3), 8-12.
• Ryff, C.D., Singer, B.H (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies. (2008) 9:13-39.
• Ryff, C. D. (1989a). Happiness is everything or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6),1069- 1081.
• Ryff, C. D. (2014). Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice of eudaimonia.Psycho Ther Psychosom, 83(1), 10-28.
• Ryff, C. D. and Singer, B. H. (2006). Best news yet on the six-factor model of well-being. Social Science Research, 35(4), 1103-1119.
• Saygın Y., Arslan C. (2009). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi. 28:207 -222.
• Serin, M. K. (2011). İlköğretim kurumlarında öğretimsel liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki (Konya ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sezer, K. (2017). Görev yapan ve atanmamış fen bilimleri öğretmenlerinin sosyobilimsel konularla ilgili öz yeterlilik ve tutumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Sezgin, F. ve Erdogan, O. (2015). Academic optimism, hope and zest for work as predictors of teacher self-efficacy and perceived success. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 7-19.
• Sönmez, M. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şan, B. (2017). Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılıklarına ilişkin algıları. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Taymaz, H. (2003). Okul yönetimi. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Terzi, A. R ve Kurt, T. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 166, 74-77.
• Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği (Pioo): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
• Timur, M. (2017). Temel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin okulda karar alma sürecine ilişkin algıları. Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Topaloğlu, M., Koç, H. ve Yavuz, E. (2008). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bazı temel faktörler açısından analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(4), 21 – 38.
• Tortop, N. (1993). Yönetim bilimi. Ankara: Yargı Yayınları.
• Turan, N. (2015). Çalışma yaşamında yetenek, beceri, yetkinlik, yeterlilik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Uçan A., Kıran Esen B. (2015). Ergenlerin öznel iyi oluşlarının toplumsal konum ile ilgili risk alma değişkenine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 288-299.
• Üstüner, M. (2009). Öğretmenler için örgütsel bağlılık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-17.
• Yeşilyurt, R. (2015). Okul müdürlerinin etkileşimci liderlik stilleri ile öğretmenlerin okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yıldız, M. (2017). Öğretmenlerin yönetime katılım algıları ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz M.F.(2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluşlarının problemli internet kullanımı ve bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yörük, S. ve Sağban, İ. (2012). Okul müdürlerinin kültürel liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyine etkisi. International periodical for the languages, literature and history of Turkish Or Turkic. 7(3), 2795-2813.
• Zeyrek, A. O. (2008). Milli Eğitim Bakanlığı 2005 öğretmenlik kariyer basamakları yükselme sınavında öğretmenlerin başarı durumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.