ÇOCUKLARIN İNTERNET’E ERİŞİMLERİ VE KULLANIM BECERİLERİ: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 19, 7 - 38, 30.06.2021

Mehtap Uyar , Tuğba Hasdemir

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki değişimler, birçok alanda yeni olanakları ve kullanım biçimlerini de karşımıza çıkarmaktadır. Ancak söz konusu gelişmelerle birlikte gündeme gelen sorunlar ve sınırlılıklar da vardır. “Sayısal uçurum” başlığı altında tartışılan sorunlar bunların başlıcalarındandır. Özellikle çocuklar söz konusu olduğunda; ebeveyn eğitim düzeylerindeki farklılıklar, çocukların cinsiyet farklılıkları ve çocuğun içinde bulunduğu ortamdaki sosyoekonomik düzey de çocukların teknolojiye erişim düzeylerini etkilemektedir. Medya ve diğer bilgi sağlayıcılarında bilgi ve medya içeriğinin üretilmesi ve değerlendirilmesinde gereksinim duyulacak bilgi ve becerilerin kazanılması bakımından medya okuryazarlığı eğitiminin önemi burada bir kez daha ortaya çıkmaktadır.
Bu makalede, farklı sosyoekonomik koşullara ve olanaklara sahip olan çocukların İnternet’e erişim olanakları ve biçimleri ile İnternet’i kullanım bilgi ve becerilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu temel amaç doğrultusunda, Ankara’nın merkez ilçelerinde 7. sınıfta medya okuryazarlığı dersini almış olan, ortaokul 8. sınıfa devam eden 1453 öğrenci ile yüz-yüze anket uygulaması yapılmıştır. Bu uygulama kapsamındaki soruların ana başlıkları şöyle belirtilebilir: Sosyoekonomik düzey farklılıkları, ebeveynlerin eğitim durumu ile çocukların İnternet’e erişim olanakları ve dijital bilgi ve beceri düzeyleri arasındaki ilişki, çocukların cinsiyetlerindeki farklılığı gibi değişkenlerin, İnternet erişimi ve İnternet kullanım becerilerini etkileme düzeyleri ve biçimleri ile çocukların İnternet becerileri edinmesinde ve bu becerileri geliştirmesinde aile ve okul mecralarının rolü.

Anahtar Kelimeler

Sayısal Uçurum, Medya Okuryazarlığı, Yeni Medya, Sosyoekonomik Düzey, İnternet, İletişim Teknolojileri

CHILDREN'S INTERNET ACCESS AND USAGE SKILLS: THE CASE OF ANKARA

Öz

Changes in information and communication technologies also present new opportunities and forms of use in many areas. However, there are also problems and limitations that have come up with these developments. The problems discussed under the heading "digital divide" are among the main problems. Especially when it comes to children; differences in parents’ educational levels, gender differences in children, and the socioeconomic level in the environment in which the child is located also affect children's access to technology. The importance of media literacy education in terms of acquiring the knowledge and skills that will be needed in the production and evaluation of information and media content in the media and other information providers is once again revealed here.
This article aims to examine the opportunities and forms of access to the Internet and the knowledge and skills of using the Internet for children with different socioeconomic conditions and opportunities. In line with this main purpose, face-to-face questionnaires were conducted with 1453 students who took the media literacy course in 7th grade in the central districts of Ankara and attended the 8th grade in secondary school. The main topics of the questions in this application can be specified as follows: Differences in socioeconomic levels, the relationship between the educational status of parents and children's access to the Internet and their digital knowledge and skill levels, the levels and ways of influencing the Internet access and Internet use skills of children, such as the difference in children's gender the role of school media.

Anahtar Kelimeler

Digital Divide, Media Literacy, Digital Media, Socioeconomic Level, Internet, Communication Technologies

Kaynakça

• Arıcak, T. (2015). Siber Alemin Avatar Çocukları: İnternet ve Gençlik İlişkisinin Bugünü ve Geleceği, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Aslan, P. (2011), Halkla İlişkilerde Yeni Eğilimler: Sosyal Medya, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Castells, M. (2013a). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Üçüncü Cilt: Binyılın Sonu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Castells, M. (2013b). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Birinci Cilt: Ağ Toplumunun Yükselişi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Cullen, R.(2001). “Addressing the digital divide”, Online Information Review, 25:5, 311-320.
• Çakır, M. (2014). “Yeni Medyaya İlişkin Eleştirel Yaklaşımları ve Tespitleri İle Christian Fuchs”, içinde Mukadder Çakır (ed.), Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar, İstanbul: Doğu Kitabevi, 81-130.
• Çiçek, B. (2011), “Çocukluk Dönemi Şişmanlığında Sağlıklı Beslenme ve Yaşam Biçimi Önerileri”, Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 15(3), 139-142.
• Dişcigil, G. (2007), “Günümüzün Çocukluk ve Adolesan Çağı Epidemisi: Obezite”, Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 11(2), 92-96.
• Friemel, N. T. (2016). “The Digital Divide has Grown old: Determinants of a Digital Divide among Seniors”, New Media & Society, 18(2), 313-331.
• Hollingworth, S., Mansaray, A., Allen, K., Rose, A. (2011). “Parents’ perspectives on technology and children’s learning in the home: social class and the role of the habitus”, Journal of Computer Assisted Learning, 27, 347–360.
• Jenkins, H., Purushotma, R., Weigel, M., Clinton, K., Robison, A. J. (2009). Confronting the Challenges of Participatory Culture: Media Education for the 21st Century, London: The MIT Press Cambridge.
• Kiesler, S., Zdaniuk, B., Lundmark, V., Kraut, R. (2000). “Troubles with the Internet: The Dynamics of Help at Home”, Human–Computer Interaction, 15, 323–351.
• Koman, E. (2011). “Çocuklarla Birlikte Başka Bir Medya”, içinde Şirin, Mustafa Ruhi (yay. haz.), Çocuk Hakları ve Medya El Kitabı: Anne Baba, Öğretmen ve Medya Çalışanları İçin, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 305-314.
• Li, Y., Ranieri, M. (2013). “Educational and social correlates of the digital divide for rural and urban children: A study on primary school students in a provincial city of China”, Computers & Education 60, 197–209.
• Livingstone, S. (2002). Young people and new media: childhood and the changing media environment, Sage, London, UK.
• Livingstone, S., Bulger, M. (2014). “A Global Research Agenda for Children’s Rights in the Digital Age”, Journal of Childrenand Media, 8(4), 317-335.
• Livingstone, S., Tambini, D., Belakova, N., Goodman, E. (2018). Protection of children online, does current regulation deliver? Media Policy Brief 21. London: Media Policy Project, London School of Economics and Political Science
• Mayfield, A. (2008). What is Social Media. Web: http://www.icrossing.com/sites/default/files/what-is-social-media-uk.pdf adresinden 09.04.2014’te alınmıştır.
• OECD (2001). Understanding The Digital Divide, web: https://www.oecd.org/sti/1888451.pdf (erişim: 01.02.2021).
• OECD (2019). OECD Urges More Action on Bridging Digital Divides, Boosting Skills and Enhancing Access to Data at Going Digital Summit, web: https://www.oecd.org/newsroom/oecd-urges-more-action-on-bridging-digital-divides-boosting-skills-and-enhancing-access-to-data-at-going-digital-summit.htm (erişim: 05.02.2021).
• Prensky, M. (2001). “Digital Natives, Digital Immigrants Part 1”, On the Horizon, 9(5), 1-6.
• Reilly, E. (2009). “What is Learning in a Participatory Culture?” Threshold. Co-editor of Spring 2009 issue.
• Selwyn, N. (2004). “Reconsindering Political and Popular Understandings of the Digital Divide”, New Media & Society, 6(3), 341-362.
• Udeze, S. E. ve Oko, T. (2013). “The New Media and Digital Divide: knowledge Gap Exacerbated”, Review of Public Administration and Management, 2 (3).
• UNESCO (2013). Media and Information Literacy: Policy and Strategy Guidelines [Abstract]. Web: http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/resources/publications-and-communication-materials/publications/full-list/media-and-information-literacy-policy-and-strategy-guidelines/ (erişim: 10.12.2016).
• UNICEF (2017). The State of the World’s Children 2017: Children in a Digital World, web: https://www.unicef.org/media/48581/file/SOWC_2017_ENG.pdf (erişim: 20.02.2021).
• Uyar, M. ve Asrak Hasdemir, T. (2020). “Medya Okuryazarlığının Değerlendirilmesi: Konular, Sorunlar ve Olasılıklar”, ODÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 76-89.
• Virilio, P. (2003). Enformasyon Bombası, Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Warschauer, M. (2000). “Technology and School Reform: A View From Both Sides of The Track”. Education Policy Analysis Archives, 8(4).
• Wei, L. ve Hindman, D. (2011). “Does the Digital Divide Matter More? Comparing the Effects of New Media and Old Media Use on the Education-Based Knowledge Gap”, Mass Communication and Society, 14:216-235.