ÇOCUK GELİŞİMİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN PSİKOLOJİK İHTİYAÇ DÜZEYLERİNİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİNE GÖRE BELİRLENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 6, 30 - 59, 30.12.2024

Bahar Özet , Neşe Duran , Güldalı Aybaş

Öz

Bu araştırmada çocuk gelişimi bölümü birinci sınıf öğrencilerinin psikolojik ihtiyaç düzeylerinin bazı demografik özelliklerine göre belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya İstanbul ilinde bulunan özel bir üniversitede eğitimine devam eden 82 Çocuk Gelişimi Bölümü birinci sınıf öğrencisi dahil edilmiştir. Karma Araştırma Yönteminin kullanıldığı bu araştırmada nicel alanda betimleyici bir araştırma modeli olan kesitsel tarama modeli nitel alanda ise içerik analizi kullanılmıştır. Veriler demografik bilgi formu ve Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veri analizi sürecinde, yüzde, frekans, standart sapma, aritmetik ortalama, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız örneklemler t-testi gibi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda Çocuk Gelişim Bölümü birinci sınıf öğrencilerinin psikolojik ihtiyaç düzeylerinin burs durumuna, sosyo-ekonomik düzeye, öğrencilerin ikamet ettikleri yere, ailelerinin medeni durumuna, mezun oldukları lise türüne, anne eğitim durumuna ve kardeş sayısına göre anlamlı farklılık göstermediği belirtilirken, bölümünü isteyerek seçmelerine, yaşlarına ve babanın eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterdiği ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik İhtiyaçlar, Çocuk Gelişimi, Beliren Yetişkinlik Dönemi

Kaynakça

• Açıkgöz, M. (2016). Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Anna Berdiyev, D. (2006). Türkiye'de eğitim gören Türk Cumhuriyetleri ve Türk üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım arama tutumları, psikolojik ihtiyaçları ve psikolojik uyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Master's thesis, Ege Üniversitesi). https://hdl.handle.net/11454/2030
• Arnett, J. J. (2023). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. Oxford University Press.
• Aydın, M., & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Bahadır, E. (2009). Sağlıkla ilgili fakültelerde eğitime başlayan öğrencilerin psikolojik sağlamlık düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bayraktar, G. (2011). Güreş eğitim Merkezlerindeki Güreşçilerin Temel Psikolojik İhtiyaçlarının ve Depresyon Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2011, IX (1) 15-23.
• Çelikkaleli, Ö. & Gündoğdu, M. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinin psikolojik ihtiyaçları. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (5), 43–53.
• Çelikkaleli, Ö., Gökçakan, N., & Çapri, B. (2005). Lise öğrencilerinin bazı psikolojik ihtiyaçlarının cinsiyet, okul türü, anne ve baba eğitim düzeyine göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 245-268.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). The general causality orientations scale: Self-determination in personality. Journal of research in personality, 19(2), 109-134.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268.
• Deci, E. L., Ryan, R. M., Gagne, M., Leone, D. R., Usunov, J., & Kornazheva, B. P. (2001). Need satisfaction, motivation, and well-being in the work organizations of a former eastern bloc country: A cross-cultural study of self-determination. Personality and Social Psychology Bulletin, 27(7), 930-942.
• Duran, N., & Ülküer, N. (2019). Özel Gereksinimli Çocukların Kaynaştırma Eğitimindeki Kabulü ve Topluma Kazandırılması. İstanbul Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Duran, N., & Ülküer, N. (2021). Kaynaştırma uygulamasının gelişimsel boyutta değerlendirilmesi. Turkish Special Education Journal: International, 3(1), 70-91.
• Eşici, H. (2021). Beliren Yetişkinlik Dönemindeki Bireyler İçin Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(2), 443-454.
• Eşici, H., & Özbay, Y. (2020). Beliren Yetişkinlikte Romantik İlişki Kalitesi ile Bağlanma İlişkisinde Psikolojik İhtiyaçlar ve Zedelenmiş Otonominin Aracı Etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(26), 267-288.
• Eysenck, H. J., Arnold, W., & Meili, R. (1972). Encyclopedia of psychology. (No Title).
• Fincham F. D & Cui M. (2011). Emerging Adulhood and Romantic Relationships: An Introduction, Cambridge Universty Press.
• Glasser, W., (1989). Control Theory in the Practice of Reality Therapy: Case Studies. New York, NY: Harper & Row Publishers Glasser.W. (2003). Seçim Teorisi (Çev: Müge İzmirli). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Gündoğdu, R., & Yavuzer, Y. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öznel iyi oluş ve psikolojik ihtiyaçlarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 115 – 131.
• Hava, Kaya, & Altun, Ö., Ş. (2015). Hemşirelerin temel psikolojik ihtiyaçları ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 295-305.
• Henning, G., Bjälkebring, P., Stenling, A., Thorvaldsson, V., Johansson, B. ve Lindwall, M. (2019). Temel psikolojik ihtiyaçların tatmini ile emeklilik sonrası refah arasındaki kişi içi ve kişiler arası ilişkilerdeki değişiklikler. Kişilik Araştırmaları Dergisi, 79, 151-160.
• Hopper, E. (2020). Maslow’s hierarchy of needs explained. ThoughtCo, ThoughtCo, 24, 1-3.
• Ilgan, A., Sevinç, Ö. S., Niron, D. G., Kılıç, A., & Yumuşak, A. (2015). Lisans öğrencilerinin psikolojik iyilik hallerinin ygs puanları ve çeşitli değişkenler ile ilişkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
• İnanç, B.Y. &Yerlikaya, E.E. (2020). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
• Kanoğlu B. (2007). Çalışan Memnuniyeti ve Motivasyonuna Etki Eden Unsurlar: İstaç A.Ş. Örnek Uygulama. İstanbul Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 23.
• Kesici, Ş., Üre Ö., Bozgeyikli, H. & Sünbül, A. M. (2003). Temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. VII. Ulusal PDR Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Malatya.
• Kline, T. J. (2005). Psychological testing: A practical approach to design and evaluation. Sage publications.
• Maslow, A. H., (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.
• Özet, B. (2022). 7-9 Yaş Çocukların Pandemi Sürecinde Deneyimledikleri Uzaktan Eğitimin Sosyal Gelişimlerine Etkisinin Resim Analizi Aracılığıyla İncelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Ross-Plourde, M., & Basque, D. (2019). Motivation to become a parent and parental satisfaction: The mediating effect of psychological needs satisfaction. Journal of Family Issues, 40(10), 1255-1269.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2017). Self-determination theory. Basic psychological needs in motivation, development, and wellness.
• Ryan, R. M., & La Guardia, J. G. (2000). What is being optimized?: Self-determination theory and basic psychological needs. In S. H. Qualls & N. Abeles (Eds.), Psychology and the aging revolution: How we adapt to longer life (pp. 145–172). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10363-008
• Ryan, R. M., (1995). Psychological Needs and the Facilitation of Integrative Processes. Journal of Personality, 63(3):397-427. doi: 10.1111/j.1467-6494.1995.tb00501.x.
• Santrock, J. W. (2021). Yaşam boyu gelişim (Çev. G. Yüksel, Gözden Geçirilmiş Yeni Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık (Orijinal yayın tarihi, 2011).
• Sarıtaş, S. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının psikolojik iyi oluş halleri, mesleki kaygı düzeyleri ve özyeterlik inançlarının incelenmesi (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiye).
• Schutte, N. S., & Malouff, J. M. (2021). Basic psychological need satisfaction, affect and mental health. Current Psychology, 40, 1228-1233.
• Staub, E. (2003). The basic human needs and their role of altruism and aggression. In E. Staub (Ed.), The Psychology of Good and Evil: Why Children, Adults, and Groups Help and Harm Others (pp. 52-67). New York: Cambridge University Press. Şahin, E., & Fidan, O. (2009). Psikolojik ihtiyaçları farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(32), 64-74.
• Toprak, H. (2014). Ergenlerde mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaç doyumu (Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Türkiye).
• Usta, M. (2019). Aile işlevselliğinin psikolojik ihtiyaçları karşılamadaki rolü. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(2), 1-20.
• Uysal, H. (2006) Almanca Bölümü Öğrencilerinin İhtiyaçlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Williams, G., Cox, E., Hedberg, V. & Deci, E. (2000). Extrinsic Life Goals and Health Risk Behaviors in Adolescents. Journal of Applied Social Psychology, 30 (8), 1756-1771.
• Yiğit, R. (2012). Konya ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu üniversite öğrencilerinin temel psikolojik ihtiyaçlarının bir kısım değişkenler bakımından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 317-326.