Dursun Ali Akınet’in Bazı Şiirlerinde Ordu İli Ve Yöresine Ait Yöresel Sözcük Kullanımları

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 11 - 17, 25.12.2018

Haydar Cumhur Kızılkaya

Öz

Dil insan topluluklarının millet olma bilincini kazanması ve aynı değerleri paylaşmasında en önemli kaidelerdendir. Dil hem insanların bir toplumda birbirleriyle anlaşmalarını kolaylaştırmakta, hem de birlik olma duygusunu güçlendirmektedir. Türkçenin değerli düşünce adamlarından Ziya Gökalp de dilin birleştirici gücünü “Türklüğün vicdanı bir, dîni bir, vatanı bir; fakat hepsi ayrılır, olmazsa lisânı bir. ” dizeleriyle anlatmıştır. Dilin bu gücünü ortaya çıkaran, insanların yüzyıllar boyu bir nesneyi anlatmak için aynı sözcükleri kullanması, yaşadıkları olaylar karşısında benzer tepkiler vermesi ve ortak bir geçmişe sahip olmasıdır. Bu ortak geçmişin anlatımı ve gelecek kuşaklara aktarımı haliyle dil sayesinde olmuştur. Tam da bu noktadan hareketle atalarımızın yaşam tecrübelerini, ortak geçmişimizin bugün bile kaybolmayan izlerini, somut olmayan kültürel mirâsımızın aktarımını sağlayan en önemli taşıyıcılardan biri de hiç şüphesiz sözcüklerdir.

Dursun Ali Akınet’in Yolun Sonu Görünüyor Halil İbrahim adlı kitabındaki bazı şiirlerinde yöresel sözcük kullanımlarına rastlamaktayız. Bu şiirlerde kullanılan bazı sözcükler genel kullanımlarının aksine yöreye özgü kullanımlarıyla dikkat çekmektedirler. Şiirlerde yer alan bu sözcükler yöresel karşılıkları ile kullanılıp, değişime uğramaktadırlar. Bu çalışmada yöresel değişime uğrayan sözcüklerin Türkiye Türkçesi ile kullanımları ve cümleye kattıkları anlamlar verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dursun Ali Akınet, yöresel sözcük, Ordu, Fatsa, şiir

Dursun Ali Akınet’s Poems in Some of the Poems of the Province of Ordu

Öz

Language is one of the most important pillars for human communities to gain the consciousness of being a nation and to share the same values. Language facilitates people's agreement with each other in a society and strengthens the feeling of unity. Ziya Gökalp, one of the most valuable thinkers of Turkish, expressed the unifying power of ün The conscience of Turkishness is one, a religious one, a homeland; but they are all separated, if not a lis. Tır described with strings. This power

* Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Öğrencisi, El-mek: [e-mail]

of the language, people have been using the same words for centuries to describe an object, to give similar reactions in the face of events and have a common past. This is the common language of the past and the next generation has been transferred to the next generation language. From this point of view, one of the most important carriers of our ancestors' life experiences, the traces of our common past not lost even today and the transfer of our intangible cultural heritage is undoubtedly the words.

Dursun Ali Akınet's End of the Road Looks In some of his poems in his book Halil İbrahim, we come across local word usage. Some of the words used in these poems, unlike their general uses, draw attention with their unique uses. These words in the poems are used and modified with their local counterparts. In this study, the use and meaning of words sentence to the floor they suffered with Turkey Turkish local exchange is given.

Anahtar Kelimeler

Dursun Ali Akınet, local word, Ordu, Fatsa, poetry

Kaynakça

• AKINET, D. A. (1999). Yolun Sonu Görünüyor Halil İbrahim. İstanbul: Belge Yayınları.AKSAN, D. (1979). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim (Cilt 1.). Ankara: TDK Yayınları.AKSOY, Ö. A. (1981). Atasözleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.ATEŞ, M. (2015). Ordu Ağzı Sözlüğü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yeni Türk Dili Bilim Dalı.AYDIN, M. (2002). Aybastı Ağzı (İnceleme-Metin-Sözlük). Ankara: TDK Yayınları.DEMİR, N. (1994). Ordu İli ve Yöresi Ağızları. Ankara: TDK Yayınları.KÜÇÜK, S. (2012). Ordulu Şairler Örnekleminde Özel İsimlerin Kültürer Arası Öğrenmeye Katkısı. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2305-2355.ÖNAL, M. (2010). Edebiyat ve İletişim. Ankara: Özbay Ofset Matbaacılık.YÜKSEKKAYA, G. S. (2008). Standart Dil ile Halk Dili Arasındaki Anlam ve Kullanım Farklılıkları Üzerine. Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı Bildirileri (s. 599-610). TDK Yayınları.