Can Gözü Kör, Gönül Gözü Açık Bir Âşık: Malatyalı Hanifi Ünver

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 81 - 89, 14.06.2019

Begüm Kurt

Öz

Âşıklık geleneği
içerisinde, ait olduğu bütünü yansıtmakla birlikte, Malatya âşıklık geleneğinin,
temsilcileri ile şekillenen kendine özgü bir yeri bulunmaktadır. Geçmişten
günümüze varlıkları ile kayıt altına alınan yaklaşık iki yüz civarında
Malatyalı âşık bulunmaktadır. Elbette ki, bu sayı yöre âşıklık geleneğinin
oluşumunda ve şekillenmesinde rol oynamış bütün âşıkları kapsamamaktadır. Kayıt
altına alınmamış âşıklar ile bu sayı bilinenin üzerinde olacaktır.

Türk saz şiirinin
temsilcileri arasında Âşık Tüccarî, Şah Turna, Âşık Mevlüt İhsanî, Âşık Veysel,
Âşık Mah Turna, Âşık Fehmi Gür, Âşık Behramî gibi görme engelli âşıklar bulunmaktadır.
Bu isimlerin çoğunluğu sonradan gözlerini kaybetmiş ve hemen hemen hepsi bu
durumdan sonra, içinde bulundukları çıkmazlar ve ruhi bunalımlar dolayısıyla âşıklığa
yönelmiştir. Bu isimlere Âşık Hanifî’yi de dâhil edebiliriz.

Malatyalı Âşık
Hanifi dünyaya geldiği sosyal ve fiziki şartlar içerisinde kolay bir yaşam
sürmemiştir. Bu çalışma ile karşılıklı görüşme yöntemiyle elde edilen bilgiler
ışığında daha önce hakkında ayrıntılı bir çalışma yapılmamış olan Âşık
Hanifi’yi tanıtarak, hayatından ve sosyal çevresinden hareketle âşıklık
geleneği içerisindeki yerini belirlemek, âşık olmasında etkili olan sebep ve
etkenlerin neler olduğunu, dolayısıyla âşıklığını hazırlayan ortamın durum
tespitini yapmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Âşıklık geleneği, Malatya, Doğanşehir, âmâ âşık

Kaynakça

• Akyol, A. (1999). Malatyalı Âşık Seyit Meftuni (İnceleme-Metin), Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Ü.
• Çiftlikçi, R. (2000). Arapgirli Halk Şairi Fehmi Gür, Hayatı-Sanatı-Bütün Şiirleri, Malatya: Malatya Belediyesi Kültür Yay.
• Ercil, M. (2008). Malatyalı Âşık Birfani (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri), Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Ü.
• Kazancı, O. ve Yardımcı, M. (1993). Hekimhan Folkloru ve Hekimhanlı Halk Şairleri, Malatya: Açıksöz Yay.
• Yardımcı, M. (1995). Darendeli Halk Şairleri, Milli Folklor, 26, 37-40.
• Yardımcı, M (2000). Hekimhanlı Esiri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• Yardımcı, M. “17. Yüzyıldan Günümüze Malatyalı Âşıklar” (http://turkoloji.cu.edu.tr, Erişim tarihi: 11 Haziran 2017).
• Arık, E. “Malatyalı Âşık Hanifi Ünver Hayatı ve Şiirleri” Yayımlanmamış Araştırma Projesi. Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi, 2014.