Dadaloğlu Üslubu

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 102 - 112, 14.06.2019

Recep Demir

Öz

“İskân
ve İsyan” gibi iki tabir ile özetlenebilecek şiirleriyle tanınan Dadaloğlu,
19.yy Türk halk şiirinin önde gelen isimlerindendir. Dadaloğlu’nun yaşadığı
kanar-göçer hayat, iskân konusunda Osmanlı Devleti ile düştüğü ayrılıklar
şiirlerinin ana temasını oluşturur. Bu sebepledir ki lirik şiirlerinde bile
doğal hayata dair unsurlar ve kavga yüklü betimlemeler görülmektedir. Halk
bilimciler Dadaloğlu’nun şiirlerini “sevda şiirleri”, “yurt güzellemeleri” ve
“kavga şiirleri” olarak üçe ayırmışlardır. Şiirlerdeki dil ve üslubu
Dadaloğlu’nun yaşadığı coğrafya ve dönem ilişkisi ile açıklamışlardır. Bu
çalışmada ise yaşanılan coğrafya-dönem ilişkisiyle birlikte Dadaloğlu, mensup
olduğu Âşık Tarzı Türk Halk Edebiyatı geleneği içerisinde değerlendirilmiştir.
Makalede, “göçer âşık” olarak Dadaloğlu’nun “yerleşik âşık”lardan farklılık
gösterdiği, bu farklılıkların da “üslup” ile tespit edilebileceğine yer
verilmiştir. Tek şiirden yola çıkarak Dadaloğlu’nun üslubu hakkında bütüncü bir
yorum yapmak zor olacağından çalışmada Sakaoğlu’nun Dadaloğlu kitabındaki tüm şiirler incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dadaloğlu, üslup, şiir, iskân, isyan

Kaynakça

• Ayvazoğlu, B. (1991). Halk Şiirinden Tarihe. İstanbul: Ötüken Yay. Albayrak, N. (1993). “Dadaloğlu maddesi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 8. İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi, ss. 397-398. Alptekin, A. B. ve Sakaoğlu, S. (2006). Türk Saz Şiiri Antolojisi (14-21.Yüzyıllar). Ankara: Akçağ Yayınları. Artun, E. (1999). “Âşık Tarzı Türk Halk Edebiyatında Üslup”, Edebiyat ve Toplum Sempozyumu Bildirileri. Gaziantep: Ankara Üniversitesi Tömer Gaziantep Şubesi, 23-26. Çoban, A. (2004). Edebiyatta Üslup Üzerine. Ankara: Akçağ Yay. Türkçe Sözlük, (2011). Ankara: Türk Dil kurumu Yayınları. Durmuş, İ. (2012). “Üslup”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 42. İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi, ss. 383-386. Kabak, T. (2018). “Dadaloğlu’nun Şiirlerine Ekoeleştirel Bir Yaklaşım”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(21), 36-47. Köktürk, Ş. (2017). “Bir Karşı İktidar Figürü: Dadaloğlu”, I. Uluslararası Dil, Sanat ve İktidar Sempozyumu Bildirileri Kitabı, 567-574. Önal,M. (2008). “Edebî Dil ve Üslup”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. (36), 23-47. Özdemir, A. (1985). Avşarlar ve Dadaloğlu. Ankara: Dayanışma Yayınları. Sakaoğlu, S. (1986). Dadaloğlu. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. Yardımcı, M. “Geniş Açıdan Dadaloğlu’na Bakış”. https://docplayer.biz.tr/4679315-Genis-acidan-dadaloglu-na-bakis.html, Erişim Tarihi: 25.04.2019.