Öz
XVII.
yüzyılın ve Türk tarihinin en bilindik seyyâhı Evliya Çelebi, Seyâhatnâme’de görüldüğü üzere
İstanbul’un Çatalca ilçesini de görmüş ve bizlere burası hakkında kıymetli
bilgiler vermiştir. Bu çalışmada, günümüz İstanbul ili sınırları dâhilinde yer
alan Çatalca ilçesi, Evliya Çelebi’nin eserindeki bakış açısıyla ele
alınacaktır. Bu çalışmada yararlanılan temel kaynak, Dr. Yücel Dağlı’nın Yapı
Kredi Bankası Yayınları’nda basılan Seyâhatnâme
isimli on ciltlik eserdir. Bu eserde kayda düşülen dönemin Çatalcasının
adı, coğrafî sınırları, doğal güzellikleri, tarihî eserleri, çeşmeleri, türbeleri,
konaklama yerleri, hamam ve avlak yerlerinin yanı sıra ilçenin sosyo-kültürel
hayatına dair faydalı veriler de yazıya geçirilmiştir. Evliya Çelebi; Anadolu,
İran, Kafkasya, Kırım, Suriye, Filistin, Mısır, Sudan, Girit, Balkanlar,
Habeşistan, Avusturya, Almanya’yı gezer ve gezi notlarını kayda geçirir.
Gezdiği yerlerin tarihi, folkloru, dili, edebiyatı vb. alanlarına mahsus
bilgiyi Seyâhatnâme adında on ciltlik
elyazması eserinde anlatır. Zamanında saraylıların dünya işlerinden sıyrılmak
için ziyaret ettikleri Çatalca için Evliya Çelebi, “Eğer gördüğümüz kadarıyla
bu cennet bahçesini övüp anlatsak bir ciltlik kitap olur. Ayrıca; suyu ve
havasının tatlılığından mahbup ve mahbubesi sanki Züleyhâ ve (ikinci)
Yusuf’dur” demektedir. Buradan hareketle, onun Çatalca’ya verdiği kıymet açıkça
görülmektedir. Bu örneklerde de görüleceği üzere çalışmamızda, Evliya
Çelebi’nin eserinden hareketle Çatalca hakkında tespit edilen düşünceleri ile
alan araştırmamızdan elde edilen veri ve bulgular ortaya konulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Gökaçtı, M. A. (2002). Nüfus Mübadelesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Güldüren, Oktay (2014). Çatalca: Samiotisa Samiotisa. 1. bs. İstanbul: Heyamola Yayınları.
- İBB-KUDEB (2009). İstanbul Çatalca İlçesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Envanteri. İstanbul: Çatalca Belediye.
- Kahraman, Seyit Ali, Yücel Dağlı (2006). Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi: Konya-Kayseri-Antakya-Şam-Urfa-Maraş-Sivas-Gaze-Sofya-Edirne. c. 3/2. 1. bs. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
- Öztürk, Adil, Ramazan Ilgın ve diğ. (2005). Çatalca: 2005. İstanbul: Çatalca Kaymakamlığı.
- Pala, İskender (1999). “Seyahatname” maddesi. Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Halk Bilimi |
| Bölüm | Özgün Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Ekim 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 2 Sayı: 3 |
