Destanda Tarihsellik Sorunu: Arketipsel Düşünce Ve Epik Yaratıcılık Etkinlik

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 170 - 179, 30.11.2023

Mukhtar İmanov (kazimoglu)

https://doi.org/10.61729/uhad.1368296

Öz

Makalede folklorun tarihsel gerçekliğe karşı tutumu destan düşüncesi bağlamında tartışılmıştır. Araştırmanın amacı çağdaş bilimsel-teorik yaklaşımlar bağlamında folklor tarih ilişkisi üzerine tartışmaları konu edinmektir. Bu bağlamda folklor ve tarih ilişkisinin basit anlatım düzeyinde olmadığı öne sürülmüştür. Folklorda tarihselliğin arketipsel düşüncenin ayrılmaz bir parçası olduğu ve kolektif yaratıcılığın gelenekselliği bağlamında anlaşılması gerektiği tespit edilmiştir. Dolayısıyla folklorda anlatılan olay veya imgelere basit tarihselcilik bağlamında yaklaşımın doğru olmadığı belirlenmiştir. Bu açıdan folklor ve tarih ilişkilerine arketipsel düşünce ve anlamlar bağlamında yaklaşmanın önemi öne sürülmüştür. Makalede “Dede Korkut Kitabı”, “Köroğlu” gibi kahramanlık destanlarının yanı sıra aşk destanları da araştırmaya dahil edilerek folklor ve tarih ilişkilerinin çeşitli yönleri tahlil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Destan, Tarihsellik, Arketip, Destansı zaman

THE PROBLEM OF HISTORICITY IN THE EPIC: ARCHETYPAL THINKING AND EPIC CREATIVITY

Öz

In the article the attitude of folklore to historical reality is involved in the analysis in the context of epic thought. In the context of existing scientific-theoretical approaches about the problem the issue is brought to the center of the attention, it is mentioned that historicity in folklore is not at the level of simple description. It is determined that historicity in folklore is an integral part of archetypal thinking and should be understood in the context of the traditional attitude of collective activity. Therefore, the approach to the events or images described in folklore in the context of simple historicism does not justify itself. The importance of the approach to historicism in the context of more archetypal thoughts and meanings is put forward in order to reveal the essence of the issues.
In the article along with the heroic epics such as “The Book of Dede Gorgud”, “Koroglu”, love eposes are involved in the study and various aspects of folklore and history relations are identified.

Anahtar Kelimeler

Epic, Historicity, Archetype, Epic time.

Kaynakça

• BAYDILI, Jalal (2000). “Hero, Heroes”, Encyclopedia of the Book of Dede Gorgud. V. 1. Baku: Yeni Neshrler Evi.
• HAJILI, Asif (2002). Philosophy of Mythopoetic Thinking. Baku: Mutarjim.
• KOROGLU, Khalig (1999). Oghuz Heroic Epic. Baku: Country.
• JAFAROV, Nizami (2007). Azerbaijan... Turkization of Azerbaijan... And the Creation of the People of Azerbaijan. V.4, Baku: Elm, pp: 36-62.
• KAZIMOGLU, Mukhtar (2005). The Image of a Hero in the “The Book of Dede Gorgud”. The Archaic Roots of Laughter. Baku: Elm, pp: 119-140.
• KAZIMOGLU, Mukhtar (2006). Poetics of Folk Laughter. Baku: Elm.
• LOTMAN, Yuri (2001). Semiosphere. Saint Petersburg: Iskusstvo.
• PUTILOV, Boris (1988). Heroic Epic and Reality. Leningrad: Nauka.
• PUTILOV, Boris (1975). Typology of Folklore Historicism. Typology of the Native Epic, pp: 164-181.
• TAHMASIB, Memmedhüseyn (1982). Koroglu. Baku: Ganjlik.
• TAHMASIB, Memmedhüseyn (1972). Azerbaijani Folk Epics. Middle Ages. Baku: Elm.
• THE BOOK OF DEDE GORGUD (2000). The Encyclopedia of the Book of Dede Gorgud (V. I), Baku: Yeni Neshrler Evi.