Türkiye Ekonomisi Para Arzı Dinamikleri ve Katılım Bankacılığı

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 33 - 52, 30.06.2022

Taner Kıvanç , Yunus Ozcan

https://doi.org/10.51524/uhusbad.1057241

Öz

Türkiye’ de 2000’li yılların başı ekonomik anlamda ciddi sıkıntıların yaşandığı bir dönem olmuştur. 2005 senesi ise katılım bankaları için bir dönüm noktası olarak görülmektedir. Bu tarihten itibaren Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde katılım bankalarının Bankacılık Kanunu kapsamına alınmasıyla mevduat güvencesine geçilmiştir. Bu kararla katılım bankaları da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından raporlanan para arzı verilerine katılmış, raporlamaların içerisinde yer almıştır. Bu sebeple katılım bankacılığı sektörü için yeni bir dönem başlamıştır. Bu çalışmada katılım bankalarının para arzına olan etkileri ve bu etkilerin 2015-2021 yılları arasındaki rakamsal değişimi analiz edilmiştir. Bu analizde para arzı tanımlarından olan M1,M2 ve M3 verileri kullanılarak, katılım bankalarının rakamları değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye ekonomisi, para arzı, katılım bankacılığı

Turkish Economy Money Supply Dynamics, and Participation Banking

Öz

The beginning of the 2000s has been a period of serious economic difficulties for Turkey. The year 2005 is seen as a turning point for participation banks. The participation banks were included in the scope of the Banking Law within the framework of the European Union harmonization laws, and they passed into deposit guarantee system. With this, participation banks also participated in the money supply data, reported by the Central Bank of the Republic of Turkey, and started to be included in the reports. A new era has begun for the participation banks. In this study, the effects and numerical changes of participation banks on money supply between 2015-2021 were analysed. Participation banks’ data were evaluated by using M1, M2 and M3 data, which are among the money supply definitions.

Anahtar Kelimeler

Turkish economy, money supply, participation banking

Kaynakça

• Keleş A. (1998). İslam’a Göre Para Kavramı (Tarihi, Tanımı ve Fonksiyonları) (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Keskin, S. (2013). Para Vakıfları ve Davutpaşa Mahkemesi’ndeki Para Vakfiyeleri.
• http://www.isav.org.tr/img/20131030 4127313495.pdf , (Erişim Tarihi: 05.12.2021 )
• Kızılkaya, E. (2021). Kamu Yönetimi Lisans Programı, Para Teorisi ve Para Politikası Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
• Kudun, C. (2016) Sermaye Piyasası Araçlarında Sukuk ve Türkiye Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniveristesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Kuveyttürk Katılım Bankası A.Ş., www.kuveytturk.com.tr (Erişim Tarihi: 05/11/2021)
• Mevduat ve kredi faiz oranları ve katılma hesapları, kâr ve zarara katılma oranları hakkında tebliğ, (sayı: 2020/3)
• Mishkin, F. S. (2004). The Economics of Money, Banking and Financial Markets. Mishkin Frederic–Addison Wesley Longman.
• Okumuş, Aydoğan (2013). Risk Sermayesi Oluşumunda Katılım Bankacılığının Rolü ve Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Orman, S. (2001). İktisat, tarih ve toplum. Küre Yayınları.
• Ödeş, M. (2020). Katılım Bankacılığının Türkiye Örneği Üzerinden Dünya Ekonomisine Katkıları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Orta Doğu Ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü Ortadoğu Ekonomi Politiği Anabilim Dalı, İstanbul
• Öztürk, N., & Asuman, K. (2006). Elektronik para, diğer para türleriyle karşılaştırılması ve olası etkileri. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 207-243.
• Paya, M. (1998). Para Teorisi ve Para Politikası, Filiz Kitabevi, 2. Baskı, İstanbul.
• Resmi Gazete: 19.22.1999, S. 23911 (Erişim Tarihi: 21/10/2021)
• Resmi Gazete: 25.02.1984, S. 18256. (Erişim Tarihi: 22/10/2021)
• Salihoğlu, E. (2018). Merkez Bankası Para Politikaları ve Elektronik Para İlişkisi: Türkiye Uygulamaları (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü. İstanbul.
• Seyidoğlu, H. (1992). Ekonomik terimler sözlüğü. Güzem Yayınları, Ankara.
• Stalder, F. (2001). Making money, notes on technology as environment (Doctoral dissertation).
• Şahin, H. (2009). Bankacılıkta Para Üretiminin İktisadi ve Fıkhi Açıdan Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, https://www.tmsf.org.tr (Erişim Tarihi: 13/11/2021)
• TCMB - Merkez Bankası Tarihçesi- www.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi: 10/09/2021)
• TKBB: Türkiye Katılım Bankaları Birliği www.tkbb.org.tr (Erişim Tarihi: 13/11/2021)
• Tunç, Hüseyin. (2010). Katılım Bankacılığı. İstanbul: Nesil Yayınları.
• Türkiye Emlak Katılımbankası A.Ş., www.emlakkatilim.com.tr (Erişim Tarihi: 15/09/2021)
• Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş., www.turkiyefinans.com.tr (Erişim Tarihi: 25/10/2021)
• Uysal, G. (2019). Katılım Bankacılığı, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Özel Hukuk Tezli Yüksek Lisans Programı
• Vakıf Katılım Bankası A.Ş., www.vakifkatilim.com.tr (Erişim Tarihi: 15/11/2021)
• Yılmaz, H. D. (2015). Para arzının makroekonomik faktörler üzerine etkisinin analizi, Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yüzbaşıoğlu, N. (2014). Proje Finansmanında Faizsiz Finansman Yöntemleri ve Araçları, Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Ziraat Katılım Bankası A.Ş., www.ziraatkatilim.com.tr (Erişim Tarihi: 27/11/2021)