The Practise of Capability Approach in Child Marriages: The Case of Turkey

Yıl 2022, , 272 - 283, 30.06.2022

Gülşah Selin Tümkaya

https://doi.org/10.35235/uicd.1123436

Öz

Restriction of freedoms emerges as an important human development problem in Turkey as well as in the rest of the world. This problem also hinders people’s access to other capabilities, particularly if basic 'capabilities' such as education, health and income, which are important for the development of girls as individuals, cannot be achieved and lead to the ineffective use of developmental inputs by girls. From this point of view, in this study, the problem of child marriage is discussed in the context of talent approach due to the importance of the given situation both in Turkey and the world. Starting from the case of child marriage, the causes and consequences of this problem are boldly emphasized. In addition, within the framework of Nussbaum's capability approach, it is pointed out that in traditionally patriarchal societies, women's capacity was seen as less valuable and limited compared to men. This situation, therefore, might cause gender inequality. The capability approach provides a distinctive framework suggesting that justice in a society should be assessed based on people’s ability to achieve what they have reason to value. Based on perspective, it proposes that the analysing an individuals’ welfare should not be limited to what he or she has as a resource, but what she or he can do and be with this resource since resources are only instruments to achieve ends, or valuable beings and doings. In this study, gender inequality was tried to be highlighted through the interviews which have been done with child brides in the context of the capability approach. Finally, it is emphasized how the capability approach can be applied to the problem of child marriages and suggestions are presented.

Anahtar Kelimeler

Capability Approach, Child Marriages, Inequality

Çocuk Evliliklerinde Yapabilirlik Yaklaşımının Uygulanması: Türkiye Örneği

Öz

Özgürlüklerin kısıtlanması tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de önemli bir insani gelişim sorunu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sorun, özellikle, kızların birey olarak gelişmesinde önemli olan eğitim, sağlık ve gelir gibi temel ‘yapabilirliklerin’ elde edilememesi durumunda, diğer yapabilirliklere ulaşımda da engelleyici olmakta ve kalkınma girdilerinin kızlar tarafından etkin kullanılamamasına yol açmaktadır. Buradan yola çıkarak bu çalışmada durumun gerek Türkiye, gerekse dünya açısından önemi nedeniyle çocuk evliliği sorunu yapabilirlik yaklaşımı bağlamında ele alınmıştır. Çalışmada, cocuk evliliği olayından hareketle, bu sorunun nedenleri ve sonuçları üzerinde durulmuştur. Ayrıca Nussbaum’un yapabilirlik yaklaşımı çerçevesinde geleneksel olarak cinsiyetçi toplumlarda, kadının yapabilirliklerinin erkeğe göre değersiz ve sınırlı olarak görüldüğüne dikkat çekilmiştir. Dolayısıyla bu durum toplumsal cinsiyet eşitsizliğine neden olabilmektedir. Yetenek yaklaşımı, bir toplumdaki adaletin, insanların değer vermek için sebepleri olan şeyi başarma yeteneklerine dayalı olarak değerlendirilmesi gerektiğini öne süren farklı bir çerçeve sunar. Perspektife dayalı olarak, bir bireyin refahını analiz etmenin bir kaynak olarak sahip olduklarıyla sınırlı kalmaması gerektiğini, kaynaklar yalnızca amaçlara ulaşmak için araçlar veya değerli oldukları için bu kaynakla neler yapabileceği ve bu kaynakla ne olabileceği ile sınırlı olması gerektiğini önermektedir. Bu çalışmada, yapabilirlik yaklaşımı bağlamında çocuk gelinlerle yapılan görüşmeler aracılığıyla toplumsal cinsiyet eşitsizliği vurgulanmaya çalışılmıştır. Son olarak çocuk evlilikler sorunu ile ilgili yapabilirlik yaklaşımının nasıl uygulanabileceği üzerinde durulmuş ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yapabilirlik Yaklaşımı, Çocuk Evlilikleri, Cinsiyet Eşitsizliği

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2015). Marriage preferences in Turkey [Türkiye’de evlilik tercihleri]. Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.