Öz
There are gases in
different proportions in order to live for life in the atmosphere. In case of
change of these ratios, the eco-system falls in danger. Infrared radiation
released from Earth is held more by greenhouse gases due to their increasing
amounts, global temperature increases and results in climate changes. Air
pollution and carbon dioxide emissions have increased to a very high level with
the industrial revolution and the increase of the human population for the last
two hundred years. It is certain a sustainable life can’t be left to future
generations if it is not intervened to stop this bad state which may result in
disasters. In this sense, it is a must of the world's governments and
individuals to fulfill their own responsibilities. From this point of view, the
anthropogenic effects which cause air pollution and the solution ways to remove
these effects are explained in this research. Recommendations were made for
raising awareness and training of individuals. At the very least, the responsibilities
and recommendations of the countries are also mentioned. Literature study forms
the conceptual frame of the research.
Anahtar Kelimeler
Air Pollution climate change sustainable life carbon dioxide release greenhouse gases
Kaynakça
- Akdeniz, N. (1994). Çevre ve Enerji Politikaları. Günümüzün Çevre Sorunları (s. 174-188). Ankara: Birleşmiş Milletler Türk Derneği Yayınları : 18.
- Aksay, C. S., Ketenoğlu, O. ve Kurt, L. (2005). Küresel Isınma ve İklim Değişikliği. S Ü Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, Sayı 25, 29-41.
- Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (United Nations Framework Convetion on Climate Change, UNFCCC.
- Coşturoğlu, M. (1994). Dünyada Ekolojik Devrim, Türkiye'de Gökova'yı Çoraklaştırma Çılgınlığı. Günümüzün Çevre Sorunları (s. 79-142). Ankara: Birleşmiş Milletler Türk Derneği Yayınları:18.
- Çoban, A. (2014). Doğa Toplum ve Yöntem. Ed: H. Reyhan, A. Mutlu, H. Doğan ve A. S. Reyhan içinde, Sosyal Çevre Bilimleri (s. 15-35). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Doğan, T. G., ve Eby, G. (2013). Uzaktan Bilgisayar Mühendisliği Eğitimi Sosyo-Teknik Kuram Çerçevesinde Esnek Bir Model Önerisi. Ankara: Kültür Ajans.
- Erlat, E. (2009). İklim Sistemi ve İklim Değişmeleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları No: 155.
- Furman, A. ve Yenigün, O. (2002). The Environmental Dimension. İstanbul: Boğaziçi University Press.
- Hannah, L. (2001). The Role of a Global Protected Areas System in Conserving Biodiversity in the Face of Climate Change. G. Visconti, M. Beniston, E. D. Iannorelli ve D. Barba içinde, Global Change and Protected Areas (s. 413–422). Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
- Jardins, J. R. (2006). Çevre Etiği. (R. Keleş, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi.
- Keleş, R., Hamamcı, C. ve Çoban, A. (2012). Çevre Politikası 7. Baskı. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
- Lutgens, F. K., Tarbuck, E. J. ve Tasa, D. (2013). Essential of Geology 11. Basım, Çev. Ed: Cahit Helvacı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Öztürk, K. (2002). Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 1, 47-65.
- Talu, N. (2015). Türkiye'de İklim Değişikliği Siyaseti. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Tekeli, İ., Algan, N., Türkeş, M., Vaizoğlu, S. A., Güler, Ç., Tekbaş, Ö. F. ve arkadaşları. (2010). Türkiye Açışından Dünyada İklim Değişikliği. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları: 22.
- Türkeş, M. (2001). Küresel İklimin Korunması, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Türkiye. Tesisat Mühendisliği, TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Süreli Teknik Yayın 61: 14-29.
- Türkeş, M. (2012). Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 4(2), 1-32.
- WWF. (2013, 9 27). IPCC 5. Değerlendirme Raporu Açıklandı. WWF: http://www.wwf.org.tr/?2340 adresinden alınmıştır. E. T. 30 Temmuz 2017.
Öz
Atmosfer, canlı
varlıkların yaşaması için değişik oranlarda gazlar içermektedir. Bu oranların
değişmesi durumunda eko-sistem tehlike altına girmektedir. Güneş, dünyaya kısa
dalga radyasyon gönderirken dünya, güneşten gelen ışınları uzun dalga radyasyon
olarak tekrar uzaya yansıtmaktadır. Ancak atmosferde artış gösteren sera
gazları, dünyanın geri yansıttığı uzun dalga radyasyonların uzaya gitmesine
engel olmaktadır. Bu olumsuz durum nedeniyle, küresel ısınma oluşmakta ve
iklimsel değişikliklere varan sonuçlar meydana gelmektedir. İklim değişikliği
iki ana etkenle oluşmaktadır. Birincisi doğal yollarla oluşan iklim
değişikliğidir. Doğal yollarla; Dünya’nın yörüngesel hareketlerinde meydana
gelen kaymalar, yerküreyi oluşturan levhaların birbirlerini itmesi sonucu dağ
silsilelerinin ve yükseltilerin oluşumu, güneş lekelerinde artış azalış
neticesi oluşan enerji miktarı, yeryüzü hareketleri neticesi (volkan
patlamaları, depremler vb.) atmosferin bileşenlerinin oranlarında değişimlerin
oluşması ve bunların sonucunda iklimsel değişimler oluşmaktadır. İkincisi ise
antropejenik etkiler ile meydana gelen iklim değişikliğidir. Antropojenik
etkilerin ana kaynağını ise aşırı karbondioksit salınımı oluşturmaktadır.
Sanayi Devrimi ve insan nüfusunun artışı ile birlikte insana bağlı hava
kirliliği ve karbondioksit salınımı son üç yüz yılda çok üst seviyelere
çıkmıştır. Felaketlerle sonuçlanabilecek bu kötü gidişata dur denilmez ise
gelecek nesillere sürdürülebilir bir yaşam bırakılamayacağı kesindir. Bu
bağlamda dünya devletlerinin ve bireylerin üstlerine düşen sorumlulukları
yerine getirmesi gerekmektedir. Bu noktadan hareketle, yapılan bu araştırmada
ülkelerin etkilerinden daha çok antropojenik etkenler ile havanın
kirletilmesine neden olan unsurlara ve çözüm yollarına değinilmiştir.
Bireylerin bilinçlendirilmesine ve eğitilmesine yönelik öneriler üretilmiştir.
Azda olsa ülkelerin üzerlerine düşen sorumluluklara ve önerilere de
değinilmiştir. Araştırmanın kavramsal çerçevesini literatür taraması
oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Hava kirliliği iklim değişikliği sürdürülebilir yaşam karbondioksit salınımı sera gazları
Kaynakça
- Akdeniz, N. (1994). Çevre ve Enerji Politikaları. Günümüzün Çevre Sorunları (s. 174-188). Ankara: Birleşmiş Milletler Türk Derneği Yayınları : 18.
- Aksay, C. S., Ketenoğlu, O. ve Kurt, L. (2005). Küresel Isınma ve İklim Değişikliği. S Ü Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, Sayı 25, 29-41.
- Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (United Nations Framework Convetion on Climate Change, UNFCCC.
- Coşturoğlu, M. (1994). Dünyada Ekolojik Devrim, Türkiye'de Gökova'yı Çoraklaştırma Çılgınlığı. Günümüzün Çevre Sorunları (s. 79-142). Ankara: Birleşmiş Milletler Türk Derneği Yayınları:18.
- Çoban, A. (2014). Doğa Toplum ve Yöntem. Ed: H. Reyhan, A. Mutlu, H. Doğan ve A. S. Reyhan içinde, Sosyal Çevre Bilimleri (s. 15-35). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Doğan, T. G., ve Eby, G. (2013). Uzaktan Bilgisayar Mühendisliği Eğitimi Sosyo-Teknik Kuram Çerçevesinde Esnek Bir Model Önerisi. Ankara: Kültür Ajans.
- Erlat, E. (2009). İklim Sistemi ve İklim Değişmeleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları No: 155.
- Furman, A. ve Yenigün, O. (2002). The Environmental Dimension. İstanbul: Boğaziçi University Press.
- Hannah, L. (2001). The Role of a Global Protected Areas System in Conserving Biodiversity in the Face of Climate Change. G. Visconti, M. Beniston, E. D. Iannorelli ve D. Barba içinde, Global Change and Protected Areas (s. 413–422). Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
- Jardins, J. R. (2006). Çevre Etiği. (R. Keleş, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi.
- Keleş, R., Hamamcı, C. ve Çoban, A. (2012). Çevre Politikası 7. Baskı. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
- Lutgens, F. K., Tarbuck, E. J. ve Tasa, D. (2013). Essential of Geology 11. Basım, Çev. Ed: Cahit Helvacı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Öztürk, K. (2002). Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 1, 47-65.
- Talu, N. (2015). Türkiye'de İklim Değişikliği Siyaseti. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Tekeli, İ., Algan, N., Türkeş, M., Vaizoğlu, S. A., Güler, Ç., Tekbaş, Ö. F. ve arkadaşları. (2010). Türkiye Açışından Dünyada İklim Değişikliği. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları: 22.
- Türkeş, M. (2001). Küresel İklimin Korunması, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Türkiye. Tesisat Mühendisliği, TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Süreli Teknik Yayın 61: 14-29.
- Türkeş, M. (2012). Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 4(2), 1-32.
- WWF. (2013, 9 27). IPCC 5. Değerlendirme Raporu Açıklandı. WWF: http://www.wwf.org.tr/?2340 adresinden alınmıştır. E. T. 30 Temmuz 2017.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Mayıs 2018 |
| Kabul Tarihi | 30 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |
