Muhafazakar Modernleşme: Sabahattin Zaim Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Cilt 1, Sayı 2, 235 - 245, 24.12.2018

Serkan YORGANCILAR

https://doi.org/10.35235/uicd.459751

Öz

Türk muhafazakârlığının tanım ve sınırları Batılı anlamda ortaya konulan muhafazakârlık tanımlarından farklı bir biçimde tanımlanamamıştır. Her ne kadar bu bir eksiklik olsa da Türk muhafazakârlığının kendine has belirgin özellikleri de içerisinde barındırdığı bir gerçektir. Batılı muhafazakârlık tanımlarından ayrışan yerli ve milli bir muhafazakârlık tanımı üzerinde uzun zamandır sosyal bilimciler tartışmalarını devam ettirmektedir. Bu kapsamda Türk muhafazakârlığı Türk topraklarına, Anadolu iklimine, coğrafyanın kendine has inanç, kültür ve değer yapısına uygun olarak, belirli bir grup insanın duyuş ve yaşam biçimlerine göre şekillenmektedir. Bu süreç henüz tamamlanmamış bir süreçtir. Türk muhafazakârlığı kendi doğal seyrinde ilerlemektedir.

Türk muhafazakârlığının modernleşme konusunda ortaya koyduğu pratikler ve söylemler üzerinden bir inceleme yapacağımız makalemizde Sabahattin Zaim üzerinden bir değerlendirmeye gidilecektir. Sabahattin Zaim muhafazakâr muhayyilede ilerlemeci ve kalkınmacı modellemeleriyle son derece etkin bir figürdür. Türk muhafazakârlığı bir ideoloji olarak modernleşme ile hesaplaşmak üzerinden bir söylem geliştirmiştir. Ancak muhafazakârlık gelenek ve göreneklerin korunması ve daha aşamalı bir modernleşmeye de ılımlı yaklaşmıştır. Bu kapsamda Sabahattin Zaim özellikle finans, kalkınma ve eğitim alanlarında yapmış olduğu uygulama örnekleriyle muhafazakâr bir modernleşme örneği oluşturmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, modernizm, Kültür, Değer, Sabahattin Zaim

Conservative Modernism: An assessment through Sabahattin Zaim's point of view

Öz

Even if definitions and limits of Turkish type of conservatism cannot be defined in a way which is different from the conservatism revealed in the sense of Western, it is a fact that Turkish conservatism also has its own distinctive features. For a long time, social scientists have been discussing on the definition of local and national conservatism differentiating from the definitions of Western conservatism. Within this scope, Turkish conservatism is taken form according to perception and life style of a certain group of people in pursuant of Turkish soil, Anatolian climate, specific belief of geography, culture and value structure. It is an incomplete process. Turkish conservatism proceeds in its own natural way.

 

In this article, the practices and discourses that Turkish conservatism asserts will be examined based on Sabahattin Zaim. Sabahattin Zaimis an enormously effective figure in the conservative imagination with his progressive   and developmentalist modeling. Turkish conservatism, as an ideology, has developed a discourse through settling of modernization. However, the conservatism also shows a moderate approach to conservation of traditions and a more gradual modernization. In this context, Sabahattin Zaim constitutes a sample of a conservative modernization with his concrete practice examples particularly on finance, development and education.

Anahtar Kelimeler

Conservatism, Modernism, Culture, Value, Education

Kaynakça

• Ahmad, Feroz. (2007) Bir Kimlik Peşinde Türkiye. (Çeviren: Sedat Cem Karadeli) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul
• Baykan, Sezer. (1998) “Doğu Batı Ayrımı” Doğu Batı Dergisi. Yıl:1 Sayı:2
• Berkes, Niyazi (2002) Türkiye’de Çağdaşlaşma. YKY Yayınları, 2. Baskı, İstanbul
• Berger, Peter. L. (2002) “Sekülarizmin Gerilemesi” Sekülarizm Sorgulanıyor. (Hazırlayan: A. Köse) Ufuk Kitapları. İstanbul
• Davison, Andrew. (2012) Türkiye’de Sekülarizm ve Modernlik. Çev: Tuncay Birkan. İletişim Yayınları, İstanbul. 3. Baskı
• Einsendtadt, S.N. (2014) Modernleşme Başkaldırı ve Değişim. (Çev: Ufuk Coşkun) Doğu Batı Yayınları, İstanbul
• Falk, Richard. (2001) Yırtıcı Küreselleşme, Küre Yayınları, İstanbul
• Ferguson, Niall. (2012) Paranın Yükselişi Dünyanın Finansal Yükselişi. 2. Baskı (Çev: Barış Pala) YKY Yayınları, İstanbul
• Freyer, Hans. (1963) Sosyolojiye Giriş. Çev: N. Abadan. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara
• İnalcık, Halil. (2005) “Helenizm, Megali İdea ve Türkiye”. Doğu Batı Dergisi. Yıl:8 Sayı: 31
• Konya Ticaret Odası. “Konya Ticaretine Hizmet Edenler”. KTO Yayınları .2005. Konya
• Mardin, Şerif. (2005) “Operasyonel Kodlarda Süreklilik, Kırılma ve Yeniden İnşa: Dün ve Bugün Türk İslami İstisnacılığı”. Doğu Batı Dergisi. Yıl: Sayı: 31 Sayfa:29-52
• Smith, P.- Riley, A. (2016) Kültürel Kurama Giriş. Dipnot Yayınları, Ankara
• Topçu, Nurettin. (1997) Türkiye’nin Maarif Davası, Dergah Yayınları, İstanbul
• Zaim, Sabahattin. (2007) Türkiye’nin Yirminci Yüzyılı Toplum/İktisat/Siyaset, İşaret Yayınları, c Cilt: 1 İstanbul (2007) Türkiye’nin Yirminci Yüzyılı Toplum/İktisat/Siyaset, İşaret Yayınları, Cilt: 2.İstanbul (2007) Türkiye’nin Yirminci Yüzyılı Toplum/İktisat/Siyaset, İşaret Yayınları, Cilt: 3. İstanbul (2008) Bir Ömrün Hikayeleri (1926-2007), İşaret Yayınları, İstanbul