Joe Orton’un What the Butler Saw Oyununda Aile Parçalanması Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 7, 66 - 75, 26.06.2021

Emrah Atasoy

https://doi.org/10.35235/uicd.879478

Öz

Joe Orton’un 1967 tarihli What the Butler Saw başlıklı oyunu, kendilerini eser boyunca beklenilmeyen durumlarda bulan orta sınıftan gelen bir grup karakteri tasvir etmektedir. Böylesi beklenmedik durumlar, eserde kendilerine yer bulan karakterlerin, yani Dr. Prentice, Mrs. Prentice, Geraldine ve Nicholas’ın, sınıflarına geleneksel anlamda uygun olarak kabul edilen toplumsal rollerinin önceden belirlenmiş sınırlarının ötesine geçmelerine neden olmaktadır. Dolayısıyla bu ihlal, birçok tuhaf durumu da beraberinde getirmektedir. Bu durumun sonrasında ise, tasvir edilen ailenin aşamalı olarak parçalanışı okuyuculara ve izleyicilere çeşitli yollarla aktarılmaktadır çünkü bu karakterler, kendi hayatlarında bulamadıkları duygusal bağı başka karakterlerle olan ilişkileri üzerinden dışarıda aramaktadırlar. Bu anlamda, ailenin tasviri, ensest ilişkiler, bilimsel bilginin kullanılması ve sömürülmesi, psikiyatri ve delilik arasındaki bağlantı, toplumsal cinsiyetin sorunlu tasviri ve orta sınıfa ait tutumların eleştirisi gibi çeşitli konular ve temalar, Orton’un metninde oldukça önemli bir rol oynamaktadır çünkü bu hususlar, tasvir edilen aile üyeleri arasındaki sorunlu ilişkiyi de ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmada, oyun yazarı Joe Orton hakkında öncelikle kısa biyografik bilgi verilecek ve sonrasında ise Orton’un kendine özgü dramatik stili kısaca açıklanacaktır. Sonuç olarak, oyunda ortaya konulan ailenin parçalanışı, Orton’un bu çalışma kapsamında seçilmiş What the Butler Saw başlıklı metninden ve konu ile ilgili ikincil kaynaklara göndermeler üzerinden tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Joe Orton, What The Butler Saw, Aile, Orta Sınıf, Tiyatro

Family Disintegration in What the Butler Saw by Joe Orton

Öz

Joe Orton’s farcical play What the Butler Saw (1967) presents a group of characters of middle-class background who find themselves in unexpected situations throughout the play. These unanticipated situations lead these characters, namely Dr. Prentice, Mrs. Prentice, Geraldine, and Nicholas, to go beyond the predestined limits of their traditional roles that may be regarded as suitable for their class. This breach reveals numerous farcical circumstances which disclose how the portrayed family gradually disintegrates because there no longer exists a strong emotional bond between them, as they look for emotional connection outside their lives. In this respect, various issues and themes such as the illustration of family, incestuous relationship, the use and misuse of scientific knowledge, the connection between psychiatry and insanity, the problematic projection of gender, and a critique of middle-class manners play a highly significant role in Orton’s text, as they reveal the intricate troublesome relationship between the depicted family members. In this article, therefore, brief biographical information about Joe Orton will be first given; his dramatic style will be briefly explained, and family disintegration will be discussed through relevant references to Orton’s What the Butler saw as well as numerous relevant secondary sources.

Anahtar Kelimeler

Joe Orton, What The Butler Saw, Family, Middle-Class, Drama

Kaynakça

• Beehler, Michael (1981/1982). Joe Orton and the heterogeneity of the book. SubStance, 10/11, 84-98. Doi:10.2307/3684533
• Bigsby, C. W. E. (1982). Contemporary Writers: Joe Orton. London: Methuen.
• Charney, Maurice (1984). Joe Orton. New York: Grove.
• Coppa, Francesca (1998). Introduction. Ed. Joe Orton. Between us girls: A Novel (pp. v-xxvi). New York: Grave.
• Coppa, Francesca (1997). Coming out in The Room: Joe Orton’s epigrammatic re/vision of Harold Pinter’s Menace. Modern Drama, 40(1), 11-22. Doi: 10.3138/MD.40.1.11
• Dean, Joan F. (1982). Joe Orton and the redefinition of farce. Theatre Journal, 34(4), 481-492. Doi:10.2307/3206810
• Doğanay, Sibel (2008). Joe Orton's Critique of Middle-class Manners in Loot and What the Butler Saw (Unpublished Master’s Thesis). Hacettepe University, Ankara.
• Ewans, Michael (2014). The resolution of Joe Orton’s What the Butler Saw. Comedy Studies, 5(2), 148-154. Doi: 10.1080/2040610X.2014.967019
• Farrier, Stephen (2017). Sticky stories: Joe Orton, queer history, queer dramaturgy. Studies in Theater and Performance, 37(2), 184-204. Doi: 10.1080/14682761.2017.1320066
• Jayaswal, Shakuntale (1987). Chasing the comic muse: Beckett, Stoppard, Orton, and Churchill in the Aristophanic and Menandrian tradition (Unpublished Doctoral Thesis). The University of Wisconsin-Madison, Madison, Wisconsin.
• Lahr, John (1978). Prick Up Your Ears. New York: Avon Books.
• Orton, Joe (1990). What the Butler Saw. The Complete Plays. New York: Grove Weidenfeld.
• Rusinko, Susan (1995). Joe Orton. New York: Twayne.
• Stephens, M. A. (1998). Knickers must fall: A cultural analysis of the carnivalesque and grotesque in the plays of joe orton (Unpublished Doctoral Thesis). Bowling Green State University, Ohio.
• Şahini, Sena (2017). Joe Orton’s democratic lunacy: What the Butler Saw as a political comedy. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (28), 341-352. Doi: 10.5505/pausbed.2017.05914