Doğu Akdeniz'de Enerji ve Güvenlik: Türkiye'nin Güncel Vizyonu

Yıl 2024, , 84 - 104, 16.11.2024

Perim Canel

https://doi.org/10.51763/uid.1535860

Öz

Bu makale, Doğu Akdeniz'de son yıllarda yapılan enerji keşiflerinin Türkiye'nin enerji ve güvenlik politikalarına olan etkilerini incelemiştir. Doğu Akdeniz'de bulunan hidrokarbon kaynaklarının keşfi, bölgedeki jeopolitik dengeleri önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu bağlamda, Türkiye'nin enerji stratejileri ve enerji güvenliği politikaları, doğal gaz ve petrol rezervlerinin yönetimi ve bu kaynakların uluslararası pazarlara taşınması konularına odaklanılmaktadır. Ayrıca, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki askeri varlığı ve bölgesel güvenlik üzerindeki rolü, bölgedeki jeopolitik rekabet ve işbirlikleri ile birlikte değerlendirilmiştir. Makale, Doğu Akdeniz Gaz Forumu ile Türkiye'nin ilişkilerini, Türkiye-Avrupa Birliği ve Türkiye-Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ilişkilerinin enerji politikalarına yansımalarını da analiz etmektedir. Son olarak, Doğu Akdeniz'deki enerji kaynaklarının uluslararası enerji piyasalarındaki önemi ve Türkiye'nin bu süreçteki güncel vizyonu ele alınmıştır. Araştırma, Türkiye’nin günümüz enerji ve enerji güvenliği stratejilerinin anlaşılmasını hedeflemiştir. Araştırmada; çevrimiçi sayfalar, raporlar ve makaleler incelenmiştir. Bu çerçevede, Türkiye’nin enerji ve güvenlik politikaları konusunda atmış olduğu adımlar değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Akdeniz, Enerji Keşifleri, Türkiye, Jeopolitik, Güvenlik Politikaları.

Etik Beyan

Bu çalışma etik beyan gerektirmemektedir.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma herhangi bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

Proje Numarası

Bu çalışma herhangi bir proje kapsamında yapılmamıştır.

Energy And Security In The Eastern Mediterranean: Turkey's Current Vision

Öz

This article examines the impact of recent energy discoveries in the Eastern Mediterranean on Turkey's energy and security policies. The discovery of hydrocarbon resources in the region has significantly altered the geopolitical dynamics, prompting a reassessment of Turkey's energy strategies and security policies. The focus is on the management of natural gas and oil reserves and their transportation to international markets. Additionally, Turkey's military presence in the Eastern Mediterranean and its influence on regional security are analyzed in the context of geopolitical competition and cooperation. The article also explores Turkey's relations with the Eastern Mediterranean Gas Forum, the implications of Turkey-EU, and Turkey-Greek Cypriot relations on its energy policies. Finally, the strategic importance of these energy resources in international markets and Turkey's current vision in this process are discussed. The research aims to provide a comprehensive understanding of Turkey's contemporary energy and security strategies by analyzing online sources, reports, and articles. Within this framework, the steps Turkey has taken in its energy and security policies are critically evaluated.

Anahtar Kelimeler

Eastern Mediterranean, Energy Discoveries, Turkey, Geopolitics, Security Policies.

Etik Beyan

This study does not require an ethical statement.

Destekleyen Kurum

This study was not supported by any institution.

Proje Numarası

Bu çalışma herhangi bir proje kapsamında yapılmamıştır.

Kaynakça

• Ahmed, A. (2021, Nisan 10). Modern Diplomacy. https://moderndiplomacy.eu/2021/04/10/east-mediterranean-gas-forum-and-turkish-expansion/ adresinden alındı
• Al Jazeera. (2022, Eklm 26). https://www.aljazeera.com/news/2022/10/26/israel-green-lights-gas-production-from-karish-field adresinden alındı
• Alodalı, M. F., & Usta, S. (2017). Enerji Diplomasisi ve Türkiye. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, s. 163-168. Anadolu Ajansı. (2018, Haziran 28). Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/kuresel-enerji-oyununda-turkiye-nin-pozisyonu-ve-dogu-akdeniz/1189968 adresinden alındı
• Ata, F. K. (2021). Doğu Akdeniz Sorunlarına Hukuki ve Siyasi Yaklaşım ile Türkiye Büyük Millet Meclisinin Çözümdeki Muhtemel Rolü. Doğu Akdeniz Sempozyumu, (s. 57-87). Ankara.
• Atlantic Council. (2022, Şubat 16). https://www.atlanticcouncil.org/in-depth-research-reports/report/energy-and-geopolitics-in-the-eastern-mediterranean/ adresinden alındı
• Avan, E. A. (2020). Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Sorunu: Türkiye'nin Politikası Ve AB'nin Yaklaşımı. s. 91-118.
• Baklacı, P., & Akıntürk, E. (2006). Enerji Şartı Anlaşması. İşletme Fakültesi Dergisi, s. 97-113.
• Balkaş, Ö. (2019). Doğu Akdeniz'de Doğal Gaz Keşifleri, Pazarlama Senaryoları, Enerji Güvenliği ve Jeopalitika.
• BBC News Türkçe. (2019, Mayıs 10). https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48225246 adresinden alındı
• BBC News Türkçe. (2019, Temmuz 16). https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-48998919 adresinden alındı
• Berberakis, S. (2020, Ocak 2). BBC Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-50973890 adresinden alındı
• Birleşik Devletler Jeoloji Araştırmaları. (2010, Nisan 8). ScienceDaily. https://www.sciencedaily.com/releases/2010/04/100408132812.htm adresinden alındı
• Bowlus, J. V. (2021). European Council on Foreign Relations. https://ecfr.eu/special/eastern_med/gas_fields adresinden alındı
• Caşın, M. H. (2020). Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/dogu-akdenizde-ab-ve-natonun-arabuluculugu-cozume-giden-yolu-acabilir-mi/1998350 adresinden alındı
• Daily Sabah. (2022, Nisan 22). https://www.dailysabah.com/business/energy/turkey-of-pivotal-importance-in-eus-energy-diversification-eu-official adresinden alındı
• Dalay, G. (2021, Ocak 28). Brookings. https://www.brookings.edu/articles/turkey-europe-and-the-eastern-mediterranean-charting-a-way-out-of-the-current-deadlock/ adresinden alındı
• DEPA. (2020). https://www.depa.gr/international-infrastructures/?lang=en adresinden alındı
• Dönmez, S. (2022). Doğu Akdeniz’de Bölgesel Güvenlk Sorunu: Enerj ve İttfaklar. Bilge Strateji, s. 186-208.
• Dünya Gazetesi. (2023, Ocak 16). https://www.dunya.com/dunya/eni-ve-chevron-misirin-dogu-akdenizdeki-sahasinda-dogalgaz-kesfetti-haberi-682491 adresinden alındı
• ElBassoussy, A. (2018). East Mediterranean gas: a new arena for international rivalry. s. 70-87.
• Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği. (2023). Türkiye Akıllı Şebekeler 2023 Vizyon ve Strateji Belirleme Projesi.
• Erdemir, Ö. (2024, Mart 7). Mavi Vatan. https://mavivatan.net/havelsan-caka-day-kida/ adresinden alındı Erdinç, O. (2017). Yenilenebilir Enerji, Akıllı Şebekeler ve Enerji Verimliliği .
• Euronews. (2019, Kasım 11). https://tr.euronews.com/2019/11/11/turkiye-den-ab-ye-sondaj-yaptirimi-tepkisi-tehditlere-boyun-egmeyecegiz adresinden alındı
• European Comission. (2023). State of play of EU-Türkiye political, economic and trade relations .
• European Council. (2019, Ekim 14). https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2019/10/14/council-conclusions-on-turkey-s-illegal-drilling-activities-in-the-eastern-mediterranean/ adresinden alındı
• European Council. (2019, Kasım 11). https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2019/11/11/turkey-s-illegal-drilling-activities-in-the-eastern-mediterranean-council-adopts-framework-for-sanctions/ adresinden alındı
• European Council. (2020). Special meeting of the European Council (1 and 2 October 2020). Brussels. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/council_conclusions/zirve_karari_1-2_ekim_2020.pdf adresinden alındı
• European Council. (2021, Kasım 11). https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2021/11/11/unauthorised-drilling-activities-in-the-eastern-mediterranean-council-prolongs-the-sanctions-regime-by-one-year/ adresinden alındı
• Haber 7. (2023, Ağustos 30). https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3349185-dogu-akdenizde-sondaj-basladi-mujde-3-bin-metreden-gelecek adresinden alındı
• INSAMER. (2021). İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi. https://www.insamer.com/tr/ulke-profili-guney-kibris-rum-yonetimi/ adresinden alındı
• INTERCON. (2024). INTERCON. https://www.intercon-tr.com/blog/enerji-sektorunde-turkiyeye-son-2-yilda-50-milyar-dolar-yatirim-yapildi/ adresinden alındı
• International Energy Agency. (2022). https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2022 adresinden alındı International Energy Charter. (2024). https://www.energycharter.org/process/energy-charter-treaty-1994/energy-charter-treaty/ adresinden alındı
• International Trade Administration. (2024, Ocak 6). https://www.trade.gov/country-commercial-guides/turkey-electric-power-renewables-smart-grid-energy-storage-civil-nuclear adresinden alındı
• İstanbul Ticaret Gazetesi. (2023, Eylül 4). https://istanbulticaretgazetesi.com/tr/turkiyenin-dogalgaz-jeopolitiginde-stratejik-onemi adresinden alındı
• Joshua Krasna. (2023, Eylül 28). The Times of İsrael. https://blogs.timesofisrael.com/a-long-hot-summer-for-eastern-mediterranean-gas-politics/ adresinden alındı
• Kim, J., Panton, A. J., & Schwerhoff, G. (2024). Energy Security and The Green Transition. International Monetary Fund.
• Kimani, A. (2024, Temmuz 4). OilPrice. https://oilprice.com/Energy/Natural-Gas/In-Full-War-Mode-Israel-To-Double-Gas-Exports-Expand-Production.html adresinden alındı
• Krasna, J. (2023). Foreign Policy Research Institute. https://www.fpri.org/article/2023/09/a-long-hot-summer-for-eastern-mediterranean-gas-politics/ adresinden alındı
• Mathews, S. (2022, Ekim 4). Middle East Eye. https://www.middleeasteye.net/news/eastern-mediterranean-tensions-escalate-over-turkey-libya-maritime-deal adresinden alındı
• Merdan, A. S. (2021). Avrasya'nın Jeopolitiğinde Türkiye'nin Enerji Politikaları. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 457-473.
• Paikin, Z., & Rose, C. (2021, Mayıs 31). CEPS. https://www.ceps.eu/ceps-publications/turkey-and-the-eastern-mediterranean/ adresinden alındı
• Pierini, M. (2020, Ağustos 27). https://carnegieendowment.org/europe/strategic-europe/2020/08/turkey-tests-the-eus-resolve-in-the-eastern-mediterranean?lang=en adresinden alındı
• Procyk, A. (2022). Oil&Gas Journal. https://www.ogj.com/exploration-development/discoveries/article/14270000/exxonmobil-to-analyze-gas-discovery-offshore-cyprus adresinden alındı
• Rau, M., Seufert, G., & Westphal, K. (2022). The Eastern Mediterranean as a Focus for the EU’s Energy Transition :Deep-Rooted Enmities and New Opportunities for Cooperation between Greece, Turkey and Cyprus . Berlin: Stiftung Wissenschaft und Politik.
• Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. (2022). https://www.mfa.gov.tr/turkeys-energy-strategy.en.mfa adresinden alındı
• S&P Global. (2019). S&P Global. https://www.spglobal.com/commodityinsights/en/market-insights/latest-news/natural-gas/022819-exxonmobil-unveils-cyprus-natural-gas-discovery-of-5-8-tcf-with-glaucus-1-well adresinden alındı
• Sıfır Atık. (2023, Aralık 1). https://sifiratik.gov.tr/kutuphane/haberler/2053-yili-itibariyla-net-sifir-emisyon-hedefini-gerceklestirmeyi-ongoruyoruz adresinden alındı
• Stergiou, A. (2024, Şubat 15). E-International Relations. https://www.e-ir.info/2024/02/15/between-conflict-and-survival-the-new-energy-geopolitics-of-the-eastern-mediterranean/ adresinden alındı
• T. C. Dışişleri Bakanlığı. (2023). https://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-enerji-stratejisi.tr.mfa adresinden alındı
• T. C. Dışişleri Bakanlığı. (2023, Ağustos 22). https://www.mfa.gov.tr/baslica-ege-denizi-sorunlari.tr.mfa adresinden alındı
• T. C. Dışişleri Bakanlığı. (2024, Mart 9). https://www.mfa.gov.tr/turkiye-%E2%80%93-abd-stratejik-mekanizmasi-hakkinda-ortak-aciklama.tr.mfa adresinden alındı
• T. C. Dışişleri Bakanlığı. (2024). Türkiye Yüzyılında Türk Dış Politikası. Ankara.
• T. C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2022). https://enerji.gov.tr/neupgm-boru-hatlari-ve-projeleri adresinden alındı
• T. C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2024). https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-verimliligi-ulusal-enerji-verimliligi-eylem-plani adresinden alındı
• T. C. İletişim Bakanlığı. (2021). https://www.iletisim.gov.tr/turkce/stratejik_iletisim_calismalari/detaylar/enerji-ve-enerji-guvenligi adresinden alındı
• T. C. İletişim Başkanlığı. (2022, Ağustos 10). https://www.iletisim.gov.tr/turkce/dis_basinda_turkiye/detay/turkiyenin-4-sondaj-gemisi-dogu-akdenizde adresinden alındı
• T. C. Kalkınma Bakanlığı. (2018). Onbirinci Kalkınma Planı (2019-2023): Enerji Arz Güvenliği ve Verimliliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
• T. C. Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2024). Katılım Öncesi Ekonomik Reform Programı 2024-2026. Ankara: T. C. Strateji ve Bütçe Başkanlığı.
• T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2022). Türkiye Ulusal Enerji Planı.
• T.C. Ticaret Bakanlığı. (2024, Haziran 14). Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı: https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/cok-tarafli-ve-bolgesel-iliskiler/cok-tarafli-iliskiler/ortak-transit-sistemi#:~:text=Ortak%20Transit%20Sistemi%3B%20AB%20ve,ta%C5%9F%C4%B1nd%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20uluslararas%C4%B1%20bir%20transit%20rejimidir. adresinden alındı
• The International Renewable Energy Agency. (2021). Renewable Energy Statistics 2021.
• TMMOB. (2018). Petrol Mühendileri Odası. https://www.pmo.org.tr/post/t%C3%BCrkiye-a%C3%A7%C4%B1s%C4%B1ndan-transit-enerji-anla%C5%9Fmalar%C4%B1n%C4%B1n-de%C4%9Fi%C5%9Fen-ko%C5%9Fullara-uyarlanmas%C4%B1 adresinden alındı
• TRT Haber. (2024, Mart 26). https://www.trthaber.com/haber/gundem/bayraktar-dogu-akdenizdeki-arama-ve-sondaj-calismalarina-iliskin-bilgi-verdi-846929.html adresinden alındı
• Tuğrul, B. (2024). Doğu Akdeniz'in Enerji Politik Açıdan Önemi. s. 15-23. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://tasam.org/Files/Icerik/File/Pages_from_akdeniz_pdf_33cb81b6-cac8-4180-a2cb-24c924d650f7.pdf adresinden alındı
• Turkish Petroleum Corporation. (2021). The Annual Report. Ankara.
• Ülger, İ. K. (2020, Ekim 13). Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/turkiye-mavi-vatani-savunmaya-devam-ediyor/2004480 adresinden alındı
• Yaycı, C. (2022). Mavi Vatan: “Bir Harita ve Bir Doktrin Kitabı” Türkiye’nin Denizlerdeki Misak-ı Milli’si.