YENİ İPEK YOLU PROJESİ GÜVENLİK SORUNLARI VE AB’NİN SİNCAN’DAKİ İNSAN HAKLARI İHLALLERİNE YAKLAŞIMI

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 38 - 57, 31.12.2022

Yağmur Şen

https://doi.org/10.51763/uid.1205896

Öz

Çin Rüyası adı verilen “Bir Kuşak Bir Yol Projesi” büyük ve kapsamlı bir projedir. “Bir Kuşak Bir Yol Projesi” ile tarihi İpek Yolu yeniden canlandırılmak istenmektedir. Çin’den başlayıp Roma’ya kadar uzanan eski ticaret yolu birçok amaç için kullanılmıştır. 2013 yılında Çin Devlet Başkanı’nın yapmış olduğu konuşmada “Kuşak ve Yol” Girişimi’nden bahsedilmiş ve projenin yapımı başlatılmıştır. Projenin geçiş güzergâhlarında bulunan bölgelerdeki sorunlar Çin için güvenlik endişesi oluşturmaktadır. Bölgede Uygurlara, Belucilere ve Arakanlı Müslümanlara yapılan çeşitli politikalar İnsan Hakları Hukuku’na uygun değildir. Bu bağlamda ABD ve müttefikleri Çin’in Uygurlara yönelik insan hakları ihlallerini kınayarak Birleşmiş Milletlerin toplanması çağrısında bulunmuştur. Bir Kuşak Bir Yol Projesinde Çin’in, Uygur-Sincan Özerk Bölgesini neden birincil derede hayati önem taşıyan bir güvenlik sorunu olarak ele aldığını ortaya koymak ve Avrupa Birliği’nin Sincan’daki insan hakları ihlallerine ilişkin yaklaşımının değerlendirilmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda Avrupa Birliği üye devleri arasında görüş birliği sağlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kuşak ve Yol Projesi, Avrupa Birliği, Uygur Türkleri

Kaynakça

• Adıbelli, B. (2018) “Bir Kuşak Bir Yol Girişimi: Çin’in Yeni Dünya Düzeni”, https://www.yorungedergi.com/2018/05/bir-kusak-bir-yol-girisimi-cinin-yeni-dunya-duzeni/, (Erişim Tarihi: 03.01.2022).
• Aoyama, R. (2016) “One belt, one road”: China's new Global strategy”, Journal of Contemporary East Asia Studies, 5(2): 3-22.
• Atakul, E. B. (n.d.) “Uygurlar Üzerine Çin ve Batı Dünyası”, Arel IR Monthly, 50.
• Aydın, G. Ş. ve Müge, Y. (2020) “Baskıcı ve Dışlayıcı Han Milliyetçiliğinin Doğu Türkistan (Sincan Uygur Özerk Bölgesi)’da Yansımaları”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4):2668-2682.
• Brown, R. (2016) Where will the new silk road lead? The effects of Chinese investment and migration in Xinjiang and Central Asia.
• Bunin, G. A. (2022) “Has China closed the camps in Xinjiang? Answers based on Bayesian inference”.
• Byler, D. (2022) “The Camp Fix: Infrastructural Power and the Re-education Labour Regime in Turkic Muslim Industrial Parks in North-west China”, The China Quarterly, 1-16.
• Camgöz, C. ve Dinçer, İ. F. (2017) “ Modern İpek Yolu Projesi Çerçevesinde Ulaştırma Ağlarının Turizme Katkıları”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(3): 41-58.
• Cengiz, O. (2021) “Çin’in 21. Yüzyıldaki Bölgesel ve Küresel Vizyonunu Yeni İpek Yolu Projesi Üzerinden Okumak”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27): 236-259.
• Cervera, J. L. M. (2019) “The European Union approach to the one belt one road initiative”, Master Degree, Geopolitics and Strategic Studies, UC3M, Madrid, Spain.
• Cinkara, A. (2019) “Uygurlar ve İpek Yolu”, Asya Araştırmaları Dergisi”, 2(3): 329- 346.
• Clarke, M. (2017) “The belt and road initiative: China’s new grand strategy?”, Asia Policy, (24): 71-79.
• Clarke, M. (2018) “The belt and road initiative: Exploring Beijing’s motivations and challenges for its new silk road”, Strategic Analysis, 42(2): 84-102.
• Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (2015) "İpek Yolu Ekonomi Kuşağı ile 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolunun Ortaklaşa İnşa Edilmesini Teşvik Üzerine Vizyon ve Faaliyetler”.
• Çobanoğlu, S. (2019) “Avrasya, Çin ve Doğu Türkistan”, Trans Pasifik Ortaklığı, Asya Ülkeleri Ve Türkiye, 45. Dağcı, K. ve Keskin, M. (2013) “Çin’in Doğu Türkistan politikası ve azınlık hakları bağlamında hak ihlalleri”, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 1(2): 11-29.
• Demirağ, Y. (2014) “1755-1949 Yılları Arasında Doğu Türkistan”, Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, (3): 229-245.
• Deniz, T. (2016) “Yeni Umutların Işığında Tarihi İpek Yolu Coğrafyası”, Marmara Coğrafya Dergisi, (34): 195-202. Dimitrijević, D. ve Jokanović, N. (2017) “The importance of Chinese investments in the one belt, one road initiative”, Institute for International Politics and Economics.
• Duran, H. ve Purevsuren, N. (2016) “Güvenlik, Enerji ve Pazar Ekseninde Çin’in Orta Asya Politikası”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 281-294.
• European Bank (n.d.), “Belt and Road Initiative”, https://www.ebrd.com/what-we-do/belt-and-road/overview.html , (Erişim Tarihi: 12.01.2022).
• Feng, T. T., Gong, X. L., Guo, Y. H., Yang, Y. S., Pan, B. B., Li, S. P., & Dong, J. (2020) “Electricity cooperation strategy between China and ASEAN countries under The Belt and Road”, Energy Strategy Reviews, (30), 100512. Grieger, G. (2016) “One belt, one road (OBOR): China's regional integration initiative”.
• Günay, E., Çetiner, S., Sevinç, S. ve Kütükçü, E. (2019) “Tarihi İpek Yolundan Modern İpek Yolu Projesine: Türkiye-Çin Ekonomik İşbirliği Çerçevesinde Orta Koridor ile Kuşak ve Yol Girişimi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2): 157-175.
• Güner, B. (2018) “İpek Yolu: Çin’in Projesi Küresel Dengeleri Etkileyecek”, Bilim Teknoloji ve Eleştirel Düşünce Dergisi, (111).
• Haggai, K. (2016) “One Belt One Road strategy in China and economic development in the concerning countries”, World Journal of Social Sciences and Humanities, 2(1): 10-14.
• Hayes, A. (2020) “Interwoven ‘Destinies’: The significance of Xinjiang to the China dream, the belt and road initiative, and the Xi Jinping Legacy”, Journal of Contemporary China, 29(121): 31-45.
• He, A. (2020) “The Belt and Road Initiative: Motivations, financing, expansion and challenges of Xi’s ever-expanding strategy”, Journal of Infrastructure, Policy and Development, 4(1): 139-169.
• Hu, R. W. (2017) “China’s ‘One Belt One Road’Strategy: Opportunity or Challenge for India?”, China Report, 53(2): 107-124.
• Kaczmarski, M. (2015) “The New Silk Road: a versatile instrument in China's policy”, OSW Centre for Eastern Studies, 161: 1-9.
• Kanat, K. B. (2012) “War on Terror as a Diversionary Strategy: Personifying Minorities as Terrorists in the People's Republic of China”, Journal of Muslim Minority Affairs, 32(4): 507-527.
• Kopuk, E. ve Bayraç, H. N. (2021) “Bir Kuşak Bir Yol Projesi ve Ekonomik Etkileri”, Alanya Akademik Bakış Dergisi, 5(3): 1353- 1374.
• Kurban, A. (2022) “BM’nin Sözde Eğitim Kamplarına Ziyareti ve Çin’e Yönelik Tutumu (2)”, İNSAMER Analiz. Kurban, A. ve Tatlı, İ. (2022) “Doğu Türkistan’daki Hak İhlalleri ve BM’nin Uygur Raporunun Değerlendirilmesi”, İHH/ İNSAMER Rapor.
• Kuşçu Bonnenfant, I. (2020) Türkiye ve Dünyada Uygur Diasporası.
• Lin, P., Scheıdel, N. ve Chang, K. “Re-Educatıon Camps In Chına's Xınjıang Provınce”, UNHRC.
• Ntousas, V. ve Minas, S. (2021) (eds.) “The European Union and China’s Belt and Road: Impact, Engagement and Competition”, Routledge.
• Okur, M.A. (2017) “Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin Jeopolitiği, Türk Kuşağı ve Uygurlar”, Akademik Hassasiyetler Dergisi, 4(8): 45-55.
• Örmeci, O. (2022) “Almanya’da Koalisyon Hükümetinin Birinci Yılı ve Başbakan Olaf Scholz’un Çin Ziyareti”, http://politikaakademisi.org/2022/12/22/almanyada-koalisyon-hukumetinin-birinci-yili-ve-basbakan-olaf-scholzun-cin-ziyareti/, (Erişim Tarihi: 27.12.2022).
• Pantucci, R. Ve Lain, S. (2016) “II. domestic drivers for the Belt and Road Initiative”, Whitehall Papers, 88(1): 17-29.
• Patterson, E. (2022) “Your People Shall Be Your People: What the Belt Road Initiative Should Learn from Xinjiang’s History and Present”, Doctoral dissertation, The University of Arizona.
• Pendrakowska, P. (2018) “Poland’s perspective on the Belt and Road Initiative”, Journal of Contemporary East Asia Studies, 7(2): 190-206.
• Ratner, E. (2018) “Geostrategic and military drivers and implications of the belt and road initiative”, Council on Foreign Relations.
• Raza, Z. (2019) “China’s ‘political re-education’camps of Xinjiang’s Uyghur Muslims”, Asian Affairs, 50(4): 488-501.
• Rippa, A. (2017) “Centralizing peripheries: The Belt and Road Initiative and its role in the development of the Chinese borderlands”, International Journal of Business Anthropology, 7(1): 1-21.
• Rühlig, T. (2020) “Towards a more principled European China policy? Democracy, human rights and the rule of law in EU-China relations”, Ifri: Center for Asian Studies, 9-48.
• Sarker, M. N. I., Hossin, M. A., Yin, X. ve Sarkar, M. K. (2018) “One belt one road initiative of China: implication for future of global development”, Modern Economy, 9(4): 623-638.
• Serper, E. (2017) ”İpek Yolu Projesi Küresel Ticarete Etkisi ve Güvenlik Sorunları”.
• Siddiqui, M. M. I. (2019) “Securıty Threats And Challenges To Pak Chına Economıc Corrıdor/One Belt Of Road”, Pakistan Journal of International Affairs, 2(2): 50-64.
• Smith, F. (2018) “Uyghur Identities”, Sage Handbook of Contemporary China.
• Summers, T. (2016) “China’s New Silk Roads: sub-national regions and networks of Global political economy”, Third World Quarterly, 37(9): 1628-1643.
• Tekir, G. (2019) “The Security Challenges of Belt and Road Corridors”, Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(1): 91-105.
• Tekir, O. ve Demir, N. (2018) “Ekonomik ve Siyasal Bir Araç Olarak Yeni İpek Yolu Projesinin Küresel Sisteme Etkileri”, Sosyoekonomi Dergisi, 26(38): 191-206.
• Toops, S. (2016) “Reflections on China's belt and road initiative”, Area Development and Policy, 1(3): 352-360.
• Trailović, D. (2021) “Politika ljudskih prava Evropske unije i kineski suverenizam: slučaj Sinđanga”, Међународни проблеми, 73(1): 58-86.
• Tüğen, A. (2019) “Tarihi İpek Yolunda Bir Durak: Akhan Kervansarayı”, Kent Akademisi Dergisi, 12(3): 634-643.
• Warikoo, K. (2010) “Ethnic-religious separatism in Xinjiang: challenge to China’s security”, In Religion and Security in South and Central Asia, Routledge, 176-194.
• Wayne, M. I. (2009) “Inside China's war on terrorism. Journal of Contemporary China”, 18(59): 249-261.
• Yılmaz, S. (2020) “Bir Kuşak Bir Yol Projesinde İktisadi Kapasitesi ve Çin Tarafından Uygulanan Borç Diplomasisi”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (24): 631-648.
• Zenz, A. (2019) “Thoroughly reforming them towards a healthy heart attitude: China’s political re-education campaign in Xinjiang”, Central Asian Survey, 38(1): 102-128.
• Zenz, A. (2022) “The Xinjiang Police Files: Re-Education Camp Security and Political Paranoia in the Xinjiang Uyghur Autonomous Region”, The Journal of the European Association for Chinese Studies, 3: 1-56.
• Zenz, A., Oğuz, A. ve Merkezi, U. A. “Xinjiang Polis Dosyaları: Yeniden Eğitim Kamplarının Güvenliği ve Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Siyasi Paranoya”.
• Zeybek, H. (2019) “Uluslararası Ticarette Yeni Avrasya Ulaşım Yolları Arayışı: Demiryolu Yük Taşımacılığına Etkileri.”, Avrasya Etüdleri, 56(2): 135-154.