İNSAN HAKLARI EĞİTİMİNİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: ALGI VE BİLİNÇ DÜZEYLERİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 87 - 103

Osman Mücahid İnce Ayşenur Ulusoy Ataberk Armutlu Muhammed Hamdullah Çelenk Berke Taha Atabek

https://doi.org/10.51763/uid.1497883

Öz

İnsan hakları, tüm insanların sadece insan olmakla sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları; ırk, ulus, etnik köken, dış görünüş, din, dil ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. Bu hakları kullanmakta herkes eşittir. İnsan hakları, insan haklarının korunmasını sağlamayı, insan hakları ihlallerini önlemeyi, insan hakları ile ilgili gerekli inceleme ve araştırmalar yapmayı, toplumu ve uygulayıcıları eğiterek insan hakları ve ihlallerine sona erdirmeyi amaçlar. İnsan hakları konusu günümüzde dünya problemleri arasında bir problem olarak yer almaktadır. 21. yüzyılın ilk çeyreğinde, dünyamızda sayısı artan savaşlar, iç çatışmalar, soykırımlar, ekonomik sıkıntılar, devletler arası rekabet, etnik anlaşmazlıklar, kanun ve düzen eksiklikleri, eğitim eksikliği, açgözlülük, göçler gibi sebeplerden dolayı şiddet, cinayet, tecavüz, yoksulluk, zorunlu göç, yetersiz beslenme gibi insan hakları ihlalleri gerçekleşmektedir. Bu durum ülkelerin insan hakları ihlallerini engellemeye yönelik kurumsal yapılanmalara gitmelerini gerektirmiştir. İnsan hakları ihlallerinin oldukça yüksek olduğu çağımızda bu alanda farkındalığı artırmak amacıyla eğitim müfredatlarında İnsan Hakları konulu derslerin yer verildiği görülmektedir. Bu açıdan çalışma, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü 1.sınıf ve 4.sınıf öğrencilerinin insan haklarına yönelik algılarını ortaya koyarak lisans öğrencilerinin insan haklarına yönelik tutum ve davranışları arasındaki farkı kavramayı amaçlamaktadır. Araştırmada öğrencilere yüz yüze gerçekleştirilen bir anket çalışması yapılmış ve bu ankete verilen cevaplar değerlendirilmiştir. Anket çalışmasına 1.sınıf öğrencilerinden 50 ve 4.sınıf öğrencilerinden 50 olmak üzere toplam 100 öğrenci katılmıştır. Ankette insan haklarının temel meselelerine yönelik 30 soru yer almaktadır. Çalışmamızdaki veriler istatistik analiz için değerlendirmeye alınmıştır. Çalışma veri toplama aşaması sonunda objektif ve subjektif metodlar ile elde edilen verilerin istatistiksel analizi için Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 28,0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin tanımlayıcı istatistiklerinde oran değerleri kullanılmıştır. Nitel bağımsız verilerin analizinde ki-kare test, ki-kare test koşulları sağlanmadığında fischer test kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsan hakları, Sivil toplum, Toplumsal algı

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK BİDEB

Kaynakça

• Çelebi, C. (2021). “Öğretmen adaylarının insan haklarına ilişkin algıları”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-15.
• Dinçkol, H. A. (2021). “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu’nun Ayrımcılık Yasağının İhlali Kapsamında İdari Yaptırım Yetkisi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 27(1), 188-215.
• Dolmacı, N., & Kuşat, N. (2015). “Üniversite Gençliğinin Vatandaşlık Hak Ve Sorumluluklarına İlişkin Bilinç Ve Farkındalıkları Üzerine Bir Araştırma: Isparta Meslek Yüksekokulu Örneği.”, Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (65), 161-180.
• Dündar-coecke, S. (2021). “Lisans Öğrencilerinin İnsan Hakları Duyarlılığına İlişkin Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 53(53), 363-378.
• Gül, C. & İspir, R. (2021). “Dijital Görünmezlik Hakları”, Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(42):1272-1279.
• Kalem Berk, S. (2019). “Türkiye Üniversitelerinde İnsan Hakları Derslerine ve Çalışmalarına İlişkin Niceliksel Bir İnceleme”, Üniversite Araştırmaları Dergisi, 2(2), 58-77.
• Tübitak. (2023a). “Üniversite öğrencileri araştırma projeleri desteği çağrı duyurusu”, https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/2024-04/2209-a_2023_26092023.pdf
• Tübitak. (2023b). “Üniversite öğrencileri araştırma projeleri destekleme programı 2023 yılı 2.dönem çağrısı destek hakkı kazananların listesi”, https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/202404/2209a_2023_2_destek_almaya_hak_kazananlar_listesi.pdf
• Van Hove, B. U., & Akgüngör, S. (2021). “Sivil Toplum Kuruluşları ve İnsan Hakları: Bir Literatür İncelemesi”, Sivil Toplum, 25, 2022.