Rejim Teorileri İnsan Hakları Sorunlarının İncelenmesinde Yararlı Çerçeveler midir?

Yıl 2005, Cilt: 2 Sayı: 5, 1 - 23, 01.03.2005

Sevilay Z. Aksoy

Öz

Uluslararası rejimler hem uluslararası siyasette hem de uluslararası ilişkiler literatüründe giderek artan bir yer ve önem kazanmaya başladı. Bunun başlıca sebebi tüm insanlığın karşı karşıya bulunduğu acil ve artan sorunlar karşısında çözüm üretebilece uluslararası işbirliğine herzamankinden fazla duyulan ihtiyaçtır. Fakat ilgili akademik tartışma, rejimlerin kavramsallaştırılması, kurulması, sürdürülmesi ve etkinliği üzerine ciddi bir anlaşmazlık içerisindedir. İnsan hakları alanı bu anlaşmazlık ve karışıklık durumundan muaf olmadığı gibi, bu durumdan, insan hakları konularının uluslararası işbirliğine görünüşte direnç göstermesi sebebi ile daha çok etkilenmektedir. Bu makale bu konuları üç kısımda ele almaktadır. İlk olarak, rejimlerin kavramsallaştırılması ile ilgili başlıca teorik yaklaşımlar gözden geçirilmektedir. İkinci olarak, bu gözden geçirmenin insan hakları rejimleri için anlamı açıklanmaktadır. Ve son olarak, uluslararası aktörlerin, baskın ve birbiri ile rakip rejim teorileri çerçevesinde işbirliği motivasyonları araştırılmakta ve bunun insan hakları konularına olan bağlantıları ve ilgisi incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Rejimler, İnsan Hakları, Neoliberalizm, Realizm, Kognitivizm

The Regime Theories: Useful Frameworks for Analysing Human Rights Issues?

Öz

International regimes have come to occupy an increasing space and importance within politics among nations and the literature on international relations. This so simply because of the ever-increasing need for fruitful international cooperation in the face of increasing and urgent problems facing the whole humanity. However, the related academic debate is in a state of major dissent regarding the conceptualisation of regimes, including their formation, maintenance and effectiveness. Human rights area is not immune from this state of dissent and confusion, and even more so because of the seeming resistance of human rights issues to international cooperation. This article addresses these issues and does so in three parts. First, I review the major theoretical approaches to the conceptualisation of regimes. Second, I explain the implications of this review for human rights regimes. And finally, I explore the motivations of international actors to cooperate under the dominant and competing regime theories, and examine their relevance to human rights issues.   

Anahtar Kelimeler

International Regimes, Human Rights, Neoliberalism, Realism, Cognitivism

Kaynakça

• .....