Yeni Enerji Düzeni Siyaseti (Neopolitik): “Jeopolitik”ten “Enerjeopolitik”e

Yıl 2008, Cilt: 5 Sayı: 20, 109 - 132, 01.12.2008

D. Ülke Arıboğan Mert Bilgin

Öz

Bu çalışma jeopolitikin klasikten, modern ve eleştirele uzanan değişen anlamını enerjinin rolüne atıfla ele almaktadır. Makale önümüzdeki on yıllarda daha fazla kullanılmaya namzet nükleer ve yenilenebilir kaynaklara rağmen, petrol ve doğal gazın öneminin süreceğine işaret etmektedir. Çatışma ve işbirliği; üretim, taşıma ve tüketim arasında daha fazla sınırsal özellik kazanma eğilimindedir. Makale öncelikle jeopolitikin sabit/devam eden ve geçici/değişen boyutlarını enerjiye atfen tanımlamaktadır. Daha sonra, enerji ve jeopolitik arasındaki ilişkisellik enerjeopolitik kavramı üzerinden ele alınmaktadır. Makale akabinde new energy order (N.E.O.) olarak tanımlanan yeni enerji düzeninde hidrokarbonların jeopolitik anlamını incelemekte; devlet ve devlet dışı temel aktörleri Avrasya, Hazar, Orta Doğu ve Afrika’daki limit ve becerilerine göre saptamaktadır. Çalışma son olarak yeni enerji düzeni siyasetinin (neopolitics, neopolitik) başta ABD, AB, Rusya, Çin, Hindistan, Türkiye ve İran olmak üzere, küresel ve bölgesel güçler nezdinde nasıl oluştuğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Jeopolitik, Enerji, Petrol, Gaz, Enerjeopolitik, Neopolitik

New Energy Order Politics Neopolitics: From Geopolitics to Energeopolitics

Öz

This paper focuses on changing understandings of geopolitics from classical, modern and critical meanings with regard to the role of energy. It suggests that oil and natural gas will maintain their significance throughout next decades despite an increased use of nuclear and renewable sources. Conflict and cooperation will likely include more territorial issues among production, transport and consumption. The paper first elaborates the permanent/continuing and temporary/changing dimensions of geopolitics with a special emphasis on energy. It then identifies the interaction between energy and geopolitics through the concept of energeopolitics. Finally, it focuses on the new energy order (N.E.O.), examining the geopolitical significance of hydrocarbons, and defines the principle state and non-state actors with their limits and capabilities regarding Eurasia, the Caspian region, the Middle East and Africa. The paper finally shows how a new energy order is emerging through neopolitics (new energy order politics) of global and regional powers such as the USA, the EU, Russia, Iran, Turkey, China and India

Anahtar Kelimeler

Geopolitics, Energy, Oil, Gas, Energeopolitics, Neopolitics

Kaynakça

• ......